Ευτυχώς, όσον αφορά τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας που θα μπορούσαν να προκαλέσουν θερμό επεισόδιο, η συμμαχία μας με τις Κύπρο-Αίγυπτο-Ισραήλ τις εμποδίζει – αν και η δειλία μας να ανακηρύξουμε την ΑΟΖ που μας ανήκει, δεν βοηθάει καθόλου. Όσον αφορά το θέμα που προέκυψε με τη Λιβύη, υποστηρικτές της κυβέρνησης της οποίας είναι η Τουρκία, η Γερμανία και η Ιταλία (παραδόξως οι σύμμαχοι του 2ου ΠΠ), ενώ τάσσονται με το στρατηγό αντίπαλο της η Γαλλία, η Αίγυπτος, η Ελλάδα και μάλλον οι Η.Π.Α., δεν φαίνεται να είναι σημαντικό. Για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής πάντως η προβλεπόμενη χρεοκοπία του Λιβάνου, η κατάσταση του οποίου επιδεινώνεται, με πολλούς να θεωρούν πως η κεντρική του τράπεζα λειτουργεί ως πυραμίδα, ίσως αποτελέσει τη θρυαλλίδα επικίνδυνων εξελίξεων – σε συνδυασμό με τις κοινωνικές αναταραχές στο Ιράκ και στο Ιράν. Τέλος, από τη σύγχρονη νομισματική θεωρία συμπεραίνεται μεταξύ άλλων η θηριώδης παγίδα ρευστότητας, στην οποία έχει βυθιστεί η ελληνική οικονομία.
Ανάλυση
Για τη σημερινή δουλοπρεπή ελληνική κυβέρνηση, η οποία κατηγορεί ως λαϊκιστές αυτούς που αντιτίθενται στη δουλοπρέπεια της, καθώς επίσης εκείνους που γνωρίζουν πως το πρόβλημα της Ελλάδας δεν είναι ούτε το Μακεδονικό, ούτε το μεταναστευτικό, ούτε το τουρκικό στο μέλλον, αλλά η κατεστραμμένη από τα μνημόνια οικονομία της που η ίδια δρομολόγησε με το εγκληματικό PSI και συνεχίζει να στηρίζει (ανάλυση), η Γερμανία αποτελεί ταμπού – γεγονός που διαπιστώσαμε ξεκάθαρα, όταν υποβάλαμε ορισμένες ερωτήσεις στην επιτροπή ευρωπαϊκών υποθέσεων που έμειναν όλες εντελώς αναπάντητες. Οι ερωτήσεις μας αυτές ήταν οι εξής:
(α) Συζητείται με δική σας πρωτοβουλία στην ΕΕ το πρόβλημα των μεγάλων εμπορικών πλεονασμάτων της Γερμανίας, το οποίο προκαλεί ελλείμματα και χρέη στους εταίρους της; Εν προκειμένω είναι γνωστό πως δεν επιτρέπονται πλεονάσματα στα ισοζύγια τρεχουσών συναλλαγών άνω του 6% του ΑΕΠ μίας χώρας, όπως δεν επιτρέπονται και ελλείμματα στους προϋπολογισμούς άνω του 3% – όταν η Γερμανία έχει υπερβεί το 8%, ενώ το 2018 ήταν στο 7,6% (γράφημα).
(β) Μας απειλεί η ΕΕ με κυρώσεις, επειδή είμαστε η μοναδική χώρα της Ευρώπης που δεν διεκδίκησε αποζημιώσεις για το σκάνδαλο ρύπων (Diesel Gate) από τις γερμανικές αυτοκινητοβιομηχανίες, όταν ακόμη και η Γερμανία αποζημιώθηκε από τις δικές της αυτοκινητοβιομηχανίες;
(γ) Εφαρμόζονται σε κάποια άλλη χώρα της ΕΕ ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, με την ίδια διαδικασία που εφαρμόζονται στην Ελλάδα; Εδώ αμφιβάλουμε εάν οι ενέργειες αυτές, με τις οποίες δημεύεται η ιδιωτική περιουσία των Ελλήνων, είναι συμβατές με το κοινοτικό δίκαιο – ενώ δυστυχώς οι Έλληνες το έχουν αποδεχθεί αδιαμαρτύρητα, όπως πολλά άλλα στο παρελθόν, σκύβοντας το κεφάλι.
(δ) Έχει πάψει να μας χρηματοδοτεί η ΕΕ (όπου ΕΕ ίσον Γερμανία) για το μεταναστευτικό, μετά τα 2,2 δις € που λάβαμε μέχρι σήμερα; (κυρίως η ΜΚΟ). Εν προκειμένω δεν αναφερθήκαμε στο βίαιο εποικισμό της χώρας μας, ούτε στο ότι σχεδιάζεται να μετατραπεί στο σκουπιδότοπο της Ευρώπης που έχει κλείσει τα σύνορα της με εμάς, εγκλωβίζοντας τα κύματα των μεταναστών στο εσωτερικό μας – ενώ ενδεχομένως μας εκβιάζει να μην αντιδράσουμε, με μοχλό πίεσης ως συνήθως το χρέος μας.
Ευτυχώς πάντως, όσον αφορά τις επεκτατικές βλέψεις της Τουρκίας που θα μπορούσαν να προκαλέσουν θερμό επεισόδιο, η (σιωπηρή) συμμαχία μας με τις Κύπρο-Αίγυπτο-Ισραήλ τις εμποδίζει – αν και η δειλία μας να ανακηρύξουμε την ΑΟΖ που μας ανήκει (χάρτης), δεν βοηθάει καθόλου. Όσον αφορά το θέμα που προέκυψε με τη Λιβύη, υποστηρικτές της κυβέρνησης της οποίας είναι η Τουρκία, η Γερμανία και η Ιταλία (παραδόξως οι σύμμαχοι του 2ου ΠΠ), ενώ τάσσονται με το στρατηγό αντίπαλο της η Γαλλία, η Αίγυπτος, η Ελλάδα και μάλλον οι Η.Π.Α., δεν φαίνεται να είναι σημαντικό.
Για την ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής πάντως η προβλεπόμενη χρεοκοπία του Λιβάνου, η κατάσταση του οποίου επιδεινώνεται, με πολλούς να θεωρούν πως η κεντρική του τράπεζα λειτουργεί ως πυραμίδα (Ponzi Scheme, κάτι που δεν έχει παρατηρηθεί σε καμία άλλη χώρα μετά το 1945 με εξαίρεση την Αλβανία τη δεκαετία του 1990), ίσως αποτελέσει τη θρυαλλίδα επικίνδυνων εξελίξεων – σε συνδυασμό με τις κοινωνικές αναταραχές στο Ιράκ και στο Ιράν.
Η σύγχρονη νομισματική θεωρία (ΜΜΤ)
Ανεξάρτητα τώρα από τα παραπάνω, σε σχέση με το παγκόσμιο χρέος που συνεχίζει να διογκώνεται ταχύτατα μετά την κρίση του 2008, με πρωτοπόρους τις Η.Π.Α. και την Κίνα, έχει ενδιαφέρον η σύγχρονη νομισματική θεωρία (ΜΜΤ, ανάλυση) – επειδή πιστεύει πως δεν αποτελεί πρόβλημα. Ειδικότερα, κατά την ίδια και όχι μόνο, τα λογιστικά χρήματα που δημιουργούνται ηλεκτρονικά με το πάτημα ενός κουμπιού στο πληκτρολόγιο, δημιουργούνται από το πουθενά.
Ο ορισμός αυτός εξυπηρετεί τη σαφή οριοθέτηση σε σχέση με την εντύπωση πως οι τράπεζες, κεντρικές ή εμπορικές, λειτουργούν όταν δανείζουν χρήματα ως κλασικοί δανειστές χρημάτων – οι οποίοι για να εγκρίνουν ένα δάνειο όφειλαν να έχουν ως αντίκρισμα τα χρήματα προς αποταμίευση των πελατών τους. Παρά το ότι η οριοθέτηση αυτή είναι σωστή, αφού πράγματι τα λογιστικά χρήματα δημιουργούνται από το πουθενά μέσω της παροχής δανείων (ανάλυση), ενώ οι τράπεζες δεν λειτουργούν όπως οι κλασικοί δανειστές, η χρησιμοποίηση της από τη ΜΜΤ δεν αλλοιώνει μόνο εν μέρει την πραγματικότητα – αλλά, επί πλέον, υποστηρίζει χωρίς λόγο τη μυστικιστική και σχεδόν αλχημιστική ιδέα της δημιουργίας χρημάτων.
Ως εκ τούτου η σοβαρότητα του εγχειρήματος, η ρεαλιστική παρουσίαση δηλαδή του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των δυνατοτήτων που προσφέρει, δεν εξυπηρετείται καθόλου – ενώ το σαφέστατο σφάλμα εδώ είναι το ότι, τα λογιστικά χρήματα αποτελούν μέρος των λογιστικών εγγραφών των εκάστοτε τραπεζών που συνδυάζονται με όλες τις άλλες καταχωρήσεις του Ισολογισμού τους, κατά την κρίσιμη ημερομηνία του κλεισίματος του.
Οι Ισολογισμοί δε, η υποκείμενη λογιστική δηλαδή που τους καθορίζει, δεν είναι από μόνοι τους λειτουργικοί – με απλά λόγια δεν δημιουργούν επιχειρηματικές συναλλαγές, αλλά απεικονίζουν επιχειρηματικές συναλλαγές. Επομένως, εάν θέλει κανείς να περιγράψει αυτά που πιστώνονται στους λογαριασμούς ως χρήμα, τότε θα πρέπει υποχρεωτικά να έχουν πραγματοποιηθεί εκτός του Ισολογισμού – επειδή μέσω των ίδιων των καταχωρήσεων δεν μπορεί να υπάρξει ή να δημιουργηθεί τίποτα.
Για τις συναλλαγές τώρα, όσον αφορά αυτές που εγγράφονται στους εκάστοτε λογαριασμούς ως χρήματα στα πλαίσια της παροχής πιστώσεων (στις οποίες ανήκει επίσης η αγορά ενός κρατικού ομολόγου από την κεντρική τράπεζα στην πρωτογενή αγορά), ισχύουν οι προϋποθέσεις ενός δανειακού συμβολαίου – σύμφωνα με τις οποίες ο δανειστής είναι υποχρεωμένος να θέσει στη διάθεση του οφειλέτη ένα ποσόν στο συμφωνημένο ύψος.
Όταν τώρα στον τραπεζικό λογαριασμό του οφειλέτη εμφανισθεί ένα ποσόν στο ύψος του συμφωνημένου δανείου, πρόκειται με απλά λόγια για την καταγραφή της συμβατικά συμφωνηθείσας υποχρέωσης της τράπεζας να παρέχει ένα αντίστοιχο της συναλλαγής ποσόν – γεγονός που σημαίνει πως η τράπεζα πλέον του οφείλει το αναγραφέν ποσόν. Η εγγραφή λοιπόν στο λογαριασμό του οφειλέτη δεν είναι τίποτα άλλο, από τη βεβαίωση πως η τράπεζα του χρωστάει το ποσόν, ενδεχομένως σε μετρητά χρήματα – χωρίς όμως να έχει πραγματοποιηθεί ακόμη η υπόσχεση που μπορεί ανά πάσα στιγμή να αναιρεθεί, όπως για παράδειγμα εάν χρεοκοπήσει η τράπεζα.
Εν προκειμένω η ΜΜΤ θεωρεί αυτήν την υπόσχεση ως χρήμα. Εν τούτοις, το πραγματικό σημείο αναφοράς είναι τα χρήματα της κεντρικής τράπεζας με τη μορφή μετρητών, τα οποία όμως δεν χρειάζεται να εκταμιευθούν – επειδή για τις συναλλαγές μεταξύ των τραπεζών, όπως για την εκπλήρωση ενός χρεωστικού τιμήματος του δανειολήπτη σε άλλη τράπεζα, υπάρχει ήδη η υπόσχεση πληρωμής μετρητών, υπό τη μορφή των χρημάτων που διατηρούν ως ρεζέρβες οι εμπορικές στην κεντρική.
Συμπερασματικά λοιπόν τα ονομαζόμενα «χρήματα από το πουθενά» δεν είναι τίποτα άλλο από υποσχετικές πληρωμής – όπου όμως δεν πρόκειται για πραγματικά χρήματα αφού, όπως συμβαίνει με όλες τις νομικές ή συμβατικές αξιώσεις ή υποχρεώσεις, η υποχρέωση της τράπεζας βασίζεται σε μία εθελοντική δήλωση της (στα νομικά «δήλωση πρόθεσης») που μπορεί ο καθένας να παραδώσει στον οποιονδήποτε, οποιαδήποτε στιγμή από το τίποτα.
Στα πλαίσια αυτά η διατύπωση της ΜΜΤ περί της δημιουργίας χρημάτων από το πουθενά δεν βασίζεται σε τίποτα άλλο, εκτός από τη (δικαιολογημένη) εξίσωση των δεσμευτικών υποσχέσεων πληρωμής με τα χρήματα – δικαιολογημένη επειδή ακόμη και τα πραγματικά χρήματα, τα χαρτονομίσματα δηλαδή και τα κέρματα, στην εποχή που δεν υπάρχει πλέον ο κανόνας του χρυσού αλλά το σύστημα χρημάτων χωρίς αντίκρισμα (Fiat Money), δεν είναι τίποτα άλλο από υποσχετικές πληρωμής (υπενθυμίζουμε εδώ αυτά που γράφουν τα αγγλικά χαρτονομίσματα: I promise to pay the bearer the sum of……Υπόσχομαι να πληρώσω στον φορέα το ποσόν των…. ).
Από την άλλη πλευρά, εάν στους τραπεζικούς λογαριασμούς υπάρχουν μόνο υποσχέσεις πληρωμής (η κεντρική τράπεζα είναι η μοναδική που μπορεί να εγγυηθεί αυτές τις πληρωμές), δεν ισχύει αυτό που ισχυρίζεται η ΜΜΤ: το ότι δηλαδή μόνο οι τράπεζες μπορούν να δημιουργούν χρήματα από το πουθενά. Μπορούν δηλαδή να το κάνουν και οι ιδιώτες, συνάπτοντας δανειακά συμβόλαια μεταξύ τους ή εκδίδοντας μεταχρονολογημένες επιταγές, όπως συνέβαινε στην Ελλάδα σε μεγάλη έκταση πριν από την κρίση – σε ένα συνολικό ποσόν που υπερέβαινε τα 300 δις €, αυξάνοντας ανάλογα τη ρευστότητα της ελληνικής οικονομίας.
Η μοναδική διαφορά εν προκειμένω είναι η φερεγγυότητα των υποσχέσεων των ιδιωτών – η οποία είναι σημαντικά χαμηλότερη από την αντίστοιχη των τραπεζών, μεταξύ άλλων επειδή ελέγχονται από τις κεντρικές τράπεζες. Σε μία εποχή όμως που οι κεντρικές τράπεζες έχουν εκδώσει τεράστιες ποσότητες χρημάτων με εξαιρετικά μειωμένες εγγυήσεις, ενώ οι εμπορικές έχουν υπερδιογκωμένους ισολογισμούς ειδικά στην ΕΕ και στην Κίνα, έχει κλονισθεί η φερεγγυότητα τους – οπότε το σύστημα έχει φτάσει στα όρια του.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, από τα παραπάνω συνειδητοποιεί κανείς εύκολα τη θηριώδη παγίδα ρευστότητας, στην οποία έχει βυθιστεί η ελληνική οικονομία – αφενός μεν λόγω της ραγδαίας υποχώρησης των μεταχρονολογημένων επιταγών, αφετέρου εξαιτίας της κατακόρυφης πτώσης των εγγυήσεων, όπως είναι οι τιμές των ακινήτων, η μείωση της φερεγγυότητας των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών λόγω της πολιτικής λιτότητας και των μνημονίων, η ανεργία, οι χρεοκοπίες, οι δυσμενείς μελλοντικές προοπτικές της οικονομίας κοκ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου