Κάνιγγος 10
106 77 Ἀθῆναι
Δεύτερη καὶ τελευταία ἀπάντησή μου πρὸς τὸν κ. Καραλῆ
Ἀξιότιμε κύριε Καραλῆ,
Εὐχαριστῶ γιὰ τὸν κόπο σας νὰ συντάξετε ἕνα ἐκτενέστατο κείμενο ἐξ ἀφορμῆς μιᾶς συγκεκριμένης καὶ ἁπλῆς ἐρωτήσεώς μου καὶ νὰ μὲ πληροφορήσετε γιὰ τὴν μεθοδολογία τοῦ ὀρθοδοξεῖν, τὴν ὁποίαν σεῖς παιδιόθεν ἀκολουθήσατε. Ἡ ἐρώτησή μου ἀναφερόταν στὴν ὀρθότητα τῆς χρήσεως τοῦ ὅρου «Καθαρὰ Ἐνέργεια» ἀπὸ τὸν π. Σωφρόνιο μὲ τὴν καθαρή διευκρίνηση ποὺ ἐκεῖνος κάνει στὸ κείμενό του. Σεῖς ὅμως ἀντὶ συγκεκριμένης θεολογικῆς ἀπαντήσεως στὴν ἐρώτησή μου, γράφετε συγκαταβατικῶς ὅτι, «ἴσως νὰ ἄξιζε τὸν κόπο νὰ πεισθοῦμε γιὰ τὴν ὀρθὴ διατύπωση τοῦ πατρὸς Σωφρονίου... Ἄν ὅμως ὅποιο βιβλίο τοῦ π. Σωφρονίου κι ἂν ἀνοίξει κανεὶς θὰ βρεῖ μὴ δόκιμες διατυπώσεις σὲ σχέση μὲ αὐτὲς τῶν Πατέρων, τότε τί συμπέρασμα βγάζουμε;».
Εἰλικρινὰ δὲν μπορῶ νὰ καταλάβω τὰ ἐρωτήματα ποὺ διατυπώνετε «ἐν κατακλείδι», γιὰ τὰ ὁποῖα μπορεῖ νὰ βρεῖ κανεὶς ἀπαντήσεις σὲ ὅποιο βιβλίο τοῦ π. Σωφρονίου κι ἂν ἀνοίξει. Ἀλλὰ καὶ ἂν ἀκόμη διαβάζατε λίγο περισσότερες σελίδες ἀπὸ τὸ συντομότατο κείμενο τοῦ π. Σωφρονίου ποὺ ἐπικρίνατε, θὰ ἦταν ἀρκετό. Τὸ ἐντυπωσιακότερο μάλιστα εἶναι ὅτι καὶ οἱ προσωπικές σας ἀκόμη προτιμήσεις (γιατὶ γράφετε ὅτι θὰ προτιμούσατε ἀπὸ ἕνα ὀρθόδοξο θεολόγο νὰ ἰσχυρίζεται ὅτι ὁ Θεὸς εἶναι Ὑπερούσιος καὶ ὅταν μιλάει γιὰ Ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ νὰ ὀνομάζει Ἄκτιστες Ἐνέργειες τοῦ Ἄκτιστου Θεοῦ) μποροῦν κάλλιστα νὰ ἱκανοποιηθοῦν μὲ πολυάριθμες ἀναφορὲς στοὺς θεολογικοὺς αὐτοὺς ὅρους ποὺ ὑπάρχουν στὰ βιβλία τοῦ π. Σωφρονίου.
Ἄν περιοριστοῦμε λοιπὸν στὸ ἴδιο κείμενο, ὅπου γίνεται λόγος γιὰ «Καθαρὰ Ἐνέργεια», θὰ δοῦμε ὅτι ὁ π. Σωφρόνιος γράφει: «Ἡ Οὐσία εἶναι ἀπολύτως ὑπερβατικὴ σὲ σχέση μὲ τὸν κτισθέντα κόσμο. Εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου ἀκατάληπτη, ἀνονόμαστη, ἀκοινώνητη καὶ ἀμέτοχη γιὰ τὸ κτίσμα... Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τὴν ὀνομάζουν Ὑπερουσιότητα, γιὰ νὰ ἀπομακρύνουν μὲ τὸν χαρακτηρισμὸ αὐτὸ ὁποιονδήποτε ἐννοιολογικὸ προσδιορισμὸ τῆς Οὐσίας» (Ἄσκηση καὶ θεωρία, σ. 129). Καὶ λίγο πιὸ κάτω γιὰ τὴν Ἄκτιστη Ἐνέργεια γράφει: «Ἡ Ἐνέργεια εἶναι δυνατὸν νὰ καταστεῖ γνωστὴ καὶ μεθεκτή. Εἰσέρχεται σὲ στενότατη ἕνωση μὲ τὸ κτισθὲν ὄν, χωρὶς τὸ ἄκτιστο νὰ γίνει κτιστὸ ἢ τὸ κτιστὸ νὰ γίνει ἄκτιστο» (Ἄσκηση καὶ θεωρία, σ. 130).
Ἀγαπητέ μου κύριε Καραλῆ. Μὴν ἀδικεῖτε τὸν ἑαυτό σας καὶ τὴν ἀλήθεια καταφερόμενος ἐναντίον ἑνὸς μεγάλου θεολόγου, ποὺ συνέχισε μὲ τὸν βίο καὶ τὴν διδασκαλία του τὴν ζωντανὴ Παράδοση τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας καὶ ἀποτελεῖ καύχημα τῆς Ὀρθοδοξίας.
Νέα Μουδανιά, 1 Μαΐου 2017 Ἐμμανουὴλ Περσυνάκης
ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΜΑ ΟΧΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ.
Αξιότιμε κύριε Περσυνάκη θα επιθυμούσα να σας διαβεβαιώσω πρωτίστως ότι προσωπικά δεν έχω τίποτε με τον π. Σωφρόνιο. Αυτό που ο μακαριστός πατέρας Σωφρόνιος ήταν και έκανε, θα κριθεί από τον ίδιο τον Θεό και όχι από εμένα. Δεν είμαι αρμόδιος να κρίνω την αγιότητά του, ούτε και τη ζωή του. Εκείνο που με ενδιαφέρει είναι αν τα έργα του π.Σωφρονίου είναι γραμμένα σύμφωνα με το πνεύμα των Πατέρων της Εκκλησίας. Αν είναι σαφέστατα, αν δημιουργούν ερωτήσεις που δεν θα οδηγήσουν τον αναγνώστη σε εσφαλμένα αποτελέσματα και τελικά αν μπορούν να διαβαστούν από ορθοδόξους χωρίς τον κίνδυνο να πέσουν σε αίρεση.
Σας εξήγησα ότι επειδή ξεκινώ από πρακτικές σπουδές δεν με ενδιαφέρουν τα ωραία λόγια, αλλά το περιεχόμενο. Όταν ένας ασθενής έρχεται σε μένα δεν μου ζητάει ωραία λόγια, αλλά λύση στο συγκεκριμένο του πρόβλημα. Εγώ βέβαια ή είμαι σε θέση να το λυσω ή όχι. Αν δεν είμαι σε θέση να το λυσω δεν μπορώ να του πώ: Αν έχεις υπερλειτουργία του θυροειδούς πρέπει να πάρεις αντιθυρεοειδική θεραπεία, αν υπολειτουργεί πρέπει να πάρεις το Τ4. Αυτό δεν ευσταθεί. Πρέπει να του πώ όπως καταλαβαίνετε: Αγαπητέ μου ο θυροειδής σου υπολειτουργεί και πρέπει να πάρεις το Τ4. Μετά θα υπάρξουν οι έλεγχοι κατά πόσον η δόση που του έδωσα επαρκεί ή όχι. Βέβαια εγώ ακολουθώ μία μέθοδο που όλοι οι γιατροί αποδέχονται. Κατά συνέπεια δεν μπορώ να πώ στον ασθενή μπορείς να πάρεις Τ4 για το προβλημά σου ή ακόμη καλύτερα να χρησιμοποιήσεις μια εναλλακτική θεραπεία σαν αυτή που τόσοι κομπογιανίτες, ψευτογιατροί συνιστούν. Γιατί αν χρησιμοποιήσω εναλλακτική θεραπεία μη γενικώς αποδεκτή, τότε θα μου αφαιρέσουν την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος.
Η κοινώς αποδεκτή μέθοδος είναι η θεολογία των Πατέρων. Η σχολαστική μεθοδολογία είναι ψευτοϊατρική. Όσο μεγάλος και αν είναι ο Ακινάτης, σαν φιλόσοφος είναι φλύαρος και δεν δίνει λύση σε κανένα πρόβλημα. Από την άλλη μεριά ο Ακινάτης έχει συνέπεια. Λέει κάτι που συνήθως στηρίζεται στον Αριστοτέλη και προχωρεί βάσει αυτής της μεθόδου ως το τέλος με άκρα συνέπεια. Έτσι με βοηθάει να τον καταλάβω και να τον κατατάξω στην τάξη των φλύαρων κομπογιανιτών. Οι Πατέρες από την μεριά τους έχουν και αυτοί συνέπεια και μέθοδο. Μας βοηθούν να απομακρύνουμε τις σκέψεις μας, την προσοχή μας από την φλυαρία και την αριστοτελική νοησιαρχική μέθοδο και να προσπαθούμε να καταλάβουμε τα περί Θεου ή μετέχοντας των Ακτίστων ενεργειών ή ακολουθώντας αυτούς που μετέχουν. Πώς όμως θα καταλάβουμε αν κάποιος μετέχει των Ακτίστων Ενεργειών του Θεού ή όχι; Ο Παλαμάς μας δίνει οριστική απάντηση επαναλαμβάνοντας τον ορισμό των οικουμενικών συνόδων και πολλων άλλων Πατέρων: Τι γαρ ουν τουτέστιν αληθής ευσέβεια; το μη προς τους θεοφόρους Πατέρας αμφισβητείν Και γαρ των προειρημένων αγίων αι θεολογίαι όρος εισί θεοσεβείας αληθούς και χάραξ . [1] Έτσι κατατάσσουμε τους Παλαιούς και νέους Πατέρες στην τάξη των αληθινών ιατρών.
Υπάρχουν όμως άνθρωποι και ιδιαίτερα θεολόγοι που δεν είναι τόσο συνεπείς όσο οι Πατέρες ή όσο οι αιρετικοί. Αυτοί μπερδεύουν τα πράγματα. Διαβάζεις κείμενά τους που δεν έχουν λογική σειρά, μέθοδο και συνέπεια. Προσπαθούν να πουν το σωστό και στην επόμενη παράγραφο ισχυρίζονται το αντίθετο. Έτσι μπεδεύουν πιο πολύ τον κόσμο και τον κάνουν να απεχθάνεται την θεολογία. Αυτούς μπορούμε να τους κατατάξουμε στην τάξη των κατ᾽εξοχήν φλύαρων που δεν είναι ούτε γιατροί ούτε κομπογιανίτες. Αλλά βρίσκονται σε άλλη διάσταση. Δηλητηρίασαν, λοιπόν, τέτοιου ειδους άνθρωποι εδώ και τριάντα ή σαράντα χρόνια την θεολογία και την μπέρδεψαν με την αίρεση, τόσο πολύ, που δύσκολα σήμερα ο πιστός μπορεί να ξεφύγει. Η θεολογική ασάφεια οδήγησε σε έναν άκρατο οικουμενισμό αφού πια ειχε μπεδευτεί η θεολογία με την αίρεση.
Σε καμμία περίπτωση δεν επιθυμώ να κατατάξω τον π. Σωφρόνιο στους κατ᾽εξοχή φλύαρους και άκρατους οικουμενιστάς, αλλά από την άλλη μεριά - κι᾽αυτό είναι προσωπική μου υπόθεση - διαβάζοντας τα έργα του μπερδεύομαι πολύ και δεν έχω σαφή και ξεκάθαρη εικόνα, όπως αυτήν που μου δίνει η μελέτη των Πατέρων της Εκκλησίας. Σε αυτό ακριβώς το σημείο ζητάω και την δική σας συμβολή αξιότιμε κύριε Περσυνάκη, γιατί πιστεύω ότι μιλώ με έναν κολοπροαίρετο άνθρωπο. Ίσως εσείς, αν όντως έχετε διαβάσει και κατανοήσει τα έργα του, μπορέσετε να με διαφωτίσετε, ώστε να βγώ από την άγνοια και να αναγνωρίσω ένα μεγάλο θεολόγο που συνέχισε το έργο των Πατέρων της Εκκλησίας. Από την άλλη μεριά ο διάλογος αυτός μπορεί να βοηθήσει εσάς τον ίδιο καθώς και άλλους οπαδούς του π. Σωφρονίου να διευκρινίσετε τους θεολογικούς όρους που ο ίδιος δεν καταφερε να διατυπώσει με σαφήνεια, ωστε να αποδειχθεί ότι είναι όντως συνεχιστής των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας.
Στο πρώτο σας κείμενο μου υποβάλατε την ερώτηση: Ἢ μήπως σφάλλει ὁ π. Σωφρόνιος ποὺ δὲν ἀναγνωρίζει τὴν παρουσία δυνατοτήτων μὴ πραγματοποιημένων στὸ θεῖο Εἶναι; Εγώ σας απάντησα αλλά εσείς δεν διαβάσατε το κείμενό μου προφανώς! Σας επαναλαμβάνω σύντομα ότι διαβάζοντας τους Πατέρες τέτοια ερώτηση δεν μπορεί να τεθεί για τον Θεό. Μπορεί να τεθεί μόνο χρησιμοποιώντας την μέθοδο του Θωμά του Ακινάτη. Ο Θεός για την Πατερική μέθοδο είναι υπερούσιος, δηλαδή είναι "μη όν" αυτό σημαίνει "υπερούσιος κρυφιότης". Σας εξήγησα ότι με αυτή την ερώτηση και την μέθοδο ο Ακινάτης ταυτίζει την ουσία με την ενέργεια του Θεού. Όχι μόνο σας απάντησα αλλά σας έθεσα και τρεις ερωτήσεις τις οποίες προφανώς αγνοήσατε, μάλλον δεν θα τις διαβάσατε, γιατί δεν δίνετε καμμία απάντηση. Μου λέτε μόνο ότι ο π. Σωφρονιος ισχυρίζεται: Ἡ Οὐσία εἶναι ἀπολύτως ὑπερβατικὴ σὲ σχέση μὲ τὸν κτισθέντα κόσμο” Μου λέτε δηλαδή ότι ενώ ο ίδιος είναι Καθαρή Ενέργεια (Actus Purus) - απολύτως πραγματοποιημένο όν -, σε σχέση με τον κτιστό κόσμο είναι απολύτως υπερβατικός ο Θεός. Ενώ στην αρχή μιλάγατε για το ίδιο το Θείο Είναι σαν απολύτως πραγματοποιημένο όν (Καθαρή Ενέργεια), τώρα μεταφέρεσθε στην σχέση του Θεού με τα κτίσματα και συνεχίζετε: Η Ουσία του Θεού “Εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου ἀκατάληπτη, ἀνονόμαστη, ἀκοινώνητη καὶ ἀμέτοχη γιὰ τὸ κτίσμα... Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας τὴν ὀνομάζουν Ὑπερουσιότητα, γιὰ νὰ ἀπομακρύνουν μὲ τὸν χαρακτηρισμὸ αὐτὸ ὁποιονδήποτε ἐννοιολογικὸ προσδιορισμὸ τῆς Οὐσίας» (Ἄσκηση καὶ θεωρία, σ. 129). Καὶ λίγο πιὸ κάτω γιὰ τὴν Ἄκτιστη Ἐνέργεια γράφει: «Ἡ Ἐνέργεια εἶναι δυνατὸν νὰ καταστεῖ γνωστὴ καὶ μεθεκτή. Εἰσέρχεται σὲ στενότατη ἕνωση μὲ τὸ κτισθὲν ὄν, χωρὶς τὸ ἄκτιστο νὰ γίνει κτιστὸ ἢ τὸ κτιστὸ νὰ γίνει ἄκτιστο» (Ἄσκηση καὶ θεωρία, σ. 130). Άλλα λοιπόν ισχυρίζεσθε όταν μιλατε για τον ίδιο το Θεό ότι δηλαδή είναι Actus Purus και τα αντίθετα μου λέτε όταν αναλύετε την σχέση του Θεού με τον κόσμο, χωρίς καμμία συνέπεια. Ο Θεός είναι και Actus Purus - δηλαδή σαν όν απολύτως πραγματοποιημένο όλη Του η Ουσία είναι Ενέγεια- και Υπερούσιος. Αποφασίστε κύριε Περσυνάκη είναι Καθαρή Ενέργεια, ή Υπερούσιος; Δεν μπορείτε να ισχυρίζεσθε και το ένα και το αντίθετό του. Κάτι δεν πάει καλά εδώ. Και συνεχίζουμε στο μπέρδεμα που κάνετε: Διαπιστώσατε άραγε σ᾽αυτήν την τελευταία φράση του π. Σωφρονίου την υποκρυπτόμενη σύγχυση; Λέει ότι η Ακτιστη Ενεργεια ενώνεται με το κτίσμα χωρίς το κτιστό να γίνει Ακτιστο. Αλλά είναι σαφές στους Πατέρες ότι αν πρόκειται περι της θεωτικής Ενεργείας τότε όντως το κτιστό γίνεται Ακτιστο κατά χάριν. Γενικεύοντας όμως τα αποτελέσματα των θείων ενεργειών και θεωρώντας ίδια και απαράλλακτα σε κάθε περίπτωση, στην πραγματικότητα απορρίπτει το ότι υπάρχουν όντως Θεοπρεπείς διακρίσεις μεταξύ των αποτελεσμάτων των Θείων Ενεργειών. Αν δεν απέρριπτε τις θεοπρεπείς αυτές διακρίσεις δεν θα εγενίκευε τα αποτελέσματα των Ενεργειών σε όλα τα κτίσματα αδιακρίτως....Αυτο που το κατατάσσετε κ.Περσυνακη; Διότι πρόκειται για πελώρια παρανόηση του τρόπου με τον οποίο ενεργεί ο Θεός επί των κτισμάτων και ο Ευνόμιος είχε κι αυτός την ίδια φαεινή ιδέα με τον Σωφρόνιο κι έκανε το ίδιο λάθος ταυτίζοντας μάλιστα αυτός όλες τις Ενέργειες του Θεού με την Ουσία Του ως άκρως ενεργοποιημένη ή "πραγματοποιημένη" Ουσία (actus purus) ενώ ο Σωφρόνιος, όπως παραδόξως ισχυρίζεσθε, αποφεύγει να το κάνει !
Ωραία λοιπόν συνεχίζουμε για να ξεδιαλύνουμε το μπέρδεμα: στην πρώτη σας ερώτηση όταν αναφερόσασθε στον ίδιο τον Θεό με ρωτούσατε αν σφάλλει ο Σωφρόνιος που τον θεωρεί απολύτως πραγματοποιημένο όν. Είδαμε όμως ότι χρησιμοποιώντας την μέθοδο των Πατέρων αυτή η ερώτηση δεν μπορεί να τεθεί για το μη ον, δηλαδή για την υπερούσιο κρυφιότητα, τότε γιατί την διατυπώνει ο Σωφρόνιος και κυρίως πού την θέτει; Η μόνη απάντηση που μπορείτε να δώσετε με συνέπεια είναι ότι αφού η Ουσία είναι υπερούσια, δηλαδή το μη όν, αυτή η διατύπωση τίθεται μονο για την Άκτιστη Ενέγεια του Θεού, η οποία κατά τον Πατέρα Σωφρόνιο γίνεται και γνωστή και μεθεκτή. Κατά συνέπεια - πάντα κατά τον Π. Σωφρόνιο - η Άκτιστη Ενέργεια του Ακτίστου Θεού καθίσταται γνωστή και μπορεί να εφαρμοστεί επ' Αυτης η Αριστοτελική μέθοδος και ερευνα.
Για τους Πατέρες όμως αυτό που ισχύει για την Ουσία του Θεού ισχύει και για την Ενέργεια. Άγνωστη η ουσία του Θεού γιατί είναι μη όν (κρυφιότης) αλλά παντελώς άγνωστη και η Ενέργειά Του. Δεν υπάρχει όπως σας εξήγησα στην πρώτη μου απάντηση analogia entis ούτε για την Άκτιστο Ενέγεια του Θεού στην οποία μόνο μπορούμε να μετέχουμε χωρίς να Την γνωρίζουμε με διανοητική διαδικασία και σας έδωσα και κείμενα Πατέρων να μελετήσετε. Κατά τους Πατέρες όχι μόνο η ουσία του Θεού είναι παντελώς άγνωστη αλλά και η Άκτιστος Ενέργεια, είναι "άρρητα ρήματα". Μεταξύ κτιστού και Ακτίστου δεν υπάρχει analogia entis. Υπάρχει μόνο απαραιτητη ή ενδεχομενη μετοχή και τίποτε παραπάνω. Γιατί λοιπόν ο π. Σωφρόνιος ισχυρίζεται ότι: Ἡ Ἐνέργεια εἶναι δυνατὸν νὰ καταστεῖ γνωστὴ καὶ μεθεκτή. Τί εννοεί με το γνωστή; Ότι μπορεί να γνωριστεί με διαλεκτικό συλλογισμό; γι᾽αυτό αποδεχεται κατα συνεπεια τον αριστοτελισμό και τον Θωμισμό και ισχυρίζεται ότι ο Θεός "παρουσιάζεται στὰ κτιστὰ πνεύματα ποὺ Τον βλέπουν ὡς Καθαρὸ Δεδομένο. Ὡς Ὂν ἀπολύτως πραγματοποιημένο, ἄρα ὡς πραγματικότητα ἀπόλυτη ἢ τέλεια ἔκφραση τῆς Οὐσίας τὸ θεῖο Εἶναι ἀποκλείει τὴν παρουσία μέσα Του δυνατοτήτων μὴ πραγματοποιημένων καί, ἑπομένως, μπορεῖ νὰ ὁρισθεῖ ὡς Καθαρὰ Ἐνέργεια. Δηλαδή κατά τον π. Σωφρόνιο για τα κτιστά πνεύματα ο Θεός εμφανίζεται και ως καθαρό δεδομένο και ἐξ ὁλοκλήρου ἀκατάληπτος, ἀνονόμαστος, ἀκοινώνητος καὶ ἀμέτοχος γιὰ τὸ κτίσμα. Και το ένα και το αντίθετό του. Άντε κανείς να βγάλει άκρη.
Χρησιμοποιείτε λοιπόν και σεις και εκείνος τον Θωμισμό για να προσπελάσετε την Άκτιστον Ενέργεια του Θεού και προσπαθείτε με αυτήν την αντιπατερική μεθοδο να δώσετε απαντήσεις; Αξιότιμε κύριε Περσυνάκη αν η Ακτιστη Ενέργεια του Θεού γνωρίζεται με θωμιστική και αριστοτελική μέθοδο τότε έχει απόλυτο δίκιο ο Ακινάτης ο οποίος ισχυρίζεται ότι δια των στοχασμών κυρίως γνωρίζουμε τον Θεό και λιγώτερο δια της μετοχής.
Όταν μιλάμε στην Ορθόδοξη παράδοση για διάκριση μεταξύ ουσίας και ενεργείας στον Θεό, εννοούμε την φυσική ενέργεια της ουσίας Του, η οποία πηγάζει μεν αλλα και διακρίνεται από την ουσία του Θεού. Αλλά η φυσική αυτη ενέργεια της ουσίας του Θεού δεν είναι κάτι το απολύτως διαφορετικό και ξεχωριστό από την ουσία του Θεού. Δεν είναι άλλη πραγματικότητα η ουσία Του και άλλη η ενέργεια της ουσίας Του. Όμως ορισμένοι ορθόδοξοι θεολόγοι μιλάνε για την ενέργεια του Θεού σαν να είναι κάτι ουσιωδώς διαφορετικό από την ουσία του Θεού. Λένε δηλαδή ότι άλλη είναι η ουσία του Θεού και άλλη είναι η ενέργεια της ουσίας.
Πράγματι αυτήν την εντύπωση μπορεί να αποκομίσει κάποιος, όταν διαβάζει τους Πατέρες, ότι δηλαδή άλλο πράγμα είναι η ουσία και άλλο η ενέργεια του Θεού. Όμως εκφράζονται έτσι οι Πατέρες μόνο για να τονίσουν την διάκριση μεταξύ ουσίας και ενεργείας στον Θεό. Εκείνο όμως που αυτοί οι θεολόγοι δεν παρατηρούν είναι ότι οι Πατέρες λένε ότι η ενέργεια του Θεού είναι φυσική ενέργεια της ουσίας ή Φυσεως του Θεού, δηλαδή ότι είναι ουσιώδης ενέργεια. Γι’ αυτήν την φυσική ενέργεια της ουσίας μιλάνε οι Πατέρες.
Το άλλο που τονίζουν οι Πατέρες είναι ότι αυτή η φυσική ενέργεια της ουσίας του Θεού, όπως και η ουσία του Θεού, είναι απολύτως απλή. Αυτή όμως η μία απλή ενέργεια μερίζεται αμερίστως εν μεριστοίς. Τι σημαίνει αυτό; Εξ απόψεως της λογικης των αντιθέσεων του Αριστοτέλους αυτό είναι μία ανοησία. Διότι τι σημαίνει λογικά, οτι μερίζεται αμερίστως εν μεριστοίς; Δηλαδή τι σημαίνει ότι αυτή η ενέργεια κομματιάζεται χωρίς να κομματιάζεται; Πώς δηλαδή κάτι μπορεί να γίνεται πολλά και ταυτόχρονα να παραμένει ένα; Όμως όντως αυτή η απλή ενέργεια μερίζεται αμερίστως εν μεριστοίς! Το λένε οι Πατέρες αυτό το πράγμα. Το λέγει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος. Αλλά η ίδια έκφραση υπάρχει και στον άγιο Ιωάννη τον Δαμασκηνό, καθώς και στον άγιο Γρηγόριο τον Παλαμά. Όλοι τους λένε ότι αυτή η απλή ενέργεια πολλαπλασιάζεται. Πώς; Απολλαπλασιάστως. Πού; Εν τοις πολλοίς.
Τι σημαίνει όμως αυτό; Σημαίνει ότι, όταν ο προφήτης έλθει σε θέωση, βλέπει ότι η ενέργεια του Θεού υπάρχει μέσα σε όλα τα κτίσματα. Μία είναι η ενέργεια του Θεού, αλλά με πολλά αποτελέσματα. Και η μία αυτή ενέργεια, παραμενει σε κάθε τι μία ενέργεια. Και μέσα σε κάθε μία από αυτές τις ενέργειες όλος ο Θεός είναι παρών!
Ο Θεός, όταν δημιουργεί τον κόσμον, δημιουργεί τον κόσμον όχι κατ’ ουσίαν, αλλά κατ’ ενέργειαν και κατά βούλησιν. Οπότε υπάρχει ένωση της ακτίστου ενεργείας του Θεού με τα κτίσματα.
ΣΧΟΛΙΟ: Μάς έσκασε ο άνθρωπος(λέμε τώρα) Αλλά πολλοί προβληματίζονται. Καί άν έχει δίκαιο ο Καραλής καί ο Αγιος Γέροντας έπασχε από τόν θυρεοειδή; Ο θυρεοειδής είναι μιά θύρα καί άν μάς τήν κλείνει ο Αγιος;
Ο Θεός παρουσίασε τό όνομά Του τώ καιρώ εκείνο λέγοντας" Εγώ ειμί ο Ών" Οι άκτιστες ενέργειες αναφέρονται σάν οι κοινές άκτιστες ενέργειες τής Αγίας Τριάδος. Ο κόσμος εδημιουργήθη από τόν Λόγο ο οποίος ήν εν αρχή καί ήν πρός τόν Θεόν καί Θεός ήν ο Λόγος. Δέν υπάρχει ουσία ανυπόστατος καί υπόσταση ανούσιος.Οι άκτιστες ενέργειες ουσιώνουν μετεχόμενες, όπως στήν θέωση αλλά είναι ανυπόστατες. Η θέωση δέν είναι ο σκοπός τής ενσαρκώσεως τού Κυρίου, όπως πρόχειρα καί ανέξοδα διέδιδε ο Ρωμανίδης. Μετά τό Θαβώρ οι δύο μαθητές πρόδωσαν τόν Κύριο. Ο Κύριος μάς πρόσφερε τήν Υιοθεσία μέ τήν ενανθρώπισή Του. Προχώρησε σέ νέα δημιουργία. Δέν αποκατέστησε τό αρχαίον κάλλος διά τής Θεωτικής ενέργειας. Η Αγιότης στήν Κ.Δ. αφορά τήν ενυπόστατο ενέργεια τού Υιού καί τού Αγίου Πνεύματος. Δέν ενσαρκώθηκαν οι ενέργειες τής ουσίας. Καί ο Αγιος Σωφρόνιος κάνει λόγο αναφερόμενος πάντοτε καί μόνον στόν ενσαρκωμένο Χριστό.
Ο Αγιος Σιλουανός μέ τήν χάρη τού Κυρίου έγινε μοναχός αλλά ο Κύριος τού αποκάλυψε ότι δέν έκανε τίποτε γι' Αυτόν τά έκανε όλα γιά τόν εαυτό του. Εδώ βρίσκεται η διαφορά ανάμεσα στήν άκτιστη ενέργεια καί στήν αποκάλυψη καί γνώση τού Κυρίου, όπως μάς τό τονίζει καί ο Απ. Παύλος. Εδώ καί η "θεοεγκατάλειψη".
Ας τελειώνουμε μέ τά ανούσια λόγια τού αέρα τού Καραλή καί άς τόν αφήσουμε νά συνεχίσει τίς βόλτες του καβάλα στό καλάμι του καί άς τόν εγκαταλείψουμε στήν αγκαλιά όσων δέν τούς προβληματίζει η έπαρσή του.
Αμέθυστος
Περαιτέρω, με το ίδιο σχόλιό μου, επισήμανα ότι ο κ.Αναγνώστου, κατέλειψε με την τελευταία παράγραφο του γνωστού επαίσχυντου άρθρου του, ανεπίτρεπτες ηθικές αιχμές κατά των μοναζουσών (κυρίως) της Ιεράς Μονής του Έσσεξ και τον κάλεσα όπως, εντός τριών ημερών, παραθέσει όσα στοιχεία σχετικώς διαθέτει, άλλως επιφυλασσόμουν να τον χαρακτηρίσω καταλλήλως και όπως του αρμόζει. Αντί δε να παραθέσει στοιχεία, παρακάλεσε -προφανώς- τον διαχειριστή του ιστολογίου για το "κόψιμο" του σχολίου μου.
Με την ευκαιρία των εντυπωσιακών αποκαλύψεων για την θεολογική ανεπάρκεια πολλών κοινών σχολιαστών των ΑΚΤΙΝΩΝ και του "Ορθοδόξου Τύπου", η οποία βεβαίως πάντοτε ήταν εμφανής αλλά όχι σε τέτοιο βαθμό, ανακύπτει το ζήτημα εάν όσα γράφουν είναι αυθόρμητες ιδέες δικές τους ή εάν κατευθύνονται από κάποιο κέντρο και εάν ναι, το κέντρο αυτό ποιον έχει ηγέτη.
Γιάννης Ιωαννίδης
ΥΠΑΡΧΕΙ ΛΟΙΠΟΝ ΕΝΑΣ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΟΣ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΟΣ ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΑΓΝΟΟΥΜΕ ΟΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΕΠΙΚΕΝΤΡΩΝΟΜΕΝΟΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΤΕΙΧΙΣΜΕΝΟΥΣ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΝΕΟΥ.
3 σχόλια:
Το σχόλιο ο κ. Ιωαννίδης σε ποιό μπλογκ το έγραψε;;;
Στίς ΑΚΤΙΝΕΣ.Αλλά νομίζω δέν τό δημοσίευσαν.
Το δημοσίευσαν τελικά.
Δημοσίευση σχολίου