Εγκώμιο των συνόρων

 ΤΑΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΟΠΟΥΛΟΣ

Τις τελευταίες ημέρες διάβασα αρκετές εκθέσεις ιδεών που καταδικάζουν τα σύνορα – όχι μόνον τα ελληνοτουρκικά. Οι περισσότερες απ’ αυτές δεν έχουν βέβαια τη γοητεία της σάχλας που χειρίζεται με τόση δεξιότητα ο μέγας φακίρης της οικονομίας Βαρουφάκης. Η διάνοιά του που δεν καταδέχεται να δει τη γη από τη Γη μας διαβεβαίωσε ότι από το Διάστημα τα σύνορα είναι παραλογισμός, επειδή δεν φαίνονται. Θα του υπενθύμιζα ότι πολλά πράγματα της ζωής δεν φαίνονται, όπως ο κορωνοϊός, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχει. Ούτε στη θάλασσα τα σύνορα είναι ορατά, γεγονός που είχε μπερδέψει προ ετών τον τότε συνεταίρο του, Τσίπρα.

Επανέρχομαι στις εκθέσεις ιδεών που συνηγορούν όλες ότι τα σύνορα είναι κακό πράγμα. Για χάρη τους γίνονται οι πόλεμοι –πλην του Τρωικού– και γενικά εμποδίζουν τον κόσμο μας να μετατραπεί σε ένα οικουμενικό πάρτι για να σουινγκάρει στον ρυθμό της αλληλεγγύης και των αναθυμιάσεων της αδελφοσύνης όλων των πολιτισμών. Αφορμή εννοείται η απόφαση της Ελλάδας να υπερασπιστεί την επικράτειά της από την καθοδηγούμενη εισβολή μεταναστών. Οι συγγραφείς μάλιστα, για να υπερασπιστούν την άποψή τους υπενθύμισαν ότι κι εμείς οι Ελληνες υπήρξαμε μετανάστες και πρόσφυγες. Δεν γνώρισα τον παππού μου, όμως από τις οικογενειακές αφηγήσεις δεν θυμάμαι να πετούσε πέτρες στους Αμερικανούς αστυνομικούς όταν έφτασε στο Ελις Αϊλαντ το 1905. Ούτε έχω ακούσει ή διαβάσει αντίστοιχες ιστορίες από τη Μικρασιατική Καταστροφή και την προσφυγιά που προκάλεσε. Εχω γράψει αρκετές φορές για το αμάλγαμα που επιχειρείται από όσους επιθυμούν να ενοχοποιήσουν την πατρίδα μας επειδή αντιστέκεται στον κοινωνικό της βιασμό. Οπως κάθε αμάλγαμα είναι κι αυτό σύμφυρμα στοιχείων που δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Το 1922 δεν έχει σχέση με το 2020, όπως ο Ελληνας στον σταθμό του Μονάχου δεν έχει σχέση με τον Αφγανό στην πλατεία Βικτωρίας. Μπορεί και ο ένας και ο άλλος να λένε «άχου μάνα μου άχου», όμως το συναίσθημα δεν είναι καλός σύμβουλος για την ερμηνεία της Ιστορίας. Και τα σύνορα, γλωσσικά, γεωγραφικά, πολιτισμικά, θρησκευτικά, είναι τα ίχνη που έχει χαράξει η Ιστορία στο παρόν. Αν δεν μπορείς να αναγνωρίσεις την ύπαρξή τους, σημαίνει ότι δεν μπορείς να αναγνωρίσεις την αξία της ιστορικής μνήμης στον κόσμο μας. Ενας κόσμος χωρίς σύνορα, ένας κόσμος χωρίς όρια, είναι ένας βάρβαρος κόσμος.

Αν εξαιρέσω τους κακόβουλους της κουτοπόνηρης Αριστεράς, οι υπόλοιποι είναι θύματα της θεολογίας της πολιτικής ορθότητας που θεωρεί ότι η κατάργηση των ορίων είναι η πανάκεια για όλες τις δυσπλασίες του ανθρώπινου σύμπαντος. Ορια πολιτικά, γεωγραφικά, πολιτισμικά, όρια που διακρίνουν τα δύο φύλα, μια διεμφυλική ιδεολογία που σαρώνει τα όρια. Δεν αναρωτιούνται πως το δικαίωμα να σκέφτονται έτσι τους το έδωσε ένας πολιτισμός ο οποίος, πριν ακόμη δημιουργήσει σκέψη, έχτισε τείχη και χάρη στον προστατευμένο εντός των τειχών χώρο, κατάφερε να δημιουργήσει σκέψη και να δημιουργήσει μια οπτική γωνιά για να δει τον κόσμο εκτός των τειχών. Αν ο Ηρόδοτος είχε περιοριστεί στο «άχου μάνα μου άχου» της ύπαρξης και δεν φρόντιζε να καταγράψει τις διαφορές ανάμεσα στους Σκύθες, στους Πέρσες, στους Ελληνες και τους Αιγύπτιους, θα είχε σβήσει.

Το όνομα «Ελλάδα» στο μυαλό του καθενός μας γεννάει διάφορους συνειρμούς. Παιδικές αναμνήσεις, πρόσωπα αγαπημένα, τοπία που σε αγκαλιάζουν με την καλοκαιρινή τους θαλπωρή, φίλοι, η υπέροχη γλώσσα, αλλά και απέχθεια για τη δύστροπη καθημερινότητα, το σούργελο του Δημοσίου, τα σπασμένα, όπως τα πεζοδρόμια, νεύρα, την απαίσια εχθροπάθεια. Το ετερόκλητο σύνολο όμως αποτελεί ένα σύνολο. Εστω κι αν αισθάνεσαι κατά βάθος ότι αυτό το σύνολο είναι ετοιμόρροπο, έτοιμο να διαλυθεί στο χάος που το γέννησε. Το σύνολο έχει μορφή. Είναι η Ελλάδα στον χάρτη. Οι χάρτες έχουν αξία. Οι Γάλλοι αποκαλούν την πατρίδα τους εξάγωνο επειδή στον χάρτη σχηματίζει ένα εξάγωνο. Πέρασε απαρατήρητη η πρόταση του Στέφανου Μάνου να εκδώσει χάρτες η Ελλάδα με την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, όμως κακώς πέρασε απαρατήρητη.

Συνελόντι ειπείν. Αν καταργηθούν τα σύνορα, χάνουν τη σημασία τους η συγκρότηση της Ευρωπαϊκής Ενωσης και οι αξίες που υπερασπίζεται. Αν καταργηθούν τα σύνορα, τότε το συναισθηματικό αμάλγαμα που επιχειρούν οι δικαιωματιστές της πολιτικής ορθότητας θα μεταφραστεί σε πραγματικότητα. Θα τους είναι εξαιρετικά δύσκολο, υποθέτω, να διεκδικήσουν το δικαίωμα στην ανεξιθρησκία, στην ισότητα των δύο φύλων, ή στη διεμφυλική ταυτότητα. Θα μαραζώσουν θα μου πείτε οι gender studies, κάτι που είναι μάλλον θετικό, απλώς δεν είμαι σίγουρος ότι το θέλουν.

Τα σύνορα είναι προϋπόθεση του πολιτισμού μας. Ενας από τους θεμελιωτές του, ο Σωκράτης, δεν βγήκε ποτέ από τα τείχη της πόλης του, όμως μας κληροδότησε μια γενναιόδωρη θέα της ανθρώπινης συνθήκης που ακόμη και σήμερα μας απασχολεί.

kathimerini