Δογματική: Ο άνθρωπος μεταξύ διαβόλου και Θεού (Άγιος Ιουστίνος Πόποβιτς)

(Ἐπιμέλεια π. Ἀθανασίου Μηνᾶ)

(Ἕνα μικρό ἀντίδωρο στούς ἀπανταχοῦ ἀγωνιζομένους ὀρθοδόξους χριστιανούς)

Σέ τοῦτον τόν κόσμο, ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται πάντοτε μεταξύ τοῦ διαβόλου καί τοῦ Θεοῦ, συμφιλιώνεται εἴτε μέ τόν ἕνα εἴτε μέ τόν Ἄλλο, ζεῖ εἴτε μέ τόν ἕνα εἴτε μέ τόν Ἄλλο. Εἶναι φίλος τοῦ διαβόλου καί ζεῖ μέ αὐτόν, ὅταν βαδίζει στίς ἁμαρτίες καί τά πάθη, ἐπειδή αὐτά εἶναι ἡ ψυχή, ἡ καρδιά τοῦ διαβόλου. Ἀπό τήν ἄλλη πλευρά εἶναι φίλος τοῦ Θεοῦ, ζεῖ μέ Αὐτόν, ὅταν πορεύεται μέ τίς ἅγιες ἐντολές τοῦ Κυρίου, ὅταν γίνεται σύσσωμος τοῦ Θεανθρωπίνου σώματος τοῦ Χριστοῦ, τῆς Ἐκκλησίας, στήν ὁποία ἀποθησαυρίζεται ὁλόκληρος ὁ πλοῦτος, ὅλων τῶν Θείων αἰωνιοτήτων. Ναί, σέ τοῦτον ἐδῶ τόν κόσμο, ὁ ἄνθρωπος παρακάθεται, πάντοτε, εἴτε στήν τράπεζα τοῦ διαβόλου εἴτε στήν τράπεζα τοῦ Κυρίου Χριστοῦ, τοῦ Μόνου Ἀληθινοῦ Θεοῦ [1].

Τό ἀνθρώπινο γένος δοκιμάζει, καθημερινῶς, στόν κόσμο μας τήν ἐμπειρία νάὁδηγοῦνται οἱ ἄνθρωποι στήν ἀπώλεια εἴτε λόγῳ τῆς ἄγνοιας εἴτε τῆς μή ἀναγνωρίσεως τοῦ μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ καί Κυρίου, Ἰησοῦ Χριστοῦ. Μέ ἄλλα λόγια ἐκπίπτουν, ἐξαιτίας εἴτε τῆς ἀθεΐας εἴτε τῆς εἰδωλολατρείας.Αὐτή ἡ ἄγνοια ἤ ἡ μή ἀναγνώριση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἐπιφέρει τήν ἄγνοια ἤ τήν μή ἀναγνώριση τοῦ μόνου ἀληθινοῦ ἀγαθοῦ σέ αὐτόν τόν κόσμο: τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Χριστοῦ. Αὐτοί οἱ ἄνθρωποι ζοῦν «ἐν ἀσελγείαις, ἐπιθυμίαις, οἰνοφλυγίαις, κώμοις, πότοις καί ἀθεμίτοις εἰδωλολατρείαις» [2]. Ναί, «ἀθεμίτοις εἰδωλολατρίαις», γιατί ἡ εἰδωλολατρεία εἶναι πάντοτε σέ πληθυντικό ἀριθμό. Ὁ ἄνθρωπος, ὁ ὁποῖος δέν ἀναγνωρίζει τόν μόνο ἀληθινό Θεό, θέλοντας καί μή ἀναγνωρίζει ἕνα ἀναρίθμητο πλῆθος ἄλλων, μικρότερων θεοτήτων, ψευδῶν θεῶν, εἰδώλων. Πρόκειται γιά τίς ἐπιθυμίες καί τά πάθη πού δέν ἔχουν οὔτε ἀριθμό οὔτε τέλος. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δελεάζεται ἀπό μία τέτοια μικρή, μικρή θεότητα, τότε αὐτή τόν παρασύρει στίς ὑπόλοιπες ἐπιθυμίες καί τά πάθη καί τότε εἶναι πού τόν κατακομματιάζουν καί τόν κατασπαράζουν οἱ ἀναρίθμητοι ψευδεῖς καί ἀδηφάγοι θεοί. Καί ὁ ἄνθρωπος δέν εἶναι σέ θέση νά ἀμυνθεῖ σέ αὐτήν τήν ἀγέλη τῶν τρομερῶν θηρίων καί τῶν δελεαστικῶν πειρασμῶν. Τό μικρότερο πάθος ὁδηγεῖ σέ μεγαλύτερο καί ἔτσι σταδιακά, βυθίζεται σέ ὅλο καί μεγαλύτερα πάθη, ὥσπου, ἐν τέλει, δέν μπορεῖ νά ἀναδυθεῖ ἀπ’αὐτά. Καί κάθε πάθος ἐμπεριέχει ἀναρίθμητα εἴδωλα καί κάθε ἐπιθυμία φέρει ὅλο καί περισσότερα εἴδωλα, πού δέν ἔχουν τελειωμό. Τά εἴδωλα εἶναι σάν τή δυνατή φωτιά, μέσα της κατακαίγονται καί ἡ συνείδηση καί ἡ ψυχή καί ἡ καρδιά καί τό θέλημα τοῦ ἀνθρώπου. Γι’ αὐτό καί ὁ ἅγιος Ἀπόστολος τῆς ἀγάπης παρακαλεῖ τούς χριστιανούς: «Τεκνία, φυλάξατε ἑαυτούς ἀπό τῶν εἰδώλων» [3].

Ἀπό τά εἴδωλα προέρχονται ὅλα τά κακά, καί τά μικρά καί τά μεγάλα. Καί κάθε ἄνθρωπος εἶναι εἰδωλολάτρης, ἐφ’ ὅσον δέν πιστεύει στόν μόνον Ἀληθινό Θεό, στόν Κύριο Ἰησοῦ Χριστό. Διότι, ὁπωσδήποτε σέ κάτι πιστεύει, εἴτε ὄν εἶναι αὐτό εἴτε πράγμα, εἴτε σέ ὁρατά εἴτε σέ ἀόρατα εἴδωλα, ὅπως εἶναι ὁ ἥλιος, ἡ σελήνη, οἱ ἀστέρες, οἱ ἄνθρωποι, ὁ πολιτισμός, ἡ τεχνολογία, ἡ φυλή, ἡ κοινωνική τάξη, τά πάθη, οἱ ἡδονές καί […] τό ὄνομά τους «Λεγεών». Ἀπό τό πρῶτο ὥς τό τελευταῖο ὅλα τά παραπάνω εἶναι εἰδωλολατρία. Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία ὅτι τό καθένα ἀπ’αὐτά φονεύει ὅ,τι κάνει ἄνθρωπο τόν ἄνθρωπο, φονεύει δηλαδή ὅ,τι θεοειδές, θεονοσταλγικό, ἀθάνατο, θεῖο, αἰώνιο. Γι’ αὐτό καί ὁ ἅγιος Ἀπόστολος νουθετεῖ καί ἐντέλλεται στούς χριστιανούς: «Διόπερ, ἀγαπητοί μου, φεύγετε ἀπό τῆς εἰδωλολατρείας» [4]. Οἱ ἄνθρωποι, διά τῶν ποικιλόμορφων εἰδωλολατρειῶν, ἔμμεσα ἤ ἄμεσα, θυσιάζουν τούς ἑαυτούς τους στὀν διάβολο, προσφέρονται ὡς θυσία στόν διάβολο. Σέ τελευταία ἀνάλυση, κάθε εἰδωλολατρία εἶναι σατανολατρία καί κάθε εἰδωλο-διακονία εἶναι σατανο-διακονία. Μήπως δέν λατρεύει, δέν διακονεῖ, δέν προσφέρει θυσία τήν ψυχή του στόν διάβολο ἐκεῖνος πού ζεῖ στά πάθη καί στήν ἡδονή, ὅποιος ὑπηρετεῖ ὁποιονδήποτε καί ὁ,τιδήποτε, ἐκτός ἀπό τόν μόνον ἀληθινό Θεό καί Κύριο, Ἰησοῦ Χριστό; Αὐτό εἶναι τόσο ξεκάθαρο γιά κάποιον πού μπορεῖ, μέ φρόνηση, νά κρίνει. Γι’ αὐτό καί ὁ θεόσοφος Ἀπόστολος λέγει στούς πρώην εἰδωλολάτρες Κορινθίους: «ὡς φρονίμοις λέγω…οὐ θέλω δέ ὑμᾶς κοινωνούς τῶν δαιμονίων γίνεσθαι. Οὐ δύνασθε ποτήριον Κυρίου πίνειν καί ποτήριον δαιμονίων· οὐ δύνασθε τραπέζης Κυρίου μετέχειν καί τραπέζης δαιμονίων» [5].

Ἀναμφίβολα, ὁλόκληρο τό Εὐαγγέλιο τοῦ Σωτῆρος ἔγκειται στό ὅτι «τό σῶμα[…] τῶ Κυρίῳ, καί ὁ Κύριος τῶ σώματι».Ἔτσι γνωρίζουμε τό αἰώνιο μυστήριο τοῦ ἀνθρωπίνου ὄντος [6]: πώς ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός εἶναι ὁ Σωτήρας ὁλοκλήρου τοῦ ἀνθρώπου, ὄχι μόνο τῆς ψυχῆς ἀλλά καί τοῦ σώματός του. Γι’ αὐτό καί τό σῶμα τοῦ χριστιανοῦ ὀφείλει νά εἶναι ναός ἅγιος, στόν ὁποῖο ζεῖ ἡ ἁγία ψυχή στόν κόσμο μας καί στόν ὁποῖο πρόκειται νά ζήσει καί μετά τήν κοινή ἀνάσταση τῶν νεκρῶν. Τά σώματα τῶν χριστιανῶν, διά τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος, τῆς Θείας Μεταλήψεως καί τοῦ εὐαγγελικοῦ τους βίου, ἔγιναν ἀναπόσπαστα μέρη τοῦ Θεανθρώπινου σώματος τοῦ Χριστοῦ. Τά σώματα αὐτά δέν ἀνήκουν πλέον στούς ἴδιους, ἀλλά σέ Ἐκεῖνον. Ὅ,τι ἔγινε μέ τό ἅγιο σῶμα Ἐκείνου πρόκειται νά συμβεῖ στά σώματα τῶν χριστιανῶν.

Γι’ αὐτό καί ὁ ἅγιος Ἀπόστολος εὐαγγελίζεται: «ὁ δέ Θεός καί τόν Κύριον ἤγειρε καί ἡμᾶς ἐξεγερεῖ διά τῆς δυνάμεως αὐτοῦ…» [7].

Ὁ ἔχων ὦτα ἀκούειν, ἀκουέτῳ [8].

«Ὤ οἱ ἐγκαταλείποντες ὁδούς εὐθείας, τοῦ πορευθῆναι ἐν ὀδοῖς σκότους! Ὤ οἱ εὐφραινόμενοι ἐπί κακοῖς, καί χαίροντες ἐπί διαστροφῇ κακῇ! ὦν αἱ τρίβοι σκολιαί, καί καμπύλαι αἱ τροχιαί αὐτῶν, τοῦ μακράν σε ποιῆσαι ἀπό ὁδοῦ εὐθείας, καί ἀλλότριον τῆς δικαίας γνώμης. Υἱέ, μή σέ καταλάβῃ βουλή κακή,…..Χρηστοί ἔσονται οἰκήτορες γῆς· ἄκακοι δέ ὑπολειφθήσονται ἐν αὐτῇ· ὅτι εὐθεῖς κατασκηνώσουσι γῆν, καί ὅσιοι ὑπολειφθήσονται ἐν αὐτῇ. Ὁδοί ἀσεβῶν ἐκ γῆς ὀλοῦνται· οἱ δέ παράνομοι ἐξολοθρευθήσονται ἀπ’αὐτῆς» [9].

Καλόν ἀγώνα καί Καλή Ἀνάσταση σύν πᾶσι τοῖς Ἁγίοις.

Γένοιτο Κύριε. Ἀμήν.

_________

1. Βλ. Α’ Κορ.,10,21

2. Α’ Πέτρ., 4, 3

3. Α’ Ἰω.5,21.

4. Α’ Κορ.10,14.

5. Α’ Κορ.10,15-21.

6. «Σήμερον τῆς σωτηρίας ἡμῶν τό κεφάλαιον, καί τοῦ ἀπ’αἰῶνος μυστηρίου ἡ φανέρωσις·ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ, υἱός τῆς Παρθένου γίνεται,και Γαβριήλ την χάριν εὐαγγελίζεται. Διό καί ἡμεῖς σύν αὐτῷ, τῇ Θεοτόκῳ βοήσωμεν· Χαῖρε,Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ». Ἀπολυτίκιον τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου.

7. Α’ Κορ.,6,14·16.

8. Παροιμιῶν Σολομώντος.Β’,1-22

9. Ἰδιόμελον, Πέμπτης τῆς Α’ Ἐβδομάδος ἑσπέρας: «Οἱ ποθοῦντες τοῦ θείου Πάσχα μετασχεῖν, οὐκ ἀπ’Αἰγύπτου, ἀλλ’ἐκ Σιών ἀρχομένου, τήν τῆς ἁμαρτίας ζύμην, ἐξάρομεν τῇ μετανοίᾳ· περιζώσωμεν τάς ὀσφύας ἡμῶν, τῇ νεκρώσει τῶν ἡδονῶν· καλλωπίσωμεν τούς πόδας, ὑποδήμασι κωλυτικοῖς, ἐκ πάσης ὁδοῦ πονηρᾶς, καί στηριχθῶμεν, τῇ βακτηρίᾳ τῆς πίστεως· μή ζηλώσωμεν τούς ἐχθρούς, τοῦ δεσποτικοῦ Σταυροῦ, θεοποιοῦντες τήν γαστέρα· ἀλλ’ἀκολουθήσωμεν, τῷ διά νηστείας ἡμῖν, τήν κατά τοῦ διαβόλου νίκην ὑποδείξαντι, Σωτῆρι τῶν ψυχῶν ἡμῶν».

fdathanasiou