Κατά τον πρόεδρο Macron, μόνο η Ευρωζώνη διαφέρει από τις άλλες νομισματικές περιοχές του πλανήτη, επειδή υπάρχει μεν μία κεντρική τράπεζα, η οποία όμως δεν θεωρείται ως η κεντρική τράπεζα της κάθε χώρας μέλους της – με αποτέλεσμα η κάθε μεμονωμένη χώρα να μπορεί να γίνεται στόχος των κερδοσκοπικών επιθέσεων των αγορών. Παρά το ότι λοιπόν πολλά κράτη προσχώρησαν στην ΟΝΕ για να προστατευθούν από τις επιθέσεις στα νομίσματα τους, δέχονται πλέον τις ίδιες, εάν όχι πολύ πιο επικίνδυνες επιθέσεις στα ομόλογα τους. Φυσικά το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να είχε λυθεί εύκολα, με την υπογραφή της κατάλληλης συμφωνίας – κάτι στο οποίο αντιτίθενται οι Βόρειοι, σαν να διακυβεύονται οι ζωές τους. Σύντομα όμως θα έλθουν αντιμέτωποι με την ερώτηση γιατί δεν εγκαταλείπουν οι ίδιοι την Ευρωζώνη αμέσως, εάν θέλουν να διατηρήσουν με βία την οικονομική τους ορθοδοξία που έχει αποτύχει παντού στον πλανήτη. Τότε δεν θα έπρεπε να είναι υπεύθυνοι για τα τεράστια χρέη των άλλων, ενώ θα μπορούσαν να αφοσιωθούν στα αποταμιευτικά τους όργια για να μειώσουν τα δικά τους χρέη. Ουσιαστικά ο Γάλλος πρόεδρος καλεί έμμεσα αλλά ξεκάθαρα τη Γερμανία να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, εάν δεν θέλει να συμμετέχει στην έκδοση των ομολόγων Κορώνα – μαζί με τους δορυφόρους της, τους Ολλανδούς και τους Αυστριακούς, τους οποίους ονομάζει βόρειους.
Ανάλυση
O τίτλος που δόθηκε στη συνέντευξη του προέδρου Macron στους Financial Times ήταν «Η ώρα της αλήθειας» για το ευρώ (πηγή) – σε μία συνέντευξη, στην οποία αναφέρθηκε στις κρίσιμες διεθνείς οικονομικές συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί από την πανδημία και το «κλείδωμα» των κρατών. Εν προκειμένω, εάν δεν έχει καταλάβει κανείς πως τόσο για την ΕΕ, όσο και για το Ευρώ είναι πια θέμα ζωής και θανάτου τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν, δεν θα το καταλάβει ποτέ – πόσο μάλλον όταν τα ελλείμματα και τα χρέη που θα δημιουργηθούν σε ολόκληρο τον πλανήτη, με τις ευρωπαϊκές κυρίως τράπεζες σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και με τις αγορές εκτός ελέγχου, όπως φαίνεται από τις διακυμάνσεις των τιμών του πετρελαίου, θα απειλήσουν το χρηματοπιστωτικό μας σύστημα με την κατάρρευση του.
Στο μεγαλύτερο μέρος της συνέντευξης του απευθυνόταν στους Γερμανούς, κατά δεύτερο λόγο στους Ολλανδούς και Αυστριακούς – ρωτώντας τους εάν πραγματικά θέλουν να είναι έτσι, όπως εμφανίζονται και συμπεριφέρονται σήμερα στην Ευρώπη. Τους προειδοποιεί επιπλέον για την άνοδο των λαϊκιστικών και εθνικιστικών κομμάτων στη νότια Ευρώπη, καθώς επίσης στη χώρα του, στη Γαλλία – για τις φυγόκεντρες δυνάμεις που αναπτύσσονται και απειλούν να διαλύσουν το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Τα βασικότερα σημεία της αναφοράς του είναι τα παρακάτω:
(α) Ποιός έκλεισε τα σύνορα; Εν προκειμένω είναι φανερό πως η μονομερής ενέργεια της Γερμανίας να κλείσει ξαφνικά τα σύνορα της με τη Γαλλία μέσα σε μία νύχτα, έχει πικράνει βαθιά και έχει εξοργίσει τη γειτονική της χώρα – αφού το να κλείσεις βάναυσα τα σύνορα με ένα κράτος που δεν έχει πολλά κρούσματα και έχει πάρει πολύ πιο αυστηρά μέτρα για τον περιορισμό της πανδημίας από τη Γερμανία, είναι μία εντελώς παράλογη ενέργεια.
Οφείλεται δε σε έναν γερμανό υπουργό προστασίας του Πολίτη που έχει τεκμηριώσει πολλές φορές ότι, δεν μπορεί να σκεφθεί τίποτα άλλο εκτός από το κλείσιμο των συνόρων για κάθε πρόβλημα – ενώ η Γαλλία διατήρησε ανοιχτά τα σύνορα της με την Ιταλία και με την Ισπανία, παρά το ότι οι δύο αυτές χώρες ήταν στο επίκεντρο της κρίσης στην ΕΕ από το ξεκίνημα της.
Όπως τόνισε τώρα ο Macron, όποιος μένει κοντά στα σύνορα, όπως ο ίδιος, δεν πρόκειται να το ξεχάσει ποτέ. Δεν είναι δυνατόν να λέει κανείς στους ανθρώπους, ειδικά στις χώρες που συμμετέχουν στην ΕΕ και στην Ευρωζώνη, πως μέσα σε μία νύχτα πρέπει να επιστρέψουν στο παρελθόν των κλειστών συνόρων, λόγω μίας πανδημίας – όταν επί πολλές δεκαετίες τους έλεγε πως τα εθνικά κράτη έχουν ξεπεραστεί, ότι δεν υπάρχει εναλλακτική στο άνοιγμα των συνόρων, καθώς επίσης πως η δομή αυτή είναι ασφαλής για όλες τις εποχές.
(β) Ποιός πληρώνει ποιούς τόκους; Ο Γάλλος πρόεδρος αναφέρεται με λεπτομέρεια στα ομόλογα Κορώνα, καθώς επίσης στο πραγματικό πρόβλημα της νομισματικής ένωσης: στα spreads, δηλαδή στη διαφορά των επιτοκίων δανεισμού των διαφόρων χωρών του ευρώ σε σχέση με τη Γερμανία – παρά το ότι τα επιτόκια της χώρας του δεν χαρακτηρίζονται από κάτι τέτοιο. Πολύ σωστά τόνισε πως δεν είναι δίκαιο οι χώρες που έχουν οικονομικά προβλήματα να επιβαρύνονται επί πλέον με υψηλότερα επιτόκια – ενώ δεν υπάρχει τίποτα που να το δικαιολογεί σε μία νομισματική ένωση.
Άλλωστε, σε οποιαδήποτε άλλη χώρα του πλανήτη που έχει το δικό της νόμισμα, αποτελεί βασική ευθύνη της κεντρικής της τράπεζας να διασφαλίζει την κερδοσκοπία εναντίον της ή έναντι χρεογράφων (ομολόγων) που εκδίδονται στο δικό της νόμισμα – όπως στο παράδειγμα της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας που ελέγχει την καμπύλη απόδοσης (πηγή), δηλαδή τα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα πραγματικά επιτόκια. Έτσι, παρά το ότι το χρέος της Ιαπωνίας είναι το υψηλότερο στον πλανήτη, οι αγορές δεν επιτίθενται στα ομόλογα της κερδοσκοπικά (=με ανοιχτές πωλήσεις) αυξάνοντας τα επιτόκια – αφού η κεντρική της τράπεζα θα τα αγόραζε αμέσως, εμποδίζοντας την κερδοσκοπία (ανάλυση).
Μόνο η Ευρωζώνη διαφέρει, στην οποία υπάρχει μεν μία κεντρική τράπεζα, η οποία όμως δεν θεωρείται ως η κεντρική τράπεζα της κάθε χώρας μέλους της – με αποτέλεσμα η κάθε μεμονωμένη χώρα να μπορεί να γίνεται στόχος των κερδοσκοπικών επιθέσεων των αγορών, όπως η Ελλάδα και οι άλλες χώρες του νότου το 2010. Παρά το ότι λοιπόν πολλά κράτη προσχώρησαν στην ΟΝΕ για να προστατευθούν από τις επιθέσεις στα νομίσματα τους (όπως στην ΕΕ για την ασφάλεια των συνόρων τους), δέχονται πλέον τις ίδιες, εάν όχι πολύ πιο επικίνδυνες επιθέσεις στα ομόλογα τους.
Φυσικά το πρόβλημα αυτό θα μπορούσε να είχε λυθεί εύκολα, με την υπογραφή της κατάλληλης συμφωνίας – κάτι στο οποίο αντιτίθενται οι Γερμανοί, σαν να διακυβεύονται οι ζωές τους (αποδεχόμενοι καλοπροαίρετα πως δεν είναι στις προθέσεις τους η δημιουργία του 4ου Ράιχ με οικονομικά όπλα – ανάλυση). Σύντομα όμως θα έλθουν αντιμέτωποι με την ερώτηση γιατί δεν εγκαταλείπουν οι ίδιοι την Ευρωζώνη αμέσως, εάν θέλουν να διατηρήσουν με βία την οικονομική τους ορθοδοξία που έχει αποτύχει παντού στον πλανήτη. Τότε δεν θα έπρεπε να είναι υπεύθυνοι για τα τεράστια χρέη των άλλων, ενώ θα μπορούσαν να αφοσιωθούν στα αποταμιευτικά τους όργια για να μειώσουν τα δικά τους χρέη.
Ουσιαστικά ο Γάλλος πρόεδρος καλεί έμμεσα αλλά ξεκάθαρα τη Γερμανία (μπράβο του!) να εγκαταλείψει την Ευρωζώνη, εάν δεν θέλει να συμμετέχει στην έκδοση των ομολόγων Κορώνα – μαζί με τους δορυφόρους της, τους οποίους ονομάζει «βόρειους». Είναι η πρώτη φορά που κάποιος Ευρωπαίος ηγέτης το λέει έμμεσα δημόσια – οπότε ενδεχομένως σε αυτό να οφείλεται η διαφαινόμενη κυβίστηση της καγκελαρίου, στις χθεσινές της δηλώσεις (πηγή).
(γ) Το πλεονασματικό ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της Γερμανίας: Ο Macron ανέφερε επίσης ξεκάθαρα πως ο εξαγωγικός προσανατολισμός (ο μερκαντιλισμός, ο επεκτατικός πλουτισμός δηλαδή μέσω των εξαγωγών στους άλλους), πρέπει να τελειώσει. Τόνισε πως υπάρχουν μερικές χώρες (σαφώς η Γερμανία, η Αυστρία και η Ολλανδία) που θεωρούν την Ευρώπη καλή, μόνο όταν πρόκειται για την εξαγωγή των προϊόντων τους – αλλά την ξεχνούν αμέσως, όταν υπάρχει ανάγκη αλληλεγγύης. Φυσικά έχει δίκιο, αφού χρησιμοποιούν επαίσχυντα το νομισματικό σύστημα για να εξασφαλίζουν υψηλά πλεονάσματα – το αντίθετο δηλαδή από αυτό που θα περίμεναν οι εταίροι τους.
Προφανώς η αρχική ιδέα της νομισματικής ένωσης ήταν ο ανταγωνισμός προϊόντων και υπηρεσιών στην εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά, μεταξύ των επιχειρήσεων με ίσους όρους – όχι μεταξύ των κρατών, με επιπλέον άνισους όρους για τις εταιρείες τους, όπως έκανε η Γερμανία ήδη από την είσοδο της στην Ευρωζώνη. Εν προκειμένω με την πολιτική της φτωχοποίησης του γείτονα (ανάλυση), μέσω του μισθολογικού dumping που αντέγραψε από τους Ολλανδούς (ενώ το αντέγραψαν αργότερα οι Αυστριακοί), υιοθετώντας το 2000 την ατζέντα 2010 – παραβιάζοντας την ευρωπαϊκή συμφωνία.
Ο Γάλλος πρόεδρος αναφέρθηκε στη συνέχεια στο μεγάλο λάθος των Συμμάχων μετά τον 1ο Παγκόσμιο πόλεμο – στις γερμανικές αποζημιώσεις που απαιτήθηκαν με τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Με αυτές τις αποζημιώσεις που θεωρήθηκαν τότε από τον J. M. Keynes καταστροφικές, εγκαινιάσθηκαν οι ανεπιθύμητες εξελίξεις που οδήγησαν στο 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο – ενώ η αναλογία με τη σημερινή κατάσταση είναι εντυπωσιακή.
Ειδικότερα η Γερμανία τώρα, όπως η Γαλλία στο παρελθόν, δεν θέλει να καταλάβει πως δεν μπορεί να περιμένει από τα κράτη μέλη της ΟΝΕ του ευρωπαϊκού νότου να δημιουργήσουν πλεονάσματα στο ισοζύγιο τους, για να μειώσουν τα χρέη τους – πόσο μάλλον όταν αυτό ακριβώς κάνει η ίδια και οι συνοδοιπόροι της, εμποδίζοντας στην ουσία τα άλλα κράτη. Εάν λοιπόν απαιτεί κανείς κάτι, από κάποιον που είναι αδύνατον να το κάνει, τότε η αποτυχία είναι δεδομένη – οπότε και η σύγκρουση.
Επίλογος
Ολοκληρώνοντας, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι, η κρίση επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό τη συζήτηση σχετικά με τα άλυτα προβλήματα της Ευρωζώνης που λιμνάζουν τόσα χρόνια – οδηγώντας τη μία χώρα μετά την άλλη στη χρεοκοπία, όπου δυστυχώς έχει προηγηθεί η Ελλάδα. Σε κάθε περίπτωση, η γερμανική τακτική των συνεχών καθυστερήσεων έχει φτάσει στα όρια της – ενώ δεν υπάρχει πλέον χρόνος, με δεδομένο το μέγεθος των προβλημάτων και των διεθνών εξελίξεων.
Όποια χώρα δεν ξεκινήσει αμέσως να σκεφθεί κριτικά τη δική της θέση εντός και σε σχέση με την Ευρώπη, πιθανότατα δεν θα καταφέρει να διασωθεί από το χάος που θα επικρατήσει – επειδή η ευρωπαϊκή ιδέα και το ευρωπαϊκό μέλλον θα εξαφανισθούν πιο γρήγορα από τον κορώνα ιό.
Εν προκειμένω, παρά το ότι είμαστε ανέκαθεν υπέρ της ευρωπαϊκής ιδέας, ενώ αναγνωρίσαμε από την αρχή πως εγκλωβισθήκαμε στο ευρώ (ανάλυση) από τους γνωστούς εθνοκτόνους, δεν είναι τυχαίο πως αναφερθήκαμε στο GREEXIT – ενώ είμαστε πεπεισμένοι πως η χειρότερα προετοιμασμένη χώρα για το χάος που προβλέπεται είναι η Ελλάδα, με μια εντελώς ανεπαρκή κυβέρνηση.
Δεν είναι τυχαία ούτε η αναφορά του G. Soros στα διαρκή ομόλογα (perpetual bonds) που πρέπει να εκδώσει η ΕΕ, όπως η Βρετανία τα ενοποιημένα ομόλογα για τη χρηματοδότηση των Ναπολεόντειων πολέμων (consol’s) και τα πολεμικά ομόλογα για τη χρηματοδότηση του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου ή οι Η.Π.Α. το 1870 για την αντικατάσταση υφισταμένων – επειδή καταλαβαίνει πως η μικρογραφία της παγκοσμιοποίησης που έχει θέσει ως προσωπικό του στόχο, η ΕΕ, κινδυνεύει πολύ σοβαρά να διαλυθεί, με ανυπολόγιστα επακόλουθα για ολόκληρο τον πλανήτη και την ειρήνη. Όπως έγραψε δε σε πρόσφατο άρθρο του,
“Η ΕΕ αντιμετωπίζει έναν μοναδικό στη ζωή πόλεμο εναντίον ενός ιού που απειλεί όχι μόνο τη ζωή των ανθρώπων, αλλά και την ίδια την επιβίωση της Ένωσης. Εάν τα κράτη μέλη αρχίσουν να προστατεύουν τα εθνικά τους σύνορά ακόμη και από τους εταίρους τους, θα καταστραφεί η αρχή της αλληλεγγύης – επάνω στην οποία βασίζεται η Ένωση. Αντί αυτού, η Ευρώπη πρέπει να καταφύγει σε έκτακτα μέτρα για την αντιμετώπιση μιας εξαιρετικής κατάστασης που πλήττει όλα τα μέλη της ΕΕ… Τα διαρκή ομόλογα έχουν τρία επιπλέον πλεονεκτήματα που τα καθιστούν κατάλληλα για αυτές τις περιστάσεις:
(α) δεν πρέπει να εξοφληθούν ποτέ, θα ήταν μία πολύ μικρή δημοσιονομική επιβάρυνση της ΕΕ και θα κινητοποιούσαν μία σημαντική οικονομική δύναμη. Ένα διαρκές ομόλογο 1 τρις €, με κουπόνι 0,5% θα κόστιζε τον προϋπολογισμό της ΕΕ μόλις 5 δις € ετησίως – λιγότερο από το 3% του προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2020(β) η αγορά ενδέχεται να μην είναι σε θέση να απορροφήσει μια έκδοση 1 τρις € ταυτόχρονα – ενώ με την έκδοση ενός διαρκούς ομολόγου, η ΕΕ θα μπορούσε να αυξήσει αυτό το ποσό σε δόσεις, χωρίς να δημιουργεί νέο ομόλογο κάθε φορά και(γ) ένα διαρκές ομόλογο που εκδίδεται από την ΕΕ θα ήταν πολύ ελκυστικό για τα προγράμματα αγοράς ομολόγων της ΕΚΤ – αφού λόγω του ότι η λήξη του είναι πάντα η ίδια (ανοιχτή), η ΕΚΤ δεν θα απαιτηθεί να εξισορροπήσει το χαρτοφυλάκιό της.
Η ΕΕ δεν χρειάζεται να δημιουργήσει νέο μηχανισμό ή δομή για την έκδοση ομολόγων, επειδή η ΕΕ έχει εκδώσει ομόλογα στο παρελθόν. Τα έσοδα πρέπει να χρησιμοποιηθούν για επενδύσεις και επιχορηγήσεις που σχετίζονται με την καταπολέμηση της πανδημίας. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα μοιράζει τα κεφάλαια είτε άμεσα, είτε μέσω των κρατών μελών και άλλων θεσμικών οργάνων που συμμετέχουν στην καταπολέμηση της πανδημίας COVID-19“.
Όπως φαίνεται λοιπόν, είτε η ΕΕ θα δρομολογήσει αυτά που πρέπει, είτε θα διαλυθεί, είτε θα φύγει ή εκδιωχθεί η Γερμανία, ακριβώς όπως είχαμε προβλέψει το 2010 – γράφοντας τότε πως δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει την επόμενη κρίση, έτσι όπως είναι δομημένη και με την αμετανόητη Γερμανία ως το πιο αρρωστημένο μέλος της. Πόσο μάλλον τη σημερινή τριπλή κρίση: χρηματοπιστωτική, τραπεζική και υγειονομική, με τις τράπεζες της στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, συμπεριλαμβανομένης της Deutsche Bank.
Βασίλης Βιλιάρδος21 Απριλίου 2020
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου