Επικίνδυνη απουσία εθνικής ιδεολογίας

Προσφάτως παρουσιάστηκε από την τουρκική αμυντική βιομηχανία κινητήρας προώθησης βλημάτων cruise εγχώριας κατασκευής.

• Από τον Αλκιβιάδη Κ. Κεφαλά

Ο κινητήρας εντάσσεται εντός του πλαισίου των τεχνολογικών επιτευγμάτων της Τουρκίας στον αμυντικό τομέα και συνεπώς δεν αποτελεί είδηση. Αυτό όμως που αποτελεί είδηση είναι ότι ένας αντίστοιχος κινητήρας είχε κατασκευαστεί πριν από μία δεκαετία από ελληνική εταιρία χωρίς ουδείς αρμόδιος ή αναρμόδιος, πολιτικός, στρατιωτικός ή τεχνοκράτης, να ενδιαφερθεί για το εγχείρημα, ώστε να εντάξει τον ελληνικό κινητήρα εντός ενός πλαισίου κατασκευής ελληνικών βλημάτων, τα οποία με ένα σχετικά χαμηλό κόστος θα αναβάθμιζαν την ισχύ της χώρας.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε, και ακόμα κινείται, και η απουσία ανάληψης κρατικών πρωτοβουλιών για εθνικό σχεδιασμό «έξυπνων» στρατηγικών όπλων, όπως μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV), αισθητήρων RADAR, πυραύλων κ.λπ., όταν η αντίστοιχη τεχνολογία είναι σήμερα ευκόλως προσβάσιμη.

Το εύλογο ερώτημα που γεννάται μέσα από συγκρίσεις με διάφορες γειτονικές χώρες είναι «γιατί η Ελλάδα, παρότι αντιμετωπίζει σοβαρό πρόβλημα επιβίωσης από την Τουρκία, δεν κατόρθωσε να παρουσιάσει ένα στοιχειώδες εθνικό αμυντικό πρόγραμμα» αντίστοιχο με αυτό άλλων χωρών ισοδύναμου οικονομικού και πληθυσμιακού μεγέθους, όπως π.χ. το Ισραήλ, η Σουηδία ή η Σερβία. Επειδή ο χρηματισμός ακυρώνει την όποια προσπάθεια εθνικής επιβίωσης και δοθέντος ότι η χώρα που δεν παράγει μόνη τα όπλα της δεν μπορεί να επιβιώσει ως ανεξάρτητη οντότητα, η συνήθης όμως ρηχή απάντηση είναι η «πολιτική διαφθορά».

Οι λόγοι όμως της συλλογικής αποτυχίας στη διαμόρφωση μιας «κοινής πεποίθησης» ανάγκης επιβίωσης του Ελληνισμού είναι πολλοί. Η εθνική αποτυχία στον αμυντικό τομέα και συνεπώς και η αποτυχία καλλιέργειας «εθνικής αυτοπεποίθησης» βασίζονται στην καθολική αδυναμία αντίληψης των πολιτικών και οικονομικών ελίτ περί της «ανάγκης διαμόρφωσης μιας κρατικής ιδεολογίας», γύρω από την οποία θα συσπειρωθεί ο Ελληνισμός, ώστε να μπορέσει να αντεπεξέλθει στις επιθετικές ενέργειες άλλων χωρών που διαθέτουν κρατική ιδεολογία.

Πράγματι, μετά την Επανάσταση του 1821 ο Ελληνισμός μπόρεσε να σχηματοποιηθεί μέσα από μία κρατική οντότητα επειδή οι αντίστοιχες οικονομικές και πολιτικές ελίτ της εποχής ασπάστηκαν τη «Μεγάλη Ιδέα». Όμως, παρότι η Μεγάλη Ιδέα διπλασίασε την Ελλάδα και έφερε τον Ελληνικό Στρατό στις παρυφές της Άγκυρας, μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή άρχισε να απαξιώνεται από το σύνολο των κοινωνικών, πνευματικών και πολιτικών συνιστωσών της χώρας, με αποτέλεσμα να ενταφιαστεί οριστικά στην τελευταία μάχη του Ελληνισμού στο στρατόπεδο της ΕΛΔΥΚ το 1974.

Όλοι ανεξαιρέτως οι πολιτικοί της Μεταπολίτευσης δεν μπόρεσαν να αντιληφθούν ότι το ιδεολογικό κενό που άφησε η Μεγάλη Ιδέα θα αποτελούσε τον σημαντικότερο κίνδυνο που θα αντιμετώπιζε η χώρα τα προσεχή χρόνια. Αντιθέτως, οι πολιτικοί στην Τουρκία, επειδή αντιλήφθηκαν το ιδεολογικό κενό που προέκυψε με το τέλος της οθωμανικής εποχής, κατόρθωσαν να συσπειρώσουν τις ελίτ και τον λαό γύρω από ένα κοινωνικό συμβόλαιο που είναι γνωστό ως «Εθνικός Ορκος». Αυτός αποτέλεσε τη νέα τουρκική κρατική ιδεολογία, την οποία οι κοινωνικές συνιστώσες όφειλαν να υιοθετήσουν ώστε η χώρα να ανακτήσει τα παλιά σύνορα και την ισχύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ο Εθνικός Όρκος στην Τουρκία αποτέλεσε το υπόβαθρο της κρατικής ιδεολογίας και ήταν αυτός που δημιούργησε την ισχυρή αμυντική βιομηχανία και το δόγμα «της Γαλάζιας Πατρίδας».

Παρότι, όπως και στην Ελλάδα, έτσι και στην Τουρκία η πολιτική διαφθορά είναι κανόνας, οι τουρκικές οικονομικές ελίτ, ασπαζόμενες τον Εθνικό Όρκο, επένδυσαν τα κεφάλαιά τους στην αμυντική βιομηχανία της χώρας, ενώ ταυτόχρονα οι κρατικές αμυντικές βιομηχανίες απεδείχθησαν αποτελεσματικότατες. Την ίδια εποχή στην Ελλάδα η απουσία εθνικής ιδεολογίας εκκόλαπτε μία νέα γενιά πολιτικών, οι οποίοι σχηματοποίησαν ως τη νέα μεγάλη ιδέα του έθνους το δόγμα τού «δεν διεκδικούμε τίποτα» ή τη «φιλανθρωπία με τα χρήματα των άλλων».

Οι νέες δογματικές τάσεις και η απουσία της κρατικής ιδεολογίας στην Ελλάδα είναι αυτές που νομοτελειακά ωθούσαν τους πολιτικούς να δηλώνουν ότι «η θάλασσα δεν έχει σύνορα» ή ότι «καθένας έχει δικαίωμα να καίει την ελληνική σημαία», με αποτέλεσμα την αναγνώριση δικαιωμάτων της Τουρκίας στο Αιγαίο από την κυβέρνηση Σημίτη. Το κενό που άφησε η απουσία της κρατικής ιδεολογίας είναι αυτό που μετέτρεψε τη χώρα σε γερμανικό προτεκτοράτο και καταυλισμό εποίκων. Το αποτέλεσμα της απουσίας κρατικής και εθνικής ιδεολογίας συνοψίζεται στο γεγονός ότι οι πολιτικές ελίτ δυσκολεύονται στην εύρεση πειστικών επιχειρημάτων, καθώς και στην πολιτική διάθεση μιας δυναμικής, διαχρονικής και αξιοπρεπούς απάντησης στον τουρκικό κίνδυνο και συνεπώς αυτή η απουσία αποτελεί τον σημαντικότερο κίνδυνο για τη χώρα.

*Διδάκτωρ Φυσικής του Πανεπιστημίου του Manchester, UK, δ/ντής Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών

https://www.newsbreak.gr/apopseis/106544/epikindyni-apoysia-ethnikis-ideologias/