Η εποχή των αναταράξεων

Είναι φανερό πως σείεται ολόκληρο σχεδόν το δυτικό οικοδόμημα – η Ευρώπη και οι Η.Π.Α., όπου με αφορμή την πανδημία βγήκαν στην επιφάνεια τα τεράστια προβλήματα τους, από τις κοινωνικές και διακρατικές εισοδηματικές και άλλες ανισότητες, έως τα πρωτοφανή στην ιστορία βουνά των χρεών που έχουν συσσωρευτεί. Η καταπολέμηση τους δε με νέα χρέη, όπως συνέβη το 2008, με τις ενέσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών, δεν φαίνεται πλέον εφικτή – ενώ εάν καταρρεύσει τελικά η αμερικανική αυτοκρατορία μαζί με την ΕΕ, χωρίς να υπάρχει μία διάδοχη κατάσταση, όπως ήταν οι Η.Π.Α. μετά τη βρετανική αυτοκρατορία, κανένας δεν ξέρει τι θα συμβεί. Τα πάντα θυμίζουν πάντως την κατάρρευση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, με το μεσαίωνα που την ακολούθησε – ο οποίος ήταν ίσως τα χειρότερα χίλια χρόνια στην παγκόσμια ιστορία. Ας ελπίσουμε βέβαια πως δεν θα συμβεί κάτι ανάλογο, αφού η ανθρωπότητα θεωρείται πια πολύ πιο ώριμη. Είναι όμως πράγματι έτσι ή μήπως πρόκειται απλά για ένα ευχολόγιο; Ο χρόνος θα δείξει.

Ανάλυση

Βιώνουμε σημαντικές αλλαγές στον πλανήτη, είτε με αφορμή, είτε με αιτία την κρίση της πανδημίας – η οποία έχει επισκιάσει τη χρηματοπιστωτική κρίση, ενώ λειτούργησε αποτρεπτικά  ως προς το κραχ που είχε ξεκινήσει, με το σπάσιμο της φούσκας που έχει δημιουργηθεί στις αγορές παγίων. Ειδικότερα, με πρόσχημα την πανδημία τυπώνονται ή/και διατίθενται τεράστιες ποσότητες χρημάτων – με αποτέλεσμα να αποφευχθεί το παταγώδες κραχ που προβλεπόταν, αφού η κρίση του 2008 δεν καταπολεμήθηκε, αλλά μεταφέρθηκε διογκωμένη στο μέλλον.

Ξεκινώντας από την Ευρώπη, είμαστε αντιμέτωποι με το τέλος της ΕΕ όπως τη γνωρίζαμε μέχρι σήμερα – αφού καταργήθηκε το σύμφωνο σταθερότητας και ανάπτυξης που επέβαλλε στα κράτη-μέλη την πολιτική λιτότητας, με στόχο τη μείωση των δημοσίων χρεών και τον περιορισμό των ελλειμμάτων. Παράλληλα, η ΕΚΤ επεμβαίνει πλέον μαζικά στις αγορές, με την εκτύπωση μεγάλων ποσοτήτων χρημάτων και με την ακόμη μεγαλύτερη χειραγώγηση των επιτοκίων – ενώ αρκετά κράτη επιδοτούν τις επιχειρήσεις τους με τεράστια ποσά, ιδίως η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία, μη σεβόμενα πλέον τις απαγορεύσεις που υπήρχαν για λόγους ανταγωνισμού.

Τέλος, δρομολογείται το «Ταμείο Ανασυγκρότησης», για τη στήριξη των χωρών που αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα λόγω της πανδημίας – αν και στην ουσία θα ωφεληθούν οι χώρες του κέντρου, αφού τα χρήματα θα επιστρέψουν σε αυτές μέσω της πώλησης των προϊόντων τους (εξαγωγές). Τα ποσά άλλωστε που θα διατεθούν είναι στην πραγματικότητα ελάχιστα, όπως έχουμε αναλύσει (πηγή) – ενώ έχουμε επιστήσει την προσοχή στην παγίδα της Γερμανίας (ανάλυση).

Συμπερασματικά λοιπόν έχουν καταργηθεί στην ΕΕ οι κανόνες που στην ουσία λειτουργούσαν εξισορροπητικά, προστατεύοντας σε κάποιο βαθμό τα αδύναμα κράτη από τα ισχυρά – οπότε έχει επανέλθει ο νόμος της ζούγκλας, όπου θα επικρατεί στο εγγύς μέλλον το δίκαιο του ισχυρότερου. Το τι θα σημαίνει όλη αυτή η διαδικασία για την ΕΕ και για την Ευρωζώνη, με απόλυτο κυρίαρχο του παιχνιδιού πια τη Γερμανία που θα στηρίξει τις επιχειρήσεις της με πάνω από 1 τρις €, χωρίς να διστάσει να εθνικοποιήσει όποιες δεν μπορούν να επιβιώσουν, δεν μπορεί να το προβλέψει κανείς – αρκούμενος στη διαπίστωση ότι, το «παιχνίδι» έχει αλλάξει εντελώς και δεν έχει καμία σχέση με το παρελθόν.

Η Γαλλία και η Ιταλία πάντως (τα ποσοστά του φασιστικού κόμματος έχουν εκτοξευθεί στο 15%, ενώ του Salvini μειώθηκαν στο 27%), επενδύουν επίσης μεγάλα ποσά, παρά την οικονομική τους αδυναμία συγκριτικά με τη Γερμανία – ενώ η Ελλάδα ευελπιστεί πως θα εισρεύσουν πολλά χρήματα, χωρίς να υπάρχει τίποτα που να το επιβεβαιώνει. Με εξαίρεση τα δάνεια  που θα μπορέσει να λάβει, χωρίς όμως να γνωρίζει κανείς τις προϋποθέσεις, οι επιδοτήσεις από το «Ταμείο Ανασυγκρότησης» θα είναι της τάξης των 3,5 δις € ετησίως για τα τέσσερα επόμενα χρόνια – κυριολεκτικά σταγόνα στον ωκεανό, σε σύγκριση με τις ανάγκες της. Εύλογα λοιπόν απορεί κανείς με την αισιοδοξία της κυβέρνησης – ειδικά εάν η ύφεση διαμορφωθεί στα επίπεδα που υπολογίζουμε.

Όσον αφορά τώρα το δεύτερο ισχυρό πόλο, από στρατιωτικής όμως πλευράς μόνο, τη Ρωσία, η οικονομία της παραπαίει – αφενός μεν λόγω της πανδημίας που έχει προσβάλει τη χώρα σε μεγάλο βαθμό, αφετέρου εξαιτίας της πτώσης της ζήτησης και των τιμών της ενέργειας, καθώς επίσης των πρώτων υλών. Ο πρόεδρος Putin έχει σχεδόν εξαφανισθεί από το προσκήνιο, ενώ η φτώχεια που θα επικρατήσει σε πολλές περιοχές της Ρωσίας θα της προκαλέσει μεγάλα πολιτικά προβλήματα – τα οποία δεν θα είναι εύκολα στην επίλυση τους, πυροδοτώντας ενδεχομένως κοινωνικές εξεγέρσεις.

Για την Κίνα οι συνθήκες είναι μάλλον καλύτερες, αφού διατηρεί την παραγωγική της ισχύ – με αρκετές δυνατότητες ανάπτυξης, εάν στηρίξει την εγχώρια κατανάλωση που είναι χαμηλότερη από όλες σχεδόν τις άλλες χώρες, με δεδομένα τα προβλήματα που έχουν εμφανιστεί στις εξαγωγές της και στις παγκόσμιες αλυσίδες διανομής. Το Χονγκ Κονγκ συνεχίζει βέβαια να αποτελεί μία εστία πυρκαγιάς στο εσωτερικό της – ενώ δεν αποκλείεται τελικά η εισβολή της, πριν ξεσπάσουν μεγάλες κοινωνικές αναταραχές.

Στην υπόλοιπη Ασία οι συνθήκες είναι επίσης καλύτερες – ενώ στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Σε καλύτερη κατάσταση, αν και με αρκετά προβλήματα, είναι οι δορυφόροι της Δύσης: ο Καναδάς, η Αυστραλία και η Ιαπωνία, με την τελευταία να συνεχίζει να μην μπορεί να αντιμετωπίσει την ύφεση ισολογισμών που ξεκίνησε μετά το κραχ, στα τέλη της δεκαετίας του 1980.

Η μάχη των μαχών στις Η.Π.Α.

Περαιτέρω, το μεγάλο πρόβλημα είναι οι Η.Π.Α. με τις κοινωνικές αναταραχές που έχουν ξεσπάσει, με τη μάχη των μαχών ουσιαστικά για την εξουσία, στις εκλογές στα τέλη του έτους  – όπου η δολοφονία του μαύρου αμερικανού ήταν απλά η αφορμή. Οι υπόλοιπες αιτίες είναι πολλές μαζί – όπως ο ρατσισμός, τα προνόμια της «λευκής φυλής», η αστυνομική βία, η κοινωνική αποξένωση, απογοήτευση και απελπισία μεγάλων ομάδων του πληθυσμού, η μαζική ανεργία που προκάλεσε το κλείδωμα της οικονομίας, η φτώχεια, οι εισοδηματικές ανισότητες, οι ενέργειες του προέδρου Trump σε εθνικό και διεθνές επίπεδο, η σύγκρουση του κυρίως με το βαθύ κράτος, η υποκίνηση των αναταραχών από εξτρεμιστικές συμμορίες κοκ.

Μπορεί λοιπόν να θεωρείται ως βασική αιτία η κοινωνική και οικονομική κατάσταση των μαύρων, η ανισότητα μαύρων και λευκών καλύτερα όπως την έχει περιγράψει το εχθρικά διακείμενο προς τον πρόεδρο Trump CNN με έξι διαγράμματα (πηγή), αλλά πρόκειται μόνο για μία από τις πολλές που υπάρχουν – έχοντας έλθει στην επιφάνεια με το κλείδωμα της οικονομίας, σε μία χώρα που το κράτος πρόνοιας είναι ανύπαρκτο, με μεγάλα μέρη του πληθυσμού της να επιβιώνουν μόνο όταν εργάζονται.

Όσον αφορά τις συγκρίσεις με τα «κίτρινα γιλέκα» της Γαλλίας, είναι εντελώς εκτός τόπου και χρόνου – αφού οι διαδηλωτές στις Η.Π.Α. δεν έχουν σαφές πολιτικό πρόγραμμα όπως τα «κίτρινα γιλέκα», δεν είναι ειρηνικοί και δεν υποκινήθηκε η βία από τις αστυνομικές δυνάμεις, όπως στη Γαλλία, ενώ λεηλατούν τα πάντα.  

Δεν πρόκειται επίσης ούτε για επανάσταση, ούτε για εμφύλιο πόλεμο – αφού για να δρομολογηθεί μία επανάσταση, πρέπει να υπάρχει μία δύναμη ικανή να αλλάξει όχι μόνο τα άτομα στην εξουσία, αλλά ριζικά το καθεστώς, αντικαθιστώντας το με κάποιο άλλο. Όσον αφορά δε τον εμφύλιο πόλεμο, προϋποθέτει την ύπαρξη δύο πλευρών, η κάθε μία από τις οποίες να έχει μία σαφώς διακριτή πολιτική ατζέντα – κάτι που δεν συμβαίνει. Δεν είναι δυνατή ούτε η σύγκρουση των «δεξιών» εναντίον των «αριστερών» – επειδή στην πραγματικότητα τόσο η «Δεξιά» στις Η.Π.Α., όσο και η «Αριστερά», ελέγχονται από το βαθύ κράτος που δεν είναι ούτε φιλελεύθερο, ούτε προοδευτικό, ούτε τίποτα άλλο, αλλά εντελώς απολιτικό.

Συμπερασματικά λοιπόν αυτό που συμβαίνει σήμερα στις Η.Π.Α., οι αναταραχές που έχουν ξεσπάσει σε σαράντα Πολιτείες, είναι η βίαιη εξέγερση των Πολιτών εναντίον της εξουσίας – υπενθυμίζοντας πως επί κυβέρνησης Obama το 2014 είχαν δολοφονηθεί δύο μαύροι από αστυνομικούς και αθωώθηκαν το ίδιο έτος, με μερικές μόνο ταραχές στην πόλη που γεννήθηκε ο 18χρονος πρώτος και με ειρηνικές διαδηλώσεις για το δεύτερο, σε ορισμένες μεγάλες πόλεις.

Πρόκειται για μία «οχλοκρατία», όπως θα την ονόμαζε κανείς, γνωρίζοντας πως ο όχλος, όσο βίαιος και αν είναι, σπάνια καταφέρνει να πετύχει κάποιο πολιτικό αποτέλεσμα – επειδή ενεργεί «ενάντια σε κάτι» και όχι «για κάτι», όπως ακριβώς εκείνα τα πολιτικά κόμματα που απλά διαμαρτύρονται και αρνούνται τα πάντα, χωρίς να προτείνουν λύσεις έχοντας δικό τους σχέδιο.  Σε τελική ανάλυση λοιπόν αυτός που θα κερδίσει το «παιχνίδι» θα είναι εκείνη η άρχουσα τάξη που θα καταφέρει να οργανώσει την εξέγερση προς όφελος της – κάτι που δεν φαίνεται να έχουν πετύχει ακόμη ούτε οι Δημοκρατικοί, ούτε οι Ρεπουμπλικάνοι.

Όσο δεν συμβαίνει όμως αυτό, η αμερικανική κοινωνία θα καταρρέει, όπως κάποτε η σοβιετική – η οποία χρειάστηκε δέκα χρόνια (1983-1993) για να φτάσει στο σημείο μηδέν, ενώ ξεκίνησε η άνοδος της Ρωσίας, με την αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων της, το 1999. Φυσικά τα ΜΜΕ δεν λείπουν από το «παιχνίδι», σημειώνοντας πως η εφημερίδα που ήταν ανέκαθεν εναντίον του προέδρου Trump, οι New York Times που στηρίζει τους Δημοκρατικούς και το βαθύ κράτος των Η.Π.Α., ήταν αυτή που πυροδότησε την εξέγερση των μαύρων – με τη βοήθεια ενός βίντεο που μοντάρισε σκόπιμα από τρία μικρότερα διαφορετικά.

Ποιό είναι το βαθύ κράτος; Το γνωστό στρατιωτικό-βιομηχανικό σύμπλεγμα που στηρίζεται από τις πλουσιότερες οικογένειες της χώρας, υπέρμαχο της παγκοσμιοποίησης και των πολέμων για την κυριαρχία του πλανήτη. Το βαθύ αυτό κράτος, το «σύστημα» όπως αποκαλείται σε άλλες χώρες αφού στην ουσία υπάρχει παντού, είναι εναντίον του προέδρου Trump – επειδή δεν μπορεί να τον χρησιμοποιήσει ως πιόνι του, επειδή δεν εξαρτάται από τις χορηγίες των πλουσίων για την εκλογική του υποστήριξη.

Εύλογα επομένως τον συκοφαντεί με όλα τα μέσα που διαθέτει, δημιουργώντας μία προβληματική δημόσια εικόνα του – χωρίς να διστάζει να χρησιμοποιεί σήμερα ακόμη και τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως οι ANTIFA (εικόνα επάνω), για να εκμεταλλευθεί την οχλοκρατία προς όφελος του. Θυμίζουμε εδώ πως οι ελίτ είχαν πανικοβληθεί από την απρόσμενη εκλογή του Trump – ειδικά όταν είχε δηλώσει τα παρακάτω:

“Το κατεστημένο προστατεύει τον εαυτό του, αλλά όχι τους Πολίτες της χώρας μας. Οι νίκες του δεν ήταν δικές σας νίκες, οι επιτυχίες του δεν ήταν δικές σας επιτυχίες – ενώ, όταν στην πρωτεύουσα μας γιόρταζε το κατεστημένο, υπήρχαν πολύ λίγες αιτίες για να γιορτάζουν οι οικογένειες που προσπαθούσαν αγωνιωδώς να επιβιώσουν σε ολόκληρη τη χώρα μας.

Για πάρα πολλούς από τους αμερικανούς συμπολίτες μας υπάρχει μία εντελώς διαφορετική πραγματικότητα. Οι μητέρες και τα παιδιά στις πόλεις μας είναι φυλακισμένοι, παγιδευμένοι καλύτερα στη φτώχεια – τα σκουριασμένα εργοστάσια έχουν εξαπλωθεί σαν τάφοι, όπως οι επιτύμβιες στήλες δηλαδή, σε ολόκληρη τη χώρα.

Η μία μετά την άλλη βιομηχανίες έκλεισαν ή εγκατέλειψαν τις Ηνωμένες Πολιτείες, χωρίς την παραμικρή σκέψη – όσον αφορά τα εκατομμύρια των εκατομμυρίων εργατών, οι οποίοι έμειναν πίσω. Ο πλούτος της μεσαίας τάξης μας υφαρπάχθηκε από τα σπίτια της και στη συνέχεια διαμοιράστηκε σε ολόκληρο τον πλανήτη“ (πηγή)

Οι ελίτ είχαν πανικοβληθεί ακόμη περισσότερο, όταν άρχισε να εφαρμόζει αυτά που είχε υποσχεθεί – χωρίς να δίνει σημασία στα συμφέροντα τους, με αποτέλεσμα να αποφασίσουν έκτοτε να κάνουν ότι μπορούν για να τον ανατρέψουν. Σε κάθε περίπτωση, η εικόνα του προέδρου Trump σήμερα, κυρίως λόγω της ανεξέλεγκτης εξέλιξης της πανδημίας στη χώρα του, είναι η χειρότερη δυνατή – αφού παρουσιάζεται από τα ΜΜΕ ως ένας εντελώς αντιφατικός και παράλογος ηγέτης, προκαλώντας τις άλλες χώρες απροκάλυπτα, όπως την Κίνα και τη Γερμανία που την κατηγορεί συνεχώς για τα πλεονάσματα της εις βάρος των άλλων.

Οι πάντες βάλλουν εναντίον του, όπως ακόμη και το Spiegel στη Γερμανία με το εξώφυλλο του (εικόνα), ενώ  το twitter, με το οποίο συνηθίζει να επικοινωνεί έχοντας αποκλεισθεί από τα άλλα μέσα, λογόκρινε τις αναρτήσεις του – οπότε η αποτυχία του στις εκλογές φαίνεται δεδομένη. Θα αποτύχει όμως; Κατά την άποψη μας θα εξαρτηθεί από την εξέλιξη των αναταραχών στη χώρα, η οποία θα βιώσει ένα πολύ επικίνδυνο καλοκαίρι – αποτελώντας τη νούμερο ένα απειλή για τον πλανήτη.

Επίλογος

Είναι φανερό πως σείεται ολόκληρο σχεδόν το δυτικό οικοδόμημα – η Ευρώπη και οι Η.Π.Α., όπου με αφορμή την πανδημία βγήκαν στην επιφάνεια τα τεράστια προβλήματα τους, από τις κοινωνικές και διακρατικές εισοδηματικές και άλλες ανισότητες, έως τα πρωτοφανή στην ιστορία βουνά των χρεών που έχουν συσσωρευτεί. Η καταπολέμηση τους δε με νέα χρέη, όπως συνέβη το 2008, με τις ενέσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών, δεν φαίνεται πλέον εφικτή – ενώ εάν καταρρεύσει τελικά η αμερικανική αυτοκρατορία, χωρίς να υπάρχει μία διάδοχη κατάσταση, όπως ήταν οι Η.Π.Α. μετά τη βρετανική αυτοκρατορία, κανένας δεν ξέρει τι θα συμβεί.

Τα πάντα θυμίζουν πάντως την κατάρρευση της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, με το μεσαίωνα που την ακολούθησε – ο οποίος ήταν ίσως τα χειρότερα χίλια χρόνια στην παγκόσμια ιστορία. Ας ελπίσουμε βέβαια πως δεν θα συμβεί κάτι ανάλογο, αφού η ανθρωπότητα θεωρείται πια πολύ πιο ώριμη. Είναι όμως πράγματι έτσι ή μήπως πρόκειται απλά για ένα ευχολόγιο; Ο χρόνος θα δείξει.

από Βασίλης Βιλιάρδος7 Ιουνίου 2020

https://analyst.gr/2020/06/07/i-epoxi-ton-anataraxeon/