Τετάρτη 25 Ιανουαρίου 2023

Ο εξωπραγματικός κόσμος που ονομάζεται Metaverse

Γνωρίζετε το αρχαίο όνειρο ενός νέου κόσμου, ενός καλύτερου κόσμου; Μια νέα γη για να ανακαλύψετε, μια νέα κοινωνία που θα ιδρυθεί, ένας νέος πλανήτης για να κατακτήσετε, μια νέα ανθρωπότητα που θα δημιουργηθεί μέσω της πλοήγησης, της εξερεύνησης, της επανάστασης και της έρευνας. Λοιπόν, όλη αυτή η προσδοκία για έναν νέο κόσμο, τον επίγειο παράδεισο, έχει πάρει σήμερα το πρόσχημα του εικονικού κόσμου, της εξέλιξης του διαδικτύου και μπορεί να συνοψιστεί σε μια μαγική λέξη ή μάλλον σε ένα μαγικό ραβδί: το metaverse. Η λέξη υπάρχει πάνω από τριάντα χρόνια, αλλά η εκτόξευση της από την πλατφόρμα του μέλλοντος είναι πολύ πιο πρόσφατη, μετά την πανδημία. Για να είμαστε απλοϊκοί , ο Metaverse είναι ο κληρονόμος του Facebook, ακόμα κι αν έχει επεκταθεί σε άλλους κοινωνικούς φορείς και στους γίγαντες της τεχνολογίας και του διαδικτύου. Είναι η εξέλιξη του Διαδικτύου και του ψηφιακού κόσμου, αλλά πάνω από όλα είναι η ώθηση προς έναν εικονικό κόσμο που παίρνει τη θέση του πραγματικού κόσμου. η ταυτότητα εξαφανίζεται, το avatar αντικαθιστά το πραγματικό πρόσωπο, μπαίνει κανείς σε έναν παράλληλο κόσμο, χωρίς να καταφεύγει στη λογοτεχνική φαντασία ή τη χρήση ναρκωτικών.

Πέρα από την περιέργεια για καινοτομία και το άνοιγμα στα νέα επιτεύγματα της τεχνολογικής ανάπτυξης, θέλουμε να αναρωτηθούμε για το νόημά της, την ουσία της και τις επιπτώσεις που παράγει στην ανθρωπότητα; Μην κρέμεστε από τα χείλη του κ. Ζούκερμπεργκ, των αποστόλων και των ενθουσιωδών πρακτόρων του νέου κόσμου. Προσπαθήστε αντ 'αυτού να ανεβείτε ένα επίπεδο για να κατανοήσετε το συνολικό εύρος αυτής της προαναγγελθείσας επανάστασης, η οποία έχει επίσης γίνει μια εμπορική, ευφορική και εσχατολογική, όπως οι παλιές ουτοπίες του νέου κόσμου, του καλύτερου κόσμου. Ας προσπαθήσουμε να σκεφτούμε το μετασύμπαν. Υπάρχουν πολλά κείμενα που εξηγούν τα θαύματά του και τα σύμπαντά του που ανοίγει, φτιάχνουν την ιστορία του και σχεδόν την αγιογραφία των πρωτοπόρων του και εμποτίζουν αυτό το χρίσμα αναπότρεπτου: αυτό είναι το μέλλον προς το οποίο οδεύουμε και αν δεν πάς εκεί μέ τα πόδια σου, θα σε σύρουν,  συντετριμμένο. Μιά υψηλής τεχνολογίας μοιρολατρία.

Αντίθετα, θα ήθελα να ξεκινήσω με ένα μικρό κείμενο ενός φιλοσόφου που παίρνει ανοιχτά θέση ενάντια στο Metaverse , όπως λέει ήδη ο τίτλος ενός φυλλαδίου του Eugenio Mazzarella , που κυκλοφόρησε από τη Μίμεσις. Ο Mazzarella δίδαξε θεωρητική φιλοσοφία στη Νάπολη, και για κάποιον αυτό μπορεί να είναι αρκετό για να μην διαβάσει το φυλλάδιο: θεωρητική φιλοσοφία, το πιο απομακρυσμένο πράγμα από τον πραγματικό κόσμο. Όμως το κείμενο είναι μια υπεράσπιση της πραγματικότητας, της παρουσίας, του κόσμου όλων των εποχών από την επίθεση εκείνων που θα ήθελαν να τα υπερβούν και να τα ακυρώσουν. Και αποκαλύπτει τη στρεβλή χρήση ορισμένων λέξεων-κλειδιών: κοινότητα, τεχνητή νοημοσύνη, onlife, δηλαδή ζωή που μεταφέρεται στο διαδίκτυο.

Καταρχάς, η έκφραση παγκόσμια κοινότητα είναι οξύμωρο. Κάθε κοινότητα και μία που ξεχωρίζουμε από τις υπόλοιπες, γεννιέται από μια οριοθέτηση, ένα σύνορο, από μια εκλεκτική και συναισθηματική εγγύτητα, δεν είναι παγκόσμια. Αλλά τότε, μακριά από το να είναι κοινότητα, είναι, αν μη τι άλλο, θέμα παγκόσμιας, μαζικής μοναξιάς. Και δεν έχει για πρωταγωνιστή αυτό το «εμείς», που είναι απλώς ο χρήστης, το πειραματόζωο και ο καταναλωτής.

Με λίγα λόγια, ποιος είναι ο κίνδυνος του Metaverse; Η αντικατάσταση. Ο πραγματικός κόσμος, οι ταυτότητες, η ζωή και η φύση αντικαθίστανται από αυτή τη Μεγάλη Φούσκα, το ψέμα ή την ψευδαίσθηση, στην οποία η πραγματικότητα εξαφανίζεται, και όλα όσα την αποτελούν: ιστορία, σκέψη, ζωή, παρουσία, σώμα, γιά να εισέλθουν σε αυτό το εικονικό σύμπαν. Ένα «απλό» κοινωνικό δίκτυο μετατρέπεται σε ένα παράλληλο σύμπαν στο οποίο μπορείτε να βυθιστείτε και να ζήσετε. Η μετάνοια, ή η μεταστοιχείωση, η πρόσβαση στην αλλαγή επιτρέπεται σε όσους απογυμνώνονται και παίρνουν το πρόσχημα του άβαταρ και πάνε να ζήσουν σε αυτόν τον άλλο κόσμο, παραμένοντας όμως άνετα στον καναπέ του σπιτιού. Ψεύτικα ταξίδια, ψεύτικες συναναστροφές, πραγματική οικιακή μοναξιά. Στη συνέχεια, για να γλυκάνουν το χάπι με τις συνήθεις διαβεβαιώσεις για το καλό και τις ανθρωπιστικές διαβεβαιώσεις, σας λένε ότι η τηλεμεταφορά ενώ μένετε στο σπίτι ωφελεί τα μειονεκτούντα άτομα, τόν ανάπηρο. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι απενεργοποιεί αυτούς που δεν είναι, και απενεργοποιεί τον πραγματικό κόσμο να μετακινηθεί στον εξωπραγματικό κόσμο. Το άλλοθι των αναπήρων μοιάζει λίγο με λαθρέμπορους και ΜΚΟ που χρησιμοποιούν τα παιδιά ως ασπίδα για να προσελκύσουν λαθρομετανάστες.

Στο Metaverse η διαφορά μεταξύ ζωντανών και νεκρών εξαφανίζεται επίσης, μπορεί κανείς να ζήσει σε βίντεο πέρα ​​από το θάνατο. αλλά ισχύει και το αντίστροφο, πεθαίνεις ζωντανός, χάνεις τον εαυτό σου και μετακομίζεις σε αυτό το εικονικό αλλού.

Πίσω από όλα αυτά, ο Mazzarella έχει δίκιο, υπάρχει μια νεογνωστική ορμή που περιφρονεί το σώμα, μισεί τη σάρκα, απεχθάνεται την πραγματικότητα, τη φύση και τα όριά τους. Οι κίνδυνοι της αποξένωσης, της εξάρτησης, ακόμη και της υποδούλωσης είναι εμφανείς, ζώντας σε αυτό το θέμα χωρίς ύλη, υπό τον ήχο των τσιπ και των bytes. Η διάκριση μεταξύ πραγματικού και εικονικού, μεταξύ ανθρώπου, μηχανής και φύσης έχει χαθεί. Από αυτή την άποψη, ο φιλόσοφος έχει δίκιο να αποκαλύπτει την κατάχρηση βασικών όρων στην πληροφοριακή σφαίρα, όπως η τεχνητή νοημοσύνη: η νοημοσύνη που είναι η διαίσθηση, η ευαισθησία, η ανθρωπιά, η ικανότητα ανάγνωσης από μέσα (intus legere) δεν έχει καμία σχέση με τον αυτοματοποιημένο και τεχνητό υπολογισμό . Είναι λανθασμένη ονομασία η παραποίηση της πραγματικότητας. Η ευφυΐα δεν αντικαθίσταται.

Στον κόσμο της τεχνολογίας, όμως, ισχύει ο νόμος του Gabor: ό,τι μπορεί να γίνει, πρέπει να γίνει και σε κάθε περίπτωση θα γίνει. Και θα μπορούσαμε να προσθέσουμε ένα συμπέρασμα: αν δεν το κάνετε εσείς, αργά ή γρήγορα θα το κάνουν άλλοι, σε άλλες χώρες, και θα επωφεληθούν. Είναι μάταιο λοιπόν να εναντιωνόμαστε; Το ζητούμενο δεν είναι να σταματήσουμε ή να περιορίσουμε αυτές τις διαδικασίες αλλά να ξέρουμε πώς να τις εξισορροπούμε: όσοι αντικαθιστούν τον πραγματικό κόσμο με εικονικούς κόσμους μπορούν να αντιταχθούν μέ τήν εκ νέου ανακάλυψη του πραγματικού κόσμου, μεταξύ ιστορίας και φύσης, παράδοσης και πολιτισμού. Άλλους κόσμους που ο άνθρωπος κατοικεί ήδη στη φύση και τον πολιτισμό, με σώμα, μυαλό και ψυχή. Μην τους αφήσετε να ατροφήσουν.

(Πανόραμα, ν.4)

Il mondo irreale chiamato Metaverso - Marcello Veneziani (www-marcelloveneziani-com.translate.goog)

Δεν υπάρχουν σχόλια: