Σάββατο 22 Ιουνίου 2024

«ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΓΕΝΝΗΣΗ ΧΑΝΟΥΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΑ» Μαρτσέλο Βενετζιάνι

Τι συνέβη με τη φυσική τάξη και τι συνέβη στον άνθρωπο στο κέντρο του σύμπαντος;

 
Ανάσταση του γιου του Θεόφιλου και του Αγίου Πέτρου στο εδώλιο. Masaccio και Filippino Lippi

ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΣΤΗΝ ΑΠΟΓΕΝΝΗΣΗ ΧΑΝΟΥΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΑ



Τι συνέβη με τη φυσική τάξη και τι συνέβη στον άνθρωπο στο κέντρο του σύμπαντος; Η αντίληψη της ζωής στο Χάος, παρά μέσα σε μία Τάξη, κυριαρχεί στην εποχή μας. ένας παγκόσμιος πόλεμος βρίσκεται σε εξέλιξη κατά της Φύσης και ο Άνθρωπος δεν βρίσκεται πλέον στο κέντρο του κόσμου, αλλά είναι ένα περιφερειακό τερματικό των εργαλείων και των προϊόντων του. Ας πάμε με τη σειρά και ας ξαναρχίσουμε από τις απαρχές της νεωτερικότητας. Για να αναπαραστήσουμε τον άνθρωπο της Αναγέννησης, ας φανταστούμε δύο διασταυρούμενους άξονες: ο ένας πηγαίνει από τη φύση στην επιστήμη και ο άλλος από την τέχνη στη μαγεία. Στο κέντρο των δύο αξόνων βρίσκεται ο άνθρωπος, ο οποίος συλλήφθηκε στην Αναγέννηση ως homo faber , δημιουργό της τύχης[ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ] του. Είναι στο κέντρο του σύμπαντος, ο Marsilio Ficino τον ορίζει ως "copula mundi" . Ο Pico della Mirandola τον θεωρεί τον κατασκευαστή της μοίρας του, ελεύθερο να επιλέξει αν θα γίνει αθάνατος άγγελος ή θνητό θηρίο. Αυτή ήταν η ανεπανάληπτη στιγμή κατά την οποία ο άνθρωπος ένιωσε τον εαυτό του να είναι και πλάσμα και δημιουργός, γιος του Θεού και πατέρας του κόσμου, η κορυφή της φυσικής τάξης, τείνοντα προς την υπερφυσική τάξη. Ήταν ο μαγικός και σύντομος χρόνος, σε τέλεια και επισφαλή ισορροπία, στον οποίο ο άνθρωπος, το μέτρο όλων των πραγμάτων, έγινε το κέντρο του σύμπαντος. αλλά η ανθρωποκεντρική στροφή δεν βρισκόταν ακόμα έξω από το βασίλειο του Θεού και το βασίλειο της Φύσης, ήταν μέσα σε αυτό το διπλό αυλάκι.

Αυτό το όνειρο εκπροσωπήθηκε από καλλιτέχνες και επιστήμονες, στοχαστές και αλχημιστές, και βρέθηκε στον Ulisse Aldrovandi τόν μεγάλο εξερευνητή και ταξινομητή της φύσης. Στην καρδιά του δέκατου έκτου αιώνα, ο Aldrovandi κινήθηκε μεταξύ της επιστημονικής παρατήρησης και της καλλιτεχνικής φαντασίας, και δημιούργησε αυτό το όραμα του κόσμου όπου η ανακάλυψη της φυσικής τάξης αντιμετωπίζει το όνειρο της υπέρβασης αυτής. Το Κέντρο Τεχνών και Επιστημών Marino Golinelli της Μπολόνια αφιερώνει μια έκθεση σε αυτά τα ευρήματα, σε αυτή τη συλλογή , εμπλουτισμένη επίσης με έργα τέχνης σύγχρονων συγγραφέων και από υλικά και ιδέες που προέρχονται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Διαστήματος, από έρευνα για τη νευροεπιστήμη και την τεχνητή νοημοσύνη.
Γιατί το έργο δεν είναι μόνο να φέρει στο φως το έργο του μεγάλου φυσιοδίφη της Μπολόνια, αλλά να ξεπεράσει τον χρόνο και τον χώρο και να καταλάβει τι έχει γίνει με το ανθρώπινο εγχείρημα της Αναγέννησης και τη φυσική τάξη στην οποία αναφέρεται σήμερα. Αυτό συζητήθηκε χθες σε ένα συνέδριο στο εργοστάσιο Golinelli με τους δημιουργούς και τους επιμελητές της έκθεσης, από τον Andrea Zanotti, πρόεδρο του Ιδρύματος Golinelli έως τον Roberto Balzani, από τον Gian Ruggero Manzoni έως τον Antonio Danielli (παρουσλιασε τη συζήτηση). Πώς έχουν αλλάξει η επιστήμη, η τέχνη και η τεχνολογία από τότε έως τώρα, τι έχουν δημιουργήσει στον κόσμο και πώς έχουν αλλάξει τη θέση του ανθρώπου; Έδιωξαν τον άνθρωπο, ο οποίος δεν βρίσκεται πλέον στο κέντρο του σύμπαντος. και έχουνρευστοποιήσει την ίδια την ιδέα μιας φυσικής τάξης και ότι η ανθρώπινη φύση βρίσκεται στο πλαίσιό της, με τα ανυπέρβλητα όριά της, τις σεξουαλικές της διαφορές. Έχουμε μπει στην αντίστροφη εποχή της Αναγέννησης, δηλαδή στην Απογέννηση.

Η ίδια η ιδέα της φύσης έχει αντικατασταθεί από τον πιο ασηπτικό (αμόλυντο} ορισμό του περιβάλλοντος, ο οποίος μπορεί να αναφέρεται τόσο στον φυσικό κόσμο όσο και στον κόσμο που χτίστηκε από τον άνθρωπο. Το περιβάλλον είναι ένα δάσος σαν ένα εργοστάσιο, ένα δωμάτιο σαν ένα ποτάμι. Η μεταφυσική απόρριψη της φύσης είναι η απόρριψη της πραγματικότητας που προηγείται του ανθρώπου, του κόσμου που δεν δημιουργήσαμε και δεν θέλαμε, αλλά στον οποίο τοποθετηθήκαμε κατά τη γέννηση. Φύση σημαίνει πλασμένο και ο άνθρωπος πλάσμα. σημαίνει φυσικός νόμος, φυσική τάξη.

Σε σύγκριση με το όραμα της Αναγέννησης, υπήρξε μια διπλή μεταστοιχείωση: η μητέρα φύση αντικαθίσταται από την παρένθετη μητρότητα του περιβάλλοντος. και το homo faber αντικαθίσταται από την τεχνολογία και τα προϊόντα της. μέσω της τεχνητής νοημοσύνης, της κυριαρχίας της υψηλής τεχνολογίας, της εξάρτησης από «μηχανές». Είναι η αντιστροφή των μέσων και των σκοπών: το βασίλειο των σκοπών που είναι το βασίλειο του ανθρώπου, δίνει τη θέση του στο βασίλειο των μέσων, που σταδιακά τείνουν να αποκτήσουν την κυριαρχία μέσω του σκήπτρου της οικονομίας, του μαγικού ραβδιού της τεχνολογίας, του θρόνου τής αυτοματοποίησης. Ο άνθρωπος είναι ο βοηθός του ρομπότ του, όχι πια ο «τελικός χρήστης» της τεχνολογίας αλλά το περιφερειακό τερματικό των δικών του εργαλείων και της άσκοπης προόδου του, ανάμεσα σε ανούσια σημάδια, χωρίς νόημα αλγόριθμους. Η παραμόρφωση του κόσμου συμπίπτει με την απανθρωποποίησή του. Η Elémire Zolla προϊδεάζει αυτό το σενάριο, αλλά με θετικό τρόπο, στο Exit the World.

Στην πραγματικότητα, αυτή η διαδικασία ήταν ήδη στα σπάργανα της Αναγέννησης, ειδικά στη μαγική, αλχημική και προμηθεϊκή πλευρά της, σε ορισμένες θεϊκές αναπαραστάσεις του ανθρώπου και στο ίδιο το όνειρο επιστημόνων και φυσιοδίφες όπως ο Aldrovandi. Στην αρχή στηρίζεται στη φαντασιακή ικανότητα του καλλιτέχνη, πράγματι ο καλλιτέχνης-επιστήμονας γίνεται πρώτα εξερευνητής, μετά εφευρέτης, τελικά δημιουργός. Στην πορεία, ο τεχνητός κόσμος αναπτύσσεται πάνω στον φυσικό κόσμο[Ο ΚΙΣΣΟΣ], αλλά εξακολουθεί να είναι ο κόσμος που κατασκευάζεται από τον άνθρωπο που ενισχύει και απλώνει τα χέρια του, την όρασή του, τη φύση του, μέσω μηχανικών οργάνων και πολλά άλλα, σε μια συναρπαστική διαδοχή εφευρέσεων και προοδευτικών βελτιώσεις.

Η παραβολή των μέσων αυξάνεται, η παραβολή των σκοπών μειώνεται: η αυτοματοποίηση καταλήγει να κάνει τις διαδικασίες αυτόματες, που δεν εξαρτώνται πλέον από τους ανθρώπινους σκοπούς και τη βούληση. Έτσι συμβαίνει το παράδοξο ότι ο άνθρωπος τροποποιεί τη φύση αλλά τροποποιείται από την τεχνολογία, μειώνει την επίδραση της φύσης αλλά υφίσταται την επίδραση της τεχνικής. μια προοδευτική μεταβίβαση κυριαρχίας μεταξύ των συγκοινωνούντων δοχείων. Έτσι φτάνουμε στη σημερινή αποξένωση: από τον υπεράνθρωπο στον μετάνθρωπο, από την ενίσχυση της ανθρωπότητας στην παραίτηση της ελευθερίας, της κριτικής νοημοσύνης και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Το MegaMachine προχωρά μόνο του, η ιστορία, η δημιουργικότητα, η σκέψη, η ανθρωπότητα εξαφανίζονται. Για να παραφράσουμε τον Γκόγια, ο θάνατος της τέχνης και το όνειρο της τεχνοεπιστήμης μπορούν να δημιουργήσουν τέρατα.

Είναι όμως πραγματικά αδύνατο να φανταστούμε αποκλίσεις διαδρομής ή αλλαγές στον προορισμό; Το μέλλον δεν είναι αληθινό αντίγραφο του παρόντος. Το μέλλον, όπως και το πασχαλινό αυγό, επιφυλάσσει εκπλήξεις.

 https://www-inchiostronero-it.translate.goog/dal-rinascimento-al-denascimento-perdiamo-la-natura-e-lumanita/?_x_tr_sl=it&_x_tr_tl=el&_x_tr_hl=el&_x_tr_pto=wapp

ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΣΕ ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ, ΤΟΝ ΥΠΕΡΑΝΘΡΩΠΟ ΕΝ ΣΠΕΡΜΑΤΙ ΚΑΙ ΤΗΝ ΥΛΙΚΗ ΤΟΥ ΘΕΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. ΔΙΕΚΡΙΝΕ ΣΑΝ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΤΟΥ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΔΙΕΚΡΙΝΕ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΦΥΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΦΥΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΤΟΝ ΝΟΥ. ΣΗΜΕΡΑ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΑΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΤΟΙ ΜΟΡΦΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΝΤΑΣ ΣΤΑ ΠΑΤΡΙΑ ΑΙΣΘΑΝΟΝΤΑΙ ΣΑΝ ΤΟΝ ΓΚΙΟΥΛΙΒΕΡ ΣΤΗΝ ΧΩΡΑ ΤΩΝ ΝΑΝΩΝ.

ΚΑΙ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΟΙ ΚΟΥΡΑΣΜΕΝΟΙ ΡΑΓΙΑΔΕΣ ΑΝΤΙ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΙΑΝΟΥΝ ΣΤΙΣ ΣΦΑΛΙΑΡΕΣ ΟΠΩΣ ΣΟΦΑ ΣΥΝΕΣΤΗΣΕ Ο ΣΟΥΙΦΤ, ΤΟΥΣ ΑΝΑΚΗΡΥΣΣΟΥΝ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΙΚΑΝΟΠΟΙΗΜΕΝΟΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΔΟΥΛΟΠΡΕΠΕΙΑΣ Η ΟΠΟΙΑ ΑΠΑΛΛΑΣΣΕΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΓΕΝΕΣΗΣ.

2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Ηθικά και Ανθρωπολογικά Διλήμματα στις Κοινωνίες, με την "ανάδυση" Τεχνητής Γενικής Νοημοσύνης

https://www.youtube.com/watch?v=5Kk9ReWoRYI

amethystos είπε...

Φίλε πρόκειται γιά έναν από αυτούς τούς Γκιούλιβερ πού αναφέραμε πιό πάνω.Τά ηθικά προβλήματα προβάλλονται εκ τών υστέρων.Γιά νά υποδυθούν τήν βαθειά τους ανθρωπότητα τήν οποία δέν απέκτησαν όμως πρίν τήν πουλήσουν στά σκλαβοπάζαρα τής τεχνητής νοημοσύνης.