Σάρα Θηλυκού
Τις ημέρες αυτές διατυπώνεται μια καρτεσιανής τάξεως ανησυχία για τη διάλυση του Λόγου που προκαλεί η πανδημία, όπως το πράγμα έθεσε ο Badiou. Άπαντες ομνύουν στην επιστήμη, ξορκίζοντας κάθε είδους “μυστικισμό”. Το καρτεσιανό cogito προσπαθεί να διαχωριστεί αυστηρά από τον Μύθο, αρνούμενο έτσι τη συνεκτική θέαση του κόσμου, τη βασικότερη δηλαδή λειτουργία της φιλοσοφίας, όπου Λόγος και Μύθος, θρησκεία, ψυχολογία, τέχνες, επιστήμες, συνεργάζονται αρμονικά.
Μήπως είναι πια καιρός να αντιληφθούμε πως η μεσαιωνική θρησκοληψία και η σύγχρονη επιστημονοληψία δεν συνιστούν παρά τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος, ενός ακραίου συναισθηματισμού ή ενός ακραίου cogito, με τα οποία η νεωτερικότητα μας κλείδωσε στον εγκέφαλό μας ενώ η ψυχή μας λαχταρά το γνήσιο βίωμα, το ανοιγμα της καρδιας μας; Έδρα του όλου ανθρώπου, η καρδιά στεγάζει την ποίηση και την ησυχία, η καρδιά ανοίγεται στον πλησίον. Και εδώ διατυπώνω το πρώτο μείζον ερώτημα που θέτει, νομίζω, η παρούσα συγκυρία: Tις εστί μου πλησίον; Η έκκληση του Agamben στην Εκκλησία για να μην ακυρωθεί η έννοια του πλησίον αλλά και ο σεβασμός στους νεκρούς και το δικαίωμα στην κηδεία, στη χειμαζόμενη από την πανδημία Ιταλία, δίνει την απάντηση, όπως την έδωσε χιλιάδες χρόνια πριν ο πρώτος ερωτηθείς. Δεν γίνεται να ορίσουμε τον πλησίον με όρους ιδεολογίας. Οι ανθρώπινες σχέσεις, τολμηρές, υπερβαίνουν τέτοια στεγανά. Μας δίνεται εδώ μια ευκαιρία να επουλώσουμε το εμφύλιό μας τραύμα; Ας μην φοβόμαστε όμως τόσο και το μετά την απομόνωση: Άλλωστε απο καιρό δεν έχουμε υποκαταστήσει την επι-κοινωνία, με τις πολιτικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές η απλώς ανθρώπινες συνδηλώσεις της, με την τεχνολογία; Γιατί να βγει η ανθρωπότητα νικημένη και όχι νικήτρια, με ακόμη μεγαλύτερη διάθεση να ερωτευτεί; Να βγει από την νόσο του γήρατος για να παραδοθεί, πιο δυνατή, στη νόσο μιας αιώνιας εφηβείας;
Η κατάσταση αυτή της απομόνωσης στερεί πράγματι από όλους μας ό,τι αγαπάμε, ό,τι θεωρούμε ιερό. Την εκκλησία, τον αγαπημένο, τους φίλους, το θέατρο, το σχολείο, την αγορά… Ένσαρκες αλήθειες, όχι σύμβολα γυμνά. Μας βάζει σε ιδιώτευση, μακριά από τον δημόσιο χώρο ή εν πάση περιπτώσει σε έναν οnline δημόσιο χώρο, δυνάμει ύποπτο… Μήπως στερεί η κατάσταση αυτή την ελευθερία μας; H Χάνα Άρεντ έχε κάνει την εξής σημαντική διαπίστωση. Ένας άνθρωπος χωρίς ιδιωτικό χώρο δεν μπορεί να δράσει ούτε και στον δημόσιο. Μήπως μπορούμε να πλουτίσουμε τώρα με μια κατακτημένη εσωτερικότητα, την έννοια της αλληλεγγύης, την έξοδό μας προς τον κόσμο, τον άνθρωπο και τον Θεό; Και ακόμη: Aν όλοι ανεξαιρέτως (πρόσωπα, θεσμοί, συλλογικότητες κ.ο.κ.) πλήττονται, τότε μήπως δεν πλήττεται κανείς; Κι εδώ διατυπώνω το δεύτερο ερώτημα που θέτει, νομίζω, η παρούσα συγκυρία: Πού βρίσκεται το καλό; Αδρανές, δέσμιο σε κέντρα σκοτεινά που απεργάζονται το κακό; Ή μήπως το κακό αυτό, που αναμφίβολα τώρα ενεργείται, θα σβήσει ανίσχυρο, όπως συμβαίνει πάντα, για να λάμψει η χάρις, που ενεργείται πέρα από το βέβηλο και το ιερό, ενεργείται στους σαλούς, τους διψασμένους για Θεό, τους ασκητές που κοινώνησαν μία φορά την ώρα του θανάτου τους και έφαγαν λίγα σπυριά φακή; Στην Κίνα άρχισαν να απαγορεύουν ήδη την κατανάλωση γατιών και σκυλιών. Βλέπω τη γάτα μου στο μπαλκόνι και της χαμογελώ. Μπορούμε να γίνουμε, το θυσιαστήριο, η σκηνή, το βουλευτήριο, η αρένα, το αμφιθέατρο… Και ακόμη: καθώς ο ιός μάς εξισώνει χτυπώντας αδιακρίτως δεν θα πρέπει και όλοι ισότιμα να μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε; Και είναι σαφές, νομίζω, πως αυτό πρέπει να αποτελέσει μείζονα προτεραιότητα του κρατικού σχεδιασμού σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Δεν ξέρω γιατί αλλά όποτε ακούω τη λέξη ελευθερία το μυαλό μου πηγαίνει στον Παύλο Ζάννα, φυλακισμένον από τη δικτατορία, να μεταφράζει το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Μαρσέλ Προυστ… Το ανθρώπινο πνεύμα δεν φυλακίζεται. Ναι, είμαστε πλασμένοι ελευθεροι! Ας δείξουμε εμπιστοσύνη και ας αφεθούμε στην κραταιά καρδιά μας, κραταιωμένη από το άνοιγμά της στον Άλλον. Εκεί ας αναστηθεί ο Χριστός, που δεν έχει τόπο. Η φιλοσοφία του διαυγής: Συμφιλίωση. Η ελευθερία είναι η αγάπη της Αντιγόνης. Κλειστή και περιχαρακωμένη στο γένος της. Η θυσία είναι η αγάπη του Χριστού. Η ελευθερία της αγάπης.
Ο Χριστός ανασταίνεται σήμερα στις καρδιές μας. Στην Ουχάν, τη Νάπολη, τη Νέα Υόρκη, την Τεχεράνη… Παντού όπου χτυπά η καρδιά της πονεμένης ανθρωπότητας.
Τις ημέρες αυτές διατυπώνεται μια καρτεσιανής τάξεως ανησυχία για τη διάλυση του Λόγου που προκαλεί η πανδημία, όπως το πράγμα έθεσε ο Badiou. Άπαντες ομνύουν στην επιστήμη, ξορκίζοντας κάθε είδους “μυστικισμό”. Το καρτεσιανό cogito προσπαθεί να διαχωριστεί αυστηρά από τον Μύθο, αρνούμενο έτσι τη συνεκτική θέαση του κόσμου, τη βασικότερη δηλαδή λειτουργία της φιλοσοφίας, όπου Λόγος και Μύθος, θρησκεία, ψυχολογία, τέχνες, επιστήμες, συνεργάζονται αρμονικά.Μήπως είναι πια καιρός να αντιληφθούμε πως η μεσαιωνική θρησκοληψία και η σύγχρονη επιστημονοληψία δεν συνιστούν παρά τις δύο όψεις του ιδίου νομίσματος, ενός ακραίου συναισθηματισμού ή ενός ακραίου cogito, με τα οποία η νεωτερικότητα μας κλείδωσε στον εγκέφαλό μας ενώ η ψυχή μας λαχταρά το γνήσιο βίωμα, το ανοιγμα της καρδιας μας; Έδρα του όλου ανθρώπου, η καρδιά στεγάζει την ποίηση και την ησυχία, η καρδιά ανοίγεται στον πλησίον. Και εδώ διατυπώνω το πρώτο μείζον ερώτημα που θέτει, νομίζω, η παρούσα συγκυρία: Tις εστί μου πλησίον; Η έκκληση του Agamben στην Εκκλησία για να μην ακυρωθεί η έννοια του πλησίον αλλά και ο σεβασμός στους νεκρούς και το δικαίωμα στην κηδεία, στη χειμαζόμενη από την πανδημία Ιταλία, δίνει την απάντηση, όπως την έδωσε χιλιάδες χρόνια πριν ο πρώτος ερωτηθείς. Δεν γίνεται να ορίσουμε τον πλησίον με όρους ιδεολογίας. Οι ανθρώπινες σχέσεις, τολμηρές, υπερβαίνουν τέτοια στεγανά. Μας δίνεται εδώ μια ευκαιρία να επουλώσουμε το εμφύλιό μας τραύμα; Ας μην φοβόμαστε όμως τόσο και το μετά την απομόνωση: Άλλωστε απο καιρό δεν έχουμε υποκαταστήσει την επι-κοινωνία, με τις πολιτικές, θρησκευτικές, πολιτισμικές η απλώς ανθρώπινες συνδηλώσεις της, με την τεχνολογία; Γιατί να βγει η ανθρωπότητα νικημένη και όχι νικήτρια, με ακόμη μεγαλύτερη διάθεση να ερωτευτεί; Να βγει από την νόσο του γήρατος για να παραδοθεί, πιο δυνατή, στη νόσο μιας αιώνιας εφηβείας;
Η κατάσταση αυτή της απομόνωσης στερεί πράγματι από όλους μας ό,τι αγαπάμε, ό,τι θεωρούμε ιερό. Την εκκλησία, τον αγαπημένο, τους φίλους, το θέατρο, το σχολείο, την αγορά… Ένσαρκες αλήθειες, όχι σύμβολα γυμνά. Μας βάζει σε ιδιώτευση, μακριά από τον δημόσιο χώρο ή εν πάση περιπτώσει σε έναν οnline δημόσιο χώρο, δυνάμει ύποπτο… Μήπως στερεί η κατάσταση αυτή την ελευθερία μας; H Χάνα Άρεντ έχε κάνει την εξής σημαντική διαπίστωση. Ένας άνθρωπος χωρίς ιδιωτικό χώρο δεν μπορεί να δράσει ούτε και στον δημόσιο. Μήπως μπορούμε να πλουτίσουμε τώρα με μια κατακτημένη εσωτερικότητα, την έννοια της αλληλεγγύης, την έξοδό μας προς τον κόσμο, τον άνθρωπο και τον Θεό; Και ακόμη: Aν όλοι ανεξαιρέτως (πρόσωπα, θεσμοί, συλλογικότητες κ.ο.κ.) πλήττονται, τότε μήπως δεν πλήττεται κανείς; Κι εδώ διατυπώνω το δεύτερο ερώτημα που θέτει, νομίζω, η παρούσα συγκυρία: Πού βρίσκεται το καλό; Αδρανές, δέσμιο σε κέντρα σκοτεινά που απεργάζονται το κακό; Ή μήπως το κακό αυτό, που αναμφίβολα τώρα ενεργείται, θα σβήσει ανίσχυρο, όπως συμβαίνει πάντα, για να λάμψει η χάρις, που ενεργείται πέρα από το βέβηλο και το ιερό, ενεργείται στους σαλούς, τους διψασμένους για Θεό, τους ασκητές που κοινώνησαν μία φορά την ώρα του θανάτου τους και έφαγαν λίγα σπυριά φακή; Στην Κίνα άρχισαν να απαγορεύουν ήδη την κατανάλωση γατιών και σκυλιών. Βλέπω τη γάτα μου στο μπαλκόνι και της χαμογελώ. Μπορούμε να γίνουμε, το θυσιαστήριο, η σκηνή, το βουλευτήριο, η αρένα, το αμφιθέατρο… Και ακόμη: καθώς ο ιός μάς εξισώνει χτυπώντας αδιακρίτως δεν θα πρέπει και όλοι ισότιμα να μπορούμε να τον αντιμετωπίσουμε; Και είναι σαφές, νομίζω, πως αυτό πρέπει να αποτελέσει μείζονα προτεραιότητα του κρατικού σχεδιασμού σε ολόκληρο τον πλανήτη.
Δεν ξέρω γιατί αλλά όποτε ακούω τη λέξη ελευθερία το μυαλό μου πηγαίνει στον Παύλο Ζάννα, φυλακισμένον από τη δικτατορία, να μεταφράζει το Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο του Μαρσέλ Προυστ… Το ανθρώπινο πνεύμα δεν φυλακίζεται. Ναι, είμαστε πλασμένοι ελευθεροι! Ας δείξουμε εμπιστοσύνη και ας αφεθούμε στην κραταιά καρδιά μας, κραταιωμένη από το άνοιγμά της στον Άλλον. Εκεί ας αναστηθεί ο Χριστός, που δεν έχει τόπο. Η φιλοσοφία του διαυγής: Συμφιλίωση. Η ελευθερία είναι η αγάπη της Αντιγόνης. Κλειστή και περιχαρακωμένη στο γένος της. Η θυσία είναι η αγάπη του Χριστού. Η ελευθερία της αγάπης.
Ο Χριστός ανασταίνεται σήμερα στις καρδιές μας. Στην Ουχάν, τη Νάπολη, τη Νέα Υόρκη, την Τεχεράνη… Παντού όπου χτυπά η καρδιά της πονεμένης ανθρωπότητας.
ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΠΛΕΟΝ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟ ΠΝΕΥΜΑ. ΜΟΝΟΝ Η ΓΚΡΙΝΙΑ.
ΟΛΑ ΤΑ ΥΠΟΛΟΙΠΑ ΕΙΣΑΓΟΝΤΑΙ.
2 σχόλια:
Θυμάμαι όχι πολύ παλιά ας πούμε μέχρι 30 χρόνια πίσω ο κόσμος που αγνοούσε στην μέγιστη πλειοψηφία τις λέξεις Γέροντας λεγόταν μόνο για ανθρώπους άνω των 70 ετών κομποσκοίνι το ξέρανε μόνο οι καλόγεροι Υπακοή νοουνταν μόνο σαν υπακοή γιου προς τον φυσικό πατέρα Κτιστά και Ακτιστα υπήρχε μόνο στην γλώσσα των εργολάβων και οικοδόμων Καλλος νοουνταν μόνο για τις ωραίες γυναίκες Έρως νοουνταν μόνο σαν σχέση μεταξύ άντρα και γυναίκα και μάλιστα πριν τον γάμο όλα αυτά λοιπόν όπως θα θυμούνται σίγουρα όλοι οι άνω των 50 ετών στην συντριπτική πλειοψηφία ακόμη και των πλέον φιλακολουθων δεν υπήρχαν στο λεξιλόγιο ωστόσο κατά ποσοστό άνω του 80 τοις εκατό αυτός ο λαός πίστευε στην Ανάσταση του Χριστού ως γεγονός ίδιας υφής με το ότι ας πούμε Ο Ρήγκαν ήταν πρόεδρος των ΗΠΑ ο Παπανδρέου πρωθυπουργός και η Μίλαν πρωταθλήτρια Ευρώπης το 1989 .Το πίστευε πραγματικά και για αυτό ουδέποτε σχεδόν πλην Μεγάλης Εβδομάδας δεν ακουγόταν ούτε από τους πλέον Χριστιανούς η λέξη Ορθοδοξία όπως κανείς υγιής δεν αναφέρεται στην υγεία .Σήμερα με τόνους Ορθοδοξολογιας πολλοί πλέον πιστεύουν ότι ο Χριστός αναστήθηκε στην καρδιά μας περίπου όπως ένας οπαδός ομάδας που βγήκε δέκατη ότι είναι πρωταθλήτρια της καρδιάς του . Η απιστία ακόμη και στον απλό λαό είναι πλέον γεγονός εγώ ουδέποτε συζητώ θρησκευτικά θέματα με κανέναν μόνο αθλητικά και πολιτικά γιατί οι τηλεπαπαδες τους κάναν όλους αγνωστικιστές .Άκου αναστήθηκε ο Χριστός στην καρδιά μας .Ε και για την κυρά Νίτσα ο γιός της που στα 18 δεν έμαθε προπαίδεια στην καρδιά της είναι Αϊνστάιν .ΑΜ
"Η απιστία ακόμη και στον απλό λαό είναι πλέον γεγονός εγώ ουδέποτε συζητώ θρησκευτικά θέματα με κανέναν μόνο αθλητικά και πολιτικά γιατί οι τηλεπαπαδες τους κάναν όλους αγνωστικιστές .Άκου αναστήθηκε ο Χριστός στην καρδιά μας .Ε και για την κυρά Νίτσα ο γιός της που στα 18 δεν έμαθε προπαίδεια στην καρδιά της είναι Αϊνστάιν .ΑΜ" ΧΑΧΑ!ΠΕΘΑΝΑΜΕ!!!
Δημοσίευση σχολίου