ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ (8)

 Συνέχεια από  Δευτέρα 26 Απριλίου 2021

ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Μπερντιάεφ

Υπάρχει ένα μεγάλο βιβλίο του Μπερντιάεφ "ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ", το οποίο δεν έχει μεταφραστεί στα Ελληνικά και δυστυχώς αυτή η απουσία του, δίνει σήμερα δικαιώματα υπάρξεως στους Μηδενιστές της Βιβλικής θεολογίας του Αγουρίδη. Ας ρίξουμε μια ματιά, πριν είναι πολύ αργά για τις φρένες των Ελλήνων, σε αυτό το μικρό κόσμημα!

«Οι καταστροφές και οι βίαιες ιστορικές αλλαγές, που συμβαίνουν σε καθοριστικές στιγμές της παγκοσμίου ιστορίας, γίνονται πρόξενοι διαλογισμού πάνω στην φιλοσοφία της Ιστορίας. Ξεκινούν προσπάθειες κατανοήσεως της ιστορικής προόδου και κατασκευάζονται φιλοσοφίες της Ιστορίας. Ο Αυγουστίνος ο οποίος έγραψε την πρώτη και καθοριστική Φιλοσοφία της Ιστορίας, την πολιτεία του θεού, διότι ο προφήτης Δανιήλ είχε προηγηθεί στην Ιστορία του Ισραήλ, την έγραψε μετά την καταστροφή της Ρώμης, μιάς από τις μεγαλύτερες καταστροφές της Ιστορίας (Άγνωστη σε εμάς, διότι έπεσε χίλια χρόνια νωρίτερα από την Κωνσταντινούπολη στα χέρια των Βαρβάρων)».

Σήμερα εισερχόμαστε σε μια νέα ιστορική εποχή, μια εποχή καταστροφών, την οποία ετοίμασαν όλες οι επαναστάσεις που συνέτριψαν σιγά-σιγά την Δύση, και το πρόβλημα της φιλοσοφίας της Ιστορίας καθίσταται επείγον. Παρόλες τις προσπάθειες για ψευτολύσεις μέσω τής εσχατολογίας.

Στην διάρκεια των καταστροφών διακόπτεται η ιστορική ζωή, που επιτρέπει στους ανθρώπους να έχουν μια ήσυχη εσωτερική βεβαιότητα, και τους αναγκάζει να ξεχωρίσουν την εσωτερική τους πραγματικότητα, τον εσωτερικό τους χρόνο, τα ιστορικά τους βιώματα, από την πρόοδο της Ιστορίας, από το αντικείμενο, την Ιστορία. Ο Κύριος επιτρέπει τις καταστροφές για να κατορθώσουμε να δούμε την ματαιότητα του κόσμου τούτου, την ανέφικτο ειρήνη, το σκότος που στηρίζει την ήσυχη εσωτερική μας ζωή. Το ψεύδος που είναι ο τρόπος ζωής του προσώπου. ΤΗΝ ΥΠΟΚΡΙΣΙΑ. Για να δούμε την ανοιχτή πόρτα προς τον νοητό κόσμο, που δίνει την γνώση της ματαιότητος και του πνευματικού θανάτου, χωρίς την ανάγκη καταστροφών (ο ΝΟΥΣ είναι η μόνιμη καταστροφή της ψευδαισθήσεως στην ανθρώπινη δύναμη). Και να έχουμε ανοιχτή τοιουτοτρόπως την δυνατότητα επιστροφής στον Κύριο, την δυνατότητα να ακούσουμε την κλίση του. Ο Κύριος δεν επέτρεψε την είσοδο στην Εκκλησία, των Φαρισαίων. Μια προτύπωση αυτής δε της απαγορεύσεως βρίσκεται ήδη στην ζωή του Αβραάμ. Όπου η Σάρα έδιωξε τον Ισμαήλ, σε συμφωνία με τον Κύριο, για να μην μεγαλώσει ο Ισαάκ, ο οποίος γεννήθηκε άνωθεν, εκ πνεύματος, με τον Ισμαήλ, ο οποίος γεννήθηκε σαρκικά.

Γι' αυτό και η Ιστορία δεν μπορεί να αντικαταστήσει την Εκκλησία, χωρίς να την εξαφανίσει. Ο Κύριος δεν μπορεί να μπει στην Ιστορία των ανθρώπων και να κριθεί με ανθρώπινα κριτήρια. Εκρίθη άπαξ από τον όχλο και σταυρώθηκε. Ας μην ξεχνούμε ότι ο όχλος προτίμησε και θα προτιμά πάντα τον επαναστάτη. Τον Βαραββά. Για μια ελεύθερη ιστορική ζωή. Για την απελευθέρωση. Όπως βλέπουμε να συμβαίνει και σήμερα. Σήμερα σταυρώνουμε τον Κύριο για την σεξουαλική μας απελευθέρωση!

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΤΟ ΝΟΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ, Η ΕΣΧΑΤΟΛΟΓΙΑ, ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΣΗΜΕΡΙΝΟΙ ΕΧΘΡΟΙ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ.

«Τί πράγμα είναι το "ιστορικό" λοιπόν; Στις εποχές στις οποίες το ανθρώπινο πνεύμα παραμένει με έναν οργανικό τρόπο θα λέγαμε, σε κατάσταση πληρότητος, μέσα σε ένα περιβάλλον τελείως αποκρυσταλλωμένο και σταθεροποιημένο, δεν εμφανίζονται καν τα φιλοσοφικά προβλήματα της ιστορικής κινήσεως και του νοήματος της Ιστορίας. Είναι αναγκαίο να ξεκινήσει μια διάλυση, μια διχοτόμηση στην ιστορική ύπαρξη και στην ανθρώπινη συνείδηση, για να εμφανισθεί η δυνατότης αντιπαραθέσεως του ιστορικού αντικειμένου στο ιστορικό υποκείμενο. Είναι αναγκαίος ο στοχασμός πάνω στα γεγονότα, για να ξεκινήσει η ιστορική γνώση και να γεννηθεί η δυνατότης δημιουργίας μιας φιλοσοφίας της ιστορίας. Μιας φιλοσοφίας η οποία δέχεται και καθορίζεται από την αλλαγή. Κατά την διάρκεια όμως της περιόδου της κρίσεως, της διχοτομήσεως ανάμεσα στο ιστορικό αντικείμενο και το υποκείμενο της Ιστορίας, εμφανίζονται πρώιμες διαφωτιστικές ιστορίες, επιφανειακές ως επί το πλείστον, οι οποίες προσπαθούν να πείσουν τον άνθρωπο για τις δικές του δυνατότητες καί δυνάμεις να υποτάξει την Ιστορία. Να την κατευθύνει σύμφωνα με τα ανθρώπινα δεδομένα, αρκεί να ξεφορτωθεί από πάνω του κάθε είδος πρόνοιας και ελπίδος που έχει εναποθέσει σε δυνάμεις έξω του εαυτού του. Μια τέτοια περίοδος υπήρξε η περίοδος του Ευρωπαϊκού διαφωτισμού και της Γαλλικής επαναστάσεως, η οποία δημιούργησε την Ευρώπη και τον Δυτικό πολιτισμό που γνωρίζουμε».

Τέτοιοι διαφωτισμοί εμφανίζονται περιοδικώς σε όλους του πολιτισμούς. Ιδιαιτέρως δε στον Ελληνικό, τον μεγαλύτερο μέχρι στιγμής πολιτισμό. Η περίοδος των σοφιστών είναι με τον τρόπο της μια σελίδα του Ελληνικού πολιτισμού, γεμάτη με τα χαρακτηριστικά που διέκριναν τον Ευρωπαϊκό "Διαφωτισμό" , ο οποίος κυριαρχεί μέχρι σήμερα! Στην ουσία της λοιπόν και η διαφωτιστική εποχή του Ελληνικού πολιτισμού κατέστρεψε το ιερό στοιχείο που περιείχετο στο ιστορικό, στην περίοδο της σταθερότητος, την οργανική παράδοση και τις ιστορικές παραδόσεις, όπως ακριβώς έκανε και ο Ευρωπαϊκός διαφωτισμός, και το δοκιμάζει σήμερα το μεταρρυθμιστικό κίνημα της Αυλής του Ζηζιούλα!

Αυτή είναι η εποχή στην οποία η ανθρώπινη σκέψη, περιορισμένη και σίγουρη για τον εαυτό της, τοποθετείται πάνω από τα μυστήρια του Είναι, της ζωής και αρχίζει να τοποθετείται έξω από τα μυστήρια που καλύπτουν ακόμη και την ιστορική ζωή. Η μικρή ανθρώπινη διάνοια εξυψώνεται σε κριτή των μυστηρίων του σύμπαντος και της ανθρώπινης ιστορίας. Η πρώτη φιλοσοφία της Ιστορίας γράφτηκε από τον Βολταίρο. Καί στην εποχή μας ο διαφωτισμός αυτός, σαν οικονομικός υλισμός, συμπυκνώνεται στην Μαρξιστική έννοια της Ιστορίας. Και αυτός ο οικονομικός υλισμός φτάνει στα άκρα την κυνική αμφισβήτηση κάθε παραδόσεως, κάθε ιερής κληρονομιάς στην Ιστορία.

Στα όρια αυτού του οικονομικού υλισμού η ιστορική πρόοδος δεν διαθέτει ψυχή, τίποτε δεν διαθέτει ψυχή, ένα εσωτερικό μυστήριο, μια μυστηριώδη εσωτερική ζωή. Η μοναδική αυθεντική πραγματικότης στην διάρκεια της Ιστορίας είναι η διαδικασία της υλικής οικονομικής παραγωγής και επομένως οι οικονομικές μορφές που προέρχονται από την διαδικασία αυτή είναι οι μοναδικές οντολογικές μορφές. Όλα τα υπόλοιπα είναι αντικατοπτρισμοί. Όλη η θρησκευτική ζωή, η πνευματική καλλιέργεια, όλη η τέχνη, όλη η ανθρώπινη ζωή είναι μόνον είδωλα, δεν είναι πρωτογενής πραγματικότης.

Αυτή η θεωρία που επιβλήθηκε θριαμβευτικά στις συνειδήσεις, υπήρξε η υπέρτατη προσπάθεια να παντρευτούν οι απαιτήσεις του Διαφωτισμού με τις μεσσιανικές απαιτήσεις, ανάλογες του αρχαίου Ισραήλ.

Ποτέ της όμως δεν κατόρθωσε να εξηγήσει την ύπαρξη των θεωρητικών της, του Μαρξ π.χ.,διότι εφόσον η ανθρώπινη συνείδηση είναι μόνον μια υπερδομή των οικονομικών σχέσεων, από που προέρχεται η νόηση του Μαρξ; Ποτέ της αυτή η θεωρία δεν κατόρθωσε να εξηγήσει γιατί το δόγμα της είναι ανώτερο από τα υπόλοιπα αστικά δόγματα. Πώς υπερυψώθη η νόηση του Μαρξ, των οικονομικών διαδικασιών;  Ήταν προορισμένος λοιπόν. Όπως όλοι οι Μεσσίες, οι Σωτήρες της Ιστορίας που την βύθισαν στο αίμα!

Το ιστορικό, το αντικείμενο της Ιστορίας, δεν είναι κοινωνιολογία, διότι ερευνά  την μοίρα του ανθρώπου. Μόνον ο διαφωτισμός, ο οποίος προσπαθεί να αλλάξει την μοίρα μειώνεται σε κοινωνιολογία, κατηγορώντας και χλευάζοντας τον ιστορικό άνθρωπο. «Δεν μπορούμε να χωρίσουμε τον άνθρωπο από την Ιστορία, δεν μπορούμε να τον εκλάβουμε θεωρητικά και δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε την Ιστορία από τον άνθρωπο. Δεν μπορούμε να κατανοήσουμε το "ιστορικό" μόνον σαν ένα φαινόμενο, μόνον σαν μια ψευδαίσθηση του κόσμου, το οποίο δεν μπορεί να γίνει αντιληπτό εξωτερικώς και μπορεί να δοθεί μόνον στην εμπειρία μας και κατόπιν αυτό το "ιστορικό" να το αντιπαραθέσουμε στην πραγματικότητα του νοούμενου, όπως κάνει ο Καντ, στην ουσία του Είναι, στην μυστική εσωτερική πραγματικότητα. Η ιστορία και το "ιστορικό" δεν είναι φαινόμενα, για να τα μεταρρυθμίσουμε και να τα εκμοντερνίσουμε. Είναι νοούμενα και οι βάσεις κάθε φιλοσοφίας της Ιστορίας. Στον ιστορικό άνθρωπο διαφαίνεται η ουσία του Είναι, η πνευματική-εσωτερική πνευματικότης του κόσμου, η πνευματική ουσία του ανθρώπου».

Το κοσμικό φρόνημα. Αυτή είναι η προσφορά του Αυγουστίνου στην ανθρωπότητα. Με την εσωτερικότητά του, μια αλλαγή ορμής από τα έξω προς τα μέσα, ταύτισε τον νοητό κόσμο με τον κόσμο της γνώμης. Αυτούς τους κόσμους διαχώρισε ξανά ο Kant. Και επεξεργάστηκε ο Χέγγελ. Μόνον που οι αρχαίοι δεν αναγνώρισαν ποτέ την ισότητα των δύο κόσμων, ούτε την αδελφότητα. Ούτε και η Εκκλησία η οποία μάς διευκρίνισε πως η κοινωνία των ανθρώπων στηρίζεται στα διαβλητά πάθη και μόνον.

(Συνεχίζεται)

Αμέθυστος