ΤΟ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ. (42)

 Συνέχεια από: Παρασκευή 20 Μαίου 2022

ΤΟ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΙΚΟ ΣΥΜΠΑΝ. 

Η Ιεραρχική δομή του κόσμου σύμφωνα με τον ψευδο-Διονύσιο Αρεοπαγίτη!

Του Rene Roques.

                                                                                           Τρίτο Μέρος.

                                                                   Ο ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΝΟΩΝ

Έκτο κεφάλαιο: Η Εκκλησιαστική Ιεραρχία σαν τάξις.

          Η επιθυμία να παρουσιάσει κατασκευές αυστηρές και συμμετρικές είναι τόσο δυνατή στην Εκκλησιαστική Ιεραρχία όσο και στην ουράνιο-Ιεραρχία! Για τον Διονύσιο είναι απαραίτητο όλες οι τάξεις της πραγματικότητος να είναι συσχετιζόμενες και συντονισμένες. Ο ορατός κόσμος πρέπει να ξαναδημιουργήσει, στο επίπεδο του, τις μεγάλες γραμμές του νοητού κόσμου, τόσο όσον αφορά την σύστασή του, όσο και την λειτουργική του οργάνωση. Αυτό μένει να δούμε λοιπόν στο παρόν κεφάλαιο.

          Αλλά πριν φτάσουμε στις λεπτομέρειες αυτής της μελέτης θα είναι χωρίς αμφιβολία βοηθητικό για την συνέχεια των αναπτύξεων μας να θέσουμε την εκκλησιαστική ιεραρχία στην αληθινή της θέση, δηλαδή κάτω από την ουράνιο ιεραρχία και πάνω από την νομική. “Η Εκκλησιαστική ιεραρχία είναι ταυτοχρόνως ουράνια και νομική. Ο ενδιάμεσος χαρακτήρας της την καθιστά μέτοχο στις δύο ακραίες ιεραρχίες (τη μεσότητι των άκρων): με την μία μοιράζεται τις νοερές θεωρίες, με την άλλη την ποικιλία των αισθητών συμβόλων (συμβόλοις αισθητοίς ποικίλλεται) μέσω των οποίων υψώνεται προς το Θείο” (Εκκλ. Ιερ. 501 C/D).

         1. Νομική ιεραρχία, εκκλησιαστική και ουράνια Ιεραρχία!

          Η νομική ιεραρχία της Π.Δ. δεν μελετήθηκε καθαυτή. Αλλά οι συχνές αναφορές μάς επιτρέπουν να ξεχωρίσουμε με ακρίβεια πολλά σημεία. Κατ’αρχάς η νομική ιεραρχία έρχεται από τον θεό, καθότι είναι ο ίδιος ο Θεός ο οποίος μετέδωσε τον νόμο στον Μωυσή μέσω της μεσολαβήσεως των αγγέλων. Μέχρι την έλευση του Ιησού, αυτή η ιεραρχία ήταν η μόνη ανθρώπινη ιεραρχία και ο ρόλος της ήταν όπως και κάθε ιεραρχίας να βοηθήσει την πρόοδο των μελών της στην μετοχή του Θείου. Όπως κάθε ιεραρχία, αποτελείται από τρία στοιχεία: ένα μυστήριο (μία τελετή) μύστες και μυημένους. Το μυστήριο υψώνει τους νόες στην πνευματική λατρεία. Οι μύστες είναι ο Μωυσής και οι τάξεις του κλήρου τις οποίες ο Μωυσής κατέστησε μετόχους στις αποκαλύψεις του Σινά (Εκκλ. Ιερ. 501 C). Οι μυημένοι είναι εκείνοι οι οποίοι πρέπει να διδάξουν και να υψώσουν τα σύμβολα του Μωυσαϊκού νόμου (προς την πνευματικήν λατρείαν) (Εκκλ. Ιερ. 501 C). Ο Διονύσιος δεν δίνει εξηγήσεις στις λεπτομέρειες του τριαδικού διαχωρισμού της νομικής ιεραρχίας, παρότι επιβεβαιώνει καθαρά την αρχή αυτής της διακρίσεως. Η σημασία και ο ρόλος της νομικής ιεραρχίας συνίσταται στην προτύπωση και στην προετοιμασία της Εκκλησιαστικής Ιεραρχίας η οποία θα την αντικαταστήσει. Ο Μωσαϊκός νόμος εμφανίζεται σαν μία μεταβατική αναγγελία, όσο και ατελή, των κανόνων και των μυστηρίων του Νέου Νόμου. Παιδαγωγεί τα παιδιά ενώ ο Νέος Νόμος τροφοδοτεί τους ενήλικες. Συνεπώς, ενώ η εκκλ. Ιεραρχία μας τοποθετεί ήδη σ’ένα πνευματικό επίπεδο, στο οποίο έχουν κυριαρχηθεί και εξηγηθεί οι υλικές εικόνες και τα ακατάλληλα σύμβολα, η νομική ιεραρχία αντιθέτως, βαραίνει στην υλικότητα αυτών των εικόνων και αυτών των συμβόλων των οποίων μόλις διακρίνει το πνευματικό τους νόημα. “Η Θεαρχία όταν είμαστε μωρά, σύμφωνα με τις λέξεις της Γραφής μας χάρισε την νομική ιεραρχία, σκεπάζοντας την αλήθεια κάτω από σκοτεινές εικόνες, χρησιμοποιώντας αντίγραφα απομακρυσμένα πολύ από τα πρωτότυπα, δύσκολα αινίγματα να ερμηνευθούν και φιγούρες από τις οποίες δεν μπορούμε να ξεχωρίσουμε την σημασία παρά μόνον με μεγάλη προσπάθεια, απλώνοντας ένα φως ανάλογο στα αδύναμα βλέμματα μας για να μην πληγώσει”. (Εκκλ. Ιερ. 501 B/C, I Κορινθ. ΧΙΙΙ, 11, Εφεσίους IV, 14). Παρότι ατελής και πρόχειρη, η νομική ιεραρχία είναι ήδη αγία. Επιβάλλει τον σεβασμό σε όλα τα μέλη της: καθένας πρέπει να διατηρήσει την θέση του, οι Ιερείς πρέπει να είναι καθαροί και οι λαϊκοί είναι αυστηρώς αποκλεισμένοι. Εάν η νομική ιεραρχία δεν διαθέτει μία πλήρως πνευματική λατρεία, εάν δεν είναι παρά ένα σκίτσο της εκκλησιαστικής, ετοιμάζει τουλάχιστον τον λαό του Ισραήλ σ’αυτή την αληθινή λατρεία και οι νόμοι της δεν είναι ριζικώς διαφορετικοί από εκείνους που θα στηρίξουν την Εκκλησιαστική Ιεραρχία. Και γι’αυτό ο Διονύσιος δεν φοβάται να δηλώσει ότι κατά κάποιο τρόπο, η νομική ιεραρχία μετέχει της εκκλησιαστικής. Υπάρχει ανάμεσά τους μία σχέση ταυτόσημη με εκείνη της Π.Δ. με την Κ.Δ. Ιδού όμως πως εξηγεί αυτή την σχέση, με την ευκαιρία της ευχαριστιακής λειτουργίας η οποία διαβάζει τα αποσπάσματα της Π.Δ. πριν από εκείνα της Κ.Δ. Ακριβώς δε λόγω αυτού του προνομίου σύμφωνα με το οποίο η αρχαία παράδοση, που έγινε στον κόσμο, προηγήθη της αναγγελίας της νέας συμφωνίας: αυτή η Θεία και ιεραρχική τάξη δείχνει ότι η μία προείπε τις Θείες πράξεις του Ιησού και η άλλη τις ολοκλήρωσε ότι η πρώτη περιέγραψε την αλήθεια με εικόνες (Εν εικόσι την αλήθεια έγραψεν) και ότι η δεύτερη φανέρωσε την παρούσα αλήθεια (παρούσαν υπέδειξε). Είναι καθορισμένες με ακρίβεια οι σχέσεις της νομικής Ιεραρχίας και της Εκκλησιαστικής.

          Μεσαίος όρος ανάμεσα στην νομική ιεραρχία, την οποία υπερβαίνει και ολοκληρώνει και την ουράνιο Ιεραρχία, η οποία την υπερβαίνει και την οποία μιμείται, η Εκκλησιαστική ιεραρχία μετέχει στους χαρακτήρες της δεύτερης όπως και της πρώτης. Όλη της η προσπάθεια συνίσταται στην πραγματοποίηση εις εαυτή μίας τέλειας εικόνας της ουρανίου Ιεραρχίας. “Τυπώνοντας, καθότι βρίσκεται στην δυνατότητα της, την τάξη της (πάνω στην ευτυχή έκθεση και διάθεση των ουρανίων Ιεραρχιών) του αγγελικού κάλλους, τυπουμένη δι’αυτής, και ανυψούμενη από αυτή στην υπερούσιο αρχή κάθε Ιεραρχίας”.

          [Στην πλατωνική παράδοση ισχύει η αντιστοιχία ακριβώς των διαφορετικών επιπέδων της πραγματικότητος, κατά την οποία τα κατώτερα είναι η εικόνα των ανώτερων τα οποία μιμούνται, αντανακλούν ή προεικονίζουν. Π.χ. Πρόκλος, στον Τίμαιο, 266 D : είκοτως και όδε ο κόσμος, μίμημα ών των νοητών τάξεων και εις εκείνος ανηρτημένος]. Όπως η ουράνιος Ιεραρχία, η εκκλησιαστική ιεραρχία διαθέτει μία μοναδική δραστηριότητα, προερχόμενη από τον Θεό, η οποία μεταφέρεται προοδευτικά από τις ανώτερες τάξεις, στις κατώτερες που ακολουθούν. (Εκκλ. Ιερ. 372 C: μίαν έχει την αυτήν διά πάσης της Ιεραρχικής πραγματείας την δύναμιν). Την θέωση των νόων στα σχήματα και σύμφωνα με ακριβείς μεσολαβήσεις, μέσω μίας τριπλής δραστηριότητος κάθαρσης, φωτισμού και ενώσεως: αυτοί είναι οι κοινοί χαρακτήρες της εκκλησιαστικής και της ουρανίου Ιεραρχίας.

          Αλλά η ομοιότης δεν είναι τέλεια. Η Εκκλ. Ιεραρχία παραμένει κατώτερη της ουρανίου. Οι ανθρώπινοι νόες είναι δεμένοι σε σώματα. Το σώμα το ίδιο έχει εισαχθεί στον κόσμο της ύλης τον  οποίο οφείλει να χρησιμοποιήσει και μόνον μέσω των σωμάτων τους και μέσω αυτού του υλικού κόσμου οι νόες μπορούν να κοινωνήσουν (επικοινωνήσουν). Ακόμη παραπάνω η θέωση των ανθρώπινων νόων δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί χωρίς την βοήθεια και την μεσολάβηση του αισθητού. (Αυτό είναι το νόημα των Μυστηρίων). Διαβλέπουμε ήδη λοιπόν, ένα ολόκληρο δίκτυο διαλογικών οδών και συμβολικών σχέσεων, στα οποία οφείλει να κινείται η εκκλ. Ιεραρχία και από το οποίο είναι απελευθερωμένη η ουράνιος, η οποία είναι άυλη, χωρίς σώμα, καθαρά νοερή.

          Αυτές οι απλές διαπιστώσεις τοποθετούν ήδη την εκκλ. Ιεραρχία στην αληθινή της θέση, που είναι μία μεσαία θέση ανάμεσα στο καθαρά νοητό του αγγελικού κόσμου και τον βάρβαρο συμβολισμό της νομικής ιεραρχίας. Ο συμβολισμός της δικής μας ιεραρχίας δρα με τρόπο λιγότερο σκοτεινό της πνευματικής. Η Εκκλ. Ιεραρχία παρουσιάζεται σαν ένα “ενδιάμεσο το οποίο απελευθερώνει προοδευτικώς την ανθρωπότητα από το χώρο-χρονικό χρέος της, για να την ανυψώσει, μ’έναν τρόπο πιο καθαρό και πιο πλήρη, στον καθαρά και το κόσμο, τον ασώματο και άχρονο, που είναι ακριβώς ο Θείος!

Συνεχίζεται

ΣΗΜΕΡΑ Η ΤΑΞΙΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ, ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΑΛΩΣ ΑΠΟΜΟΝΩΜΕΝΟ, ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΕΝΟ ΛΑΙΚΟ ΣΩΜΑ, ΔΙΟΛΙΣΘΗΣΕ ΚΑΙ ΤΑΥΤΙΣΤΗΚΕΜΕ ΤΟΝ ΒΑΡΒΑΡΟ ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟ ΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ, ΧΑΜΕΝΗ ΣΕ ΚΑΝΟΝΕΣ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ. 

ΧΩΡΙΣ ΕΛΠΙΔΑ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΤΗΣ.

Αμέθυστος.