ΤΟ ΚΑΚΟ ΣΤΟΝ ΘΕΟ (17)

Συνέχεια από: Πέμπτη 26 Μαρτίου 2020

ΤΟ ΚΑΚΟ ΣΤΟΝ ΘΕΟ 

Του Antonio Stevenazzi.

          

ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ, 
ΔΗΛΑΔΗ Ο ΘΕΟΣ ΣΑΝ ΑΒΥΣΣΑΛΕΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ(συνέχεια)

Το “κακό στον Θεό”, τουτέστιν η οντολογία τού κακού!

          

O Tilliette συνεχίζει: ήταν στ’αλήθεια αναγκαίο όλο αυτό για να διατηρήσουμε στην νικηφόρο ελευθερία τού Θεού τον χαρακτήρα της ή καλύτερα τόν φωτοστέφανο τής αυθαιρεσίας του. Και η νίκη τής ελευθερίας δεν υπήρξε ίσως ατελής, μια Πύρρειος νίκη, αφού αφήνει να υφίσταται ένα αποδυναμωμένο τίποτα, ένα μηδέν, κοιμισμένο αλλά ακόμη ικανό αναζωογονήσεως; Και από την στιγμή που ο Θεός μπορούσε, προφανώς να εκμηδενίσει αυτό το μηδέν και θα το κάνει στο τέλος των χρόνων: γιατί τότε δεν το έκανε; Υπάρχει ίσως στο έργο του Pareyson περισσότερος Σέλλινγκ από όσον ο ίδιος ο Pareyson μπορεί ή θέλησε να αναγνωρίσει; Σ’αυτό το ευαίσθητο σημείο αξίζει τον κόπο να ακούσουμε ξανά τον Tilliette, σίγουρο και αυθεντικό γνώστη τής σκέψης και των δύο: “ο Σέλλινγκ είναι το αληθινό spirictus rector της φιλοσοφίας τής ελευθερίας (τού Pareyson). Από τον Σέλλινγκ παίρνει, λαμπρύνοντας το, το Ungrund τής ελευθερίας και την τραγικότητα τής διαμάχης τού καλού και τού κακού: η ιδέα μίας δημιουργίας πολύ αδύναμης, διάτρητης από μη είναι, η οποία κατέστη αδύναμη από την απόσυρση τού Θεού-τα φιλοσοφήματα, εκ πρώτης όψεως σοκαριστικών, τού “κακού στον Θεό” και τού “Θεού πριν τού Θεού”- η ιλιγγιώδης γοητεία την οποία προκαλεί η πτώση και η πρωτογενής αμαρτία και η σχετικά ανούσια αθωότης-το παρελθόν το οποίο δεν υπήρξε ποτέ παρόν- η επιβολή τού ανώτερου εμπειρισμού και η ταυτηγορία τών μύθων. Παρ’όλα αυτά δεν αρέσκεται καθόλου προς έναν ανώμαλο Θεό. Προσπαθεί να ξεγυμνώσει “τόν τολμηρό λόγο” του κακού στον Θεό από κάθε ομοιότητα με τον μανιχαϊσμό. Ο Θεός δεν βαρύνεται με εκείνο το κακό χωρίς προηγούμενο το οποίο Αυτός εκμηδένισε κυριολεκτικά. Ο Pareyson καθαρίζει τον αρχικό Θεό τού Σέλλινγκ από εκείνη τήν σκοτεινή κηλίδα σ’αυτόν, από εκείνη την λανθάνουσα εκφοβιστική κατάσταση η οποία είναι έτοιμη να εκραγεί. Παρ’όλα αυτά μερικές φορές είναι δύσκολο να συλλάβουμε την διαφορά… Εάν όπως ο Σέλλινγκ, ο Pareyson έφερε στην επιφάνεια τήν φοβερή σύγκρουση με το κακό, εάν δεν έκρυψε την ενέργειά του πού κατακεραυνώνει… αυτός δεν έδειξε καμία αβεβαιότητα στην απόλυτη θετικότητα του Καλού. Ο χρόνος δυστυχώς, δεν έφτασε στον Pareyson για να πάρει μία πιο φωτεινή εκδοχή, την οποία μόλις και μετά βίας άφηνε να εννοηθεί η εσχατολογία του!”

          Σ’αυτά τα μετρημένα και τίμια λόγια τού Tilliette μπορούμε να συλλάβουμε μία βαθιά αλήθεια, το γεγονός ότι, για έναν στοχαστή, η επιλογή τών συγγραφέων του δεν είναι ποτέ, κατά βάθος τυχαία, αλλά το σημάδι μυστικών ομοιοτήτων. Μ’αυτή την σημασία, λοιπόν δεν είναι μόνον ο Σέλλινγκ μία “ευτυχής ανακάλυψη τής ωριμότητός μου” αλλά ίσως ακόμη περισσότερο ο Ντοστογιέφσκι, “σύντροφος μίας ζωής ολόκληρης”. Σ’αυτόν ο Pareyson ξαναβρήκε εκφρασμένες με δυνατό και επιβλητικό τρόπο, το μέγεθος και την πονηριά τού κακού σε όλες του τις όψεις απροσδιορίστως ανανεωμένες, την απέραντη δύναμη τού πόνου, το μεγαλείο τής λύτρωσης και τής εξιλέωσης. Ξαναβρίσκουμε έτσι εκείνη την τραγική Χριστιανική σκέψη η οποία, παρότι δεν κυριαρχεί στον καθολικισμό, έχει με το μέρος του μαζί με τον Ντοστογιέφσκι εκπροσώπους όπως ο Πασκάλ, ο Κίρκεγκαρντ, ο Μπερνάνος και πρό πάντων τούς Ρώσους, τον Μπουλγκάκωφ, τον Σέστοβ, τον Μπερντιάεφ. Αυτόν τον Χριστιανισμό ο οποίος έχει στον Θεό τού Σταυρού μία σφραγίδα αυθεντικότητος, η οποία χαρίζει την συγχώρεση σε έναν Χριστιανισμό άβολο, φέρνει στο φώς! Τού οποίου τα χαρακτηριστικά σμιλεύτηκαν από τον πόνο, έναν Χριστιανισμό ο οποίος πάνω απ’όλα σ’αυτόν είναι μαγνητισμένος και σαν πολωμένος από την φιγούρα τού κακού, σφιγμένος και καθηλωμένος από το μυστήριό του, περισσότερο “κάτω από τον ήλιο τού Σατανά, παρά κάτω από τον ήλιο τού Θεού”. Για τον Pareyson λοιπόν βασιλεύει απολύτως μία προϋπόθεση απαράβατη, ότι το “κακό, η κακία και η πονηριά, η αγωνία η οποία δεν οφείλεται στον Θεό, αντιπροσωπεύει μία τόσο μεγάλη έκταση βρωμιάς, μία τόση ποσότητα αίματος και δακρύων, ένα τέτοιο μυστήριο και μία άβυσσο σκοτεινή, που ο άνθρωπος είναι πολύ αδύναμος για να είναι η αιτία και ο υπεύθυνος. Υπερβαίνεται από αυτές τις δυνάμεις του κακού, αυτές τις βάρβαρες δυνάμεις, τις οποίες εξαπόλυσε και χειροτέρεψε, αλλά δεν τις γέννησε”.

          Ίσως κρύβεται εδώ, σ’αυτές τίς βαρειές και βαθείς λέξεις η αληθινή πρόθεση η οποία εμπνέει και ανησυχεί στον στοχασμό τού Pareyson, γύρω από το σκάνδαλο τού κακού και του πόνου, μία πρόθεση η οποία φανερώνει και κρύβει ταυτόχρονα το δράμα ενός πνεύματος, το οποίο αισθάνθηκε έντονα και έζησε με πόνο το βάρος μίας μάχης στην οποία κανείς δεν μπορεί ποτέ να πει ότι βγήκε νικητής μέχρι και την τελευταία του σκέψη και τής τελευταίας του εικόνος. Έναν κόπο στον οποίο δεν είναι πρέπον στον άνθρωπο να πει “αρκετά”!

                              ΤΕΛΟΣ.

Αμέθυστος.

ΑΠΟ ΕΔΩ ΠΗΓΑΖΕΙ ΟΛΗ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΗ ΨΕΥΔΟ ΘΕΟΛΟΓΙΑ.