Συνέχεια από: Κυριακή, 31 Μαΐου 2020
Ο ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ.
Κεφάλαιο ΙΧ: Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ.
Το Άγιο Πνεύμα λοιπόν είναι ελευθερία και το πρώτο του δώρο είναι η ελευθερία μέσα στην ψυχή του πιστού. Όσοι έχουν συνηθίσει την σκέψη του Ακινάτη δέν μπορούν να μήν σκεφθούν σ'αυτό το σημείο την διδασκαλία του για τον νέο Νόμο, η οποία είναι πολύ κεντρική και επανεμφανίζεται συχνά. Το θέμα που την εισάγει είναι όμως πολύ συνηθισμένο, όπως συμβαίνει συχνά στον σχολαστικισμό. "Ο νέος νόμος είναι ένας γραπτός νόμος;". Στην πραγματικότητα αφορά την έκφραση τής καινοτομίας τού Ευαγγελίου απέναντι στον αρχαίο Νόμο:
ΣΧΟΛΙΟ: Όπως βλέπουμε καθαρά πλέον η ορθόδοξη θεολογία αντικατεστάθη μέ τόν Ακινάτη. Μοναδικό περιεχόμενο τού Θεού τό Αγιο Πνεύμα. Τό οποίο όμως είναι υποστατικώς ανύπαρκτο. Μόνον μέσω τών Γραφών γνωρίζουμε τόν θεό. Ο Λούθηρος περιμένει ήδη κρυμμένος στίς έννοιες τού Ακινάτη. Ακόμη δέ καί η ταύτιση τών Εντολών μέ τούς κανόνες, πού κυκλοφορεί πολύ σήμερα, απορρέει από τό αρρωστημένο μυαλό τού Ακινάτη. Εκείνο όμως πούχει τήν μεγαλύτερη σημασία, είναι ότι η οικονομία τού Αγίου Πνεύματος, η αίρεση πού μάς διαλύει, είναι ήδη διατυπωμένη στόν Ακινάτη. Ο Ιωακείμ ντά Φιόρε, απλώς τήν ανέσυρε στήν επιφάνεια. Καί γι' αυτό δέν αντιμετωπίστηκε από τήν Λατινική εκκλησία. Καί τό χειρότερο είναι πώς ο κληρικαλισμός, ο οποίος έχει ταυτιστεί πλέον στίς συνειδήσεις μας μέ τήν εκκλησία, ανήκει εξ ολοκλήρου στήν αίρεση τής οικονομίας τού Αγίου Πνεύματος. Κάτι επίσης σημαντικό πού βρίσκουμε, είναι ότι οι κανόνες πού λατρεύονται σήμερα σάν δόγμα, στήν θέση τού συμβόλου τής πίστεως, αφορούν τήν ανθρώπινη πράξη. Είναι η νίκη τού πνεύματος τής Μάρθας στήν προσευχή πού μάς οδηγεί στόν Κύριο.
Αμέθυστος.
Ο ΘΩΜΑΣ ΑΚΙΝΑΤΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ.
Του Jean- Pierre Torrell.
Κεφάλαιο ΙΧ: Ο ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΣ.
«Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο Αριστοτέλης στο ΙΧ βιβλίο της Ηθικής κάθε πραγματικότης ορίζεται με ότι πιό σπουδαίο υπάρχει σ'αυτή. Έτσι λοιπόν, αυτό που είναι πιό σπουδαίο στον νέο νόμο αυτό στο οποίο κατοικεί όλη του η δύναμις, είναι η χάρις του Αγίου Πνεύματος, η οποία δίνεται μέσω της πίστεως στον Χριστό. Ο νέος νόμος συνίσταται λοιπόν κυρίως από την ίδια την χάρη του Αγίου Πνεύματος η οποία προσφέρεται στους πιστούς του Χριστού. Αυτό το γεγονός υποχρεώνει τον Αυγουστίνο να δηλώσει στο έργο του περί του Πνεύματος και του Γράμματος (ΧΧΙ 36): Τί είναι λοιπόν αυτοί οι Θείοι νόμοι γραμμένοι από τον ίδιο τον Θεό μέσα στις καρδιές εάν δέν είναι η ίδια η παρουσία τού Αγίου Πνεύματος; Πρέπει να συμπεράνουμε ότι ο νέος νόμος είναι κυρίως ένας εσωτερικός νόμος, δευτερευόντως όμως είναι ένας γραπτός νόμος!»(ST Ia IIae q. 106 a. 1).
Διάσημο για ευνόητους λόγους, αυτό το άρθρο σχολιάστηκε συχνά, και οπωσδήποτε εάν δέν είναι κάτι καινούργιο σε όλα του τα σημεία (ο Ακινάτης δέν κρύβει αυτό που οφείλει στον Αυγουστίνο), δέν είναι εν τέλει αυτό κάτι σπουδαίο, αλλά ακριβώς η δυνατή δήλωση, η οποία μάλιστα στηρίζεται στην Γραφή και στην Παράδοση, του κεντρικού ρόλου τού Αγίου Πνεύματος και της χάρης Του. Συνεπάγεται ότι όλα τα υπόλοιπα είναι ριζικώς σχετικοποιημένα καθότι υποταγμένα στο επίπεδο απλής, οργανωτικής αξίας σε σχέση με το μοναδικό μέγεθος που έχει την αξία του τέλους.
Αυτό δέν σημαίνει βεβαίως και την αναρχική απόρριψη κάθε νόμου, διότι το κείμενο προσθέτει αμέσως ότι υπάρχουν δευτερεύοντα στοιχεία στην υπηρεσία αυτού του μοναδικού νόμου του Ευαγγελίου. Είναι θαυμαστό λοιπόν το γεγονός ότι, όπως και ο Αυγουστίνος, ο Ακινάτης ανησυχεί για το ενδεχόμενο μίας κακής κατανοήσεως αυτού του δόγματος, η οποία θα μας υποχρέωνε να περάσουμε εύκολα από την ελευθερία στην αντίδραση τής αναρχίας. Έτσι δέν προσπαθεί απλώς να μας προειδοποιήσει, όσο να καταστήσει σαφέστατο τον λόγο για τον οποίο το Άγιο Πνεύμα είναι η πηγή της Χριστιανικής ελευθερίας.
«Έχουμε χρέος να γνωρίσουμε ότι βασιζόμενοι σε τούτες τις λέξεις "όπου το πνεύμα Κυρίου, εκεί και η Ελευθερία", όπως και στις λέξεις που ακολουθούν, "για τον δίκαιο δέν υπάρχει νομος" (1 Τιμ. 1:9), μερικοί δίδαξαν λανθασμένα ότι οι πνευματικοί άνθρωποι δέν υπακούνε στις εντολές τού Θείου νόμου. Κάτι που είναι λάθος, διότι οι νόμοι του Θεού είναι ο κανόνας της ανθρώπινης πράξης.
Αυτό που δηλώνεται για τον δίκαιο για τον οποίο δέν υπάρχει νόμος, γίνεται κατανοητό ώς εξής: δέν είναι για τους δίκαιους, οι οποίοι κινούνται από το εσωτερικό πρός τα πράγματα, που απαγορεύει ο νόμος του Θεού. Ο λόγος για τον οποίο διαβιβάστηκε ο νόμος. Αλλά για τους άδικους, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι και οι δίκαιοι δέν συμπεριλαμβάνονται.
Παρομοίως, όπου υπάρχει το πνεύμα Κυρίου εκεί και η Ελευθερία, πρέπει να κατανοηθεί ώς εξής: Είναι ελεύθερος αυτός που διαθέτει τον εαυτό του (Liber est qui est causa sui) ενώ ο δούλος εξαρτάται από τον Κυριό του. Γι'αυτό αυτός που ενεργεί από τον εαυτό του είναι ελεύθερος, αλλά εκείνος που ενεργεί κάτω από την ώθηση ενός άλλου δέν ενεργεί ελεύθερα. Έτσι λοιπόν και αυτός που αποφεύγει το κακό όχι επειδή είναι κακό, αλλά εξ' αιτίας του νόμου του Θεού, αυτός δέν είναι ελεύθερος ενώ αυτός που αποφεύγει το κακό επειδή είναι κακό, αυτός είναι ελεύθερος. Αυτό ακριβώς πραγματοποιεί το Άγιο Πνεύμα, το οποίο τελειοποιεί εσωτερικά το πνεύμα του ανθρώπου μέσω μίας νέας νοοτροπίας, μ'έναν τέτοιο τρόπο ώστε να πράττει με αγάπη αυτό που απαγορεύει ο Θείος νόμος. Αυτός λοιπόν ονομάζεται ελεύθερος όχι επειδή πειθαρχεί στον Θείο νόμο, αλλά επειδή ωθείται από την νοοτροπία του να κάνει ακριβώς αυτό που διατάσσει ο Θείος νόμος».
Οι διατυπώσεις του Ακινάτη είναι οπωσδήποτε πολύ δυνατές, στο όριο της προκλήσεως, και μάλιστα ακατανόητες για την νομικιστική νοοτροπία όπως είναι η δική μας από αιώνων, σύμφωνα με την οποία μία πράξη αξιολογείται σύμφωνα με την συμμόρφωσή της στους νόμους και στους κοινωνικούς κανόνες. Πέρα όμως από την αποδοκιμασία του νόμου, ο Ακινάτης, εμφανίζεται απαιτητικός και πλησιάζει κατά πολύ τον Απ. Παύλο και με μεγαλύτερη μάλιστα σιγουριά. "Ο,τιδήποτε δέν προέρχεται από την πεποίθηση της πίστεως είναι αμαρτία" (Ρωμ. 14,23). Δέν υπάρχει κάποια υποτίμηση του νόμου, παρά μόνον η βεβαίωση του μεγαλείου του ανθρώπου: «Η υπέρτατη αξιοπρέπεια ενός ανθρώπου συνίσταται στην προώθησή του στο αγαθό από του εαυτού του, και όχι απ άλλους» (In ad Rom. II, 14, lect. 3, n. 217).
Συνεχίζεται
ΣΧΟΛΙΟ: Όπως βλέπουμε καθαρά πλέον η ορθόδοξη θεολογία αντικατεστάθη μέ τόν Ακινάτη. Μοναδικό περιεχόμενο τού Θεού τό Αγιο Πνεύμα. Τό οποίο όμως είναι υποστατικώς ανύπαρκτο. Μόνον μέσω τών Γραφών γνωρίζουμε τόν θεό. Ο Λούθηρος περιμένει ήδη κρυμμένος στίς έννοιες τού Ακινάτη. Ακόμη δέ καί η ταύτιση τών Εντολών μέ τούς κανόνες, πού κυκλοφορεί πολύ σήμερα, απορρέει από τό αρρωστημένο μυαλό τού Ακινάτη. Εκείνο όμως πούχει τήν μεγαλύτερη σημασία, είναι ότι η οικονομία τού Αγίου Πνεύματος, η αίρεση πού μάς διαλύει, είναι ήδη διατυπωμένη στόν Ακινάτη. Ο Ιωακείμ ντά Φιόρε, απλώς τήν ανέσυρε στήν επιφάνεια. Καί γι' αυτό δέν αντιμετωπίστηκε από τήν Λατινική εκκλησία. Καί τό χειρότερο είναι πώς ο κληρικαλισμός, ο οποίος έχει ταυτιστεί πλέον στίς συνειδήσεις μας μέ τήν εκκλησία, ανήκει εξ ολοκλήρου στήν αίρεση τής οικονομίας τού Αγίου Πνεύματος. Κάτι επίσης σημαντικό πού βρίσκουμε, είναι ότι οι κανόνες πού λατρεύονται σήμερα σάν δόγμα, στήν θέση τού συμβόλου τής πίστεως, αφορούν τήν ανθρώπινη πράξη. Είναι η νίκη τού πνεύματος τής Μάρθας στήν προσευχή πού μάς οδηγεί στόν Κύριο.
Αμέθυστος.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου