Τρίτη 2 Μαΐου 2023

π. Ν. Λουδοβίκος: H σάρκα του ανθρώπου η ενσάρκωση του Θεού και η Θεία Μετάληψη



ΓΙΑ ΟΣΟΥΣ ΝΟΙΑΖΟΝΤΑΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ ΚΥΡΙΟΥ ΜΑΣ, ΘΑ ΣΧΟΛΙΑΣΟΥΜΕ ΜΕ ΣΥΝΤΟΜΙΑ ΑΥΤΟ ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ. Η ΑΓΕΛΗ ΤΟΥ ΖΗΖΙΟΥΛΑ ΔΕΝ ΣΤΑΜΑΤΗΣΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ. ΤΗΝ ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΗΣΥΧΑΣΜΟΥ, ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ, ΔΙΑ ΤΗΣ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΗΣ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑΣ ΣΕ ΕΝΥΠΟΣΤΑΤΗ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ. ΚΑΤΑΡΓΩΝΤΑΣ ΤΟΥΣ ΚΑΤΗΧΟΥΜΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΜΑΘΗΤΕΙΑ ΤΩΝ ΒΑΠΤΙΣΜΕΝΩΝ ΣΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΘΥΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ. ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ ΛΕΕΙ ΣΑΡΚΩΘΕΝΤΑ ΕΚ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ ΑΓΙΟΥ ΚΑΙ ΜΑΡΙΑΣ ΤΗΣ ΠΑΡΘΕΝΟΥ ΚΑΙ ΕΝΑΝΘΡΩΠΗΣΑΝΤΑ, ΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΔΙΑΒΛΗΤΑ ΠΑΘΗ, ΤΟ ΣΩΜΑ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΗΣΕ Ο ΝΟΜΟΣ ΤΟΥ ΜΩΥΣΕΩΣ, ΟΝΟΜΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΔΙΑΒΛΗΤΑ ΠΑΘΗ ΣΑΡΚΑ, ΝΕΚΡΗ ΦΥΣΗ.
ΠΩΣ ΖΟΥΣΕ Η ΘΕΟΤΟΚΟΣ ΣΤΑ ΑΓΙΑ ΤΟΙΣ ΑΓΙΟΙΣ; ΠΟΤΕ ΔΕΧΘΗΚΕ ΤΟ ΕΝΥΠΟΣΤΑΤΟ; ΜΕ ΤΟΝ ΛΟΓΟ ΤΗΣ ΙΔΟΥ ΔΟΥΛΗ ΚΥΡΙΟΥ ΓΕΝΟΙΤΟ ΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟ ΡΗΜΑ ΣΟΥ. Ο ΟΠΟΙΟΣ ΚΑΤΕΣΤΗ Ο ΣΩΤΗΡΙΟΣ ΛΟΓΟΣ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ. Ο ΚΥΡΙΟΣ ΑΝΑΣΤΗΘΗΚΕ ΕΝ ΕΤΕΡΑ ΜΟΡΦΗ ΚΑΙ ΑΝΕΛΗΦΘΗ ΜΠΡΟΣ ΣΤΟΥΣ ΜΑΘΗΤΑΣ ΠΟΥ ΠΗΡΕ ΜΑΖΙ ΤΟΥ. ΔΕΝ ΘΑ ΣΩΘΟΥΝ ΟΛΟΙ ΟΙ ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟΙ ΕΚ ΝΕΚΡΩΝ ΑΛΛΑ ΘΑ ΥΠΟΣΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΡΙΣΗ. 
ΤΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑ; ΕΙΝΑΙ ΕΡΓΟ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ; ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΣΚΕΠΤΕΤΑΙ; ΕΙΝΑΙ ΣΚΕΨΗ;
ΟΜΩΣ Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΒΑΘΟΥΣ ΕΠΑΝΑΝΑΚΑΛΥΨΕ ΤΑ ΑΡΧΕΤΥΠΑ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΖΟΥΣΑΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΛΥΘΕΙΣΜΟ ΚΑΙ ΔΙΑ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ ΓΕΝΝΗΣΑΝ ΤΗΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΝΙΤΣΕ. 
ΑΛΛΑ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΣΚΕΨΗ. Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΑΤΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΥΤΟΚΥΡΙΑΡΧΙΑ. ΤΙ ΝΑ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΑΡΑΓΕ ΝΟΥΣ ΥΓΙΗΣ ΕΝ ΣΩΜΑΤΙ ΥΓΙΗ; Ο ΑΓΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΝΥΣΣΗΣ ΛΕΕΙ ΟΤΙ Η ΨΥΧΗ ΣΩΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΩΜΑ ΕΚΛΕΠΤΥΝΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ Θ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΑ.

«Ο καλύτερος τρόπος για να εκφράσουμε το χαρακτηριστικό στοιχείο της σχέσεως του μοντέρνου ανθρώπου με τον κόσμο του, είναι ίσως να πούμε πως ο κόσμος του είναι ο ιστορικός. Που σημαίνει τί και πώς, με ποιόν τρόπο αυτός αντιλαμβάνεται τον κόσμο στον οποίο ζει, σαν δικό του. Σαν δικό του δηλαδή με την έννοια πως είναι έργο δικό του, όχι σαν να τον δημιούργησε, αλλά πάντως με έναν τέτοιο τρόπο που να λαμβάνει την ιστορική του μορφή, την συγκεκριμένη, πάντοτε από αυτόν».
Αυτή η «ιστορικοποίηση» του κόσμου υπονοεί την παρακμή της γεωκεντρικής θεωρήσεως και της συναφούς ιδέας ενός υπερβατικού κόσμου: «Με την εννοιολόγηση του κόσμου σαν κόσμου ιστορικού, καταστρέφεται εκείνη η ενότης του σύμπαντος με τον υπερβατικό κόσμο». Αυτό σημαίνει επίσης πως «γίνεται όλο και πιο αστήρικτη η ιδέα, η οποία έχει συλληφθεί πάνω σε αυτή την βάση, του γεγονότος του έργου της θείας σωτηρίας, το οποίο υπερβαίνει την ιστορία» [Γι’ αυτό και εγκατελείφθη ο Χριστός σαν αδύναμος, για να πάρει την θέση του το άγιο Πνεύμα που οδηγεί μόνο του πλέον την ιστορία του κόσμου, την σωτηρία του κόσμου, στα έσχατα]. Από εδώ και στο εξής ο ίδιος ο άνθρωπος φέρει την ευθύνη για την ποιότητα του κόσμου του και αυτός έχει την συνείδηση του πράγματος. Και μ’ αυτό εισήχθη στην σκηνή μια καινούργια εικόνα του ανθρώπου: «μπορούμε να την περιγράψουμε με μια μόνο λέξη! Το ιδεώδες την προσωπικότητος ή του αυτόνομου ανθρώπου».

Η δημιουργική αρχή του Αγίου Πνεύματος έχει μια ιδιαίτερη σχέση με την ιστορία, σύμφωνα με την χριστιανική αντίληψη. Φαίνεται μάλιστα, πως αυτή η δημιουργική αρχή είναι η θεϊκή δύναμη, η οποία προσδίδει στην ιστορία της ανθρωπότητας χαρακτήρα ιστορίας της σωτηρίας, και συνδέει τα συμπλεγμένα νήματα του ανθρώπινου γίγνεσθαι με την ιστορία της βασιλείας του Θεού. Την σχέση αυτή προς την ιστορία αναφέρει και το σύμβολο της πίστεως της παλιάς Εκκλησίας. Όταν το σύμβολο της πρώτης συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως (381) λέει: «Πιστεύω στο Άγιο Πνεύμα...που μίλησε δια των προφητών», εκφράζει με τον τρόπο αυτό, πως το Άγιο Πνεύμα δεν ενεργεί μόνο τα δώρα της χάριτος, που αναφέρονται στο τρίτο άρθρο (άφεση αμαρτιών, ανάσταση εκ νεκρών και αιώνιος ζωή), αλλά είναι το Πνεύμα που ενέργησε το έργο του Θεού δια μέσου της παλαιοδιαθηκικής προϊστορίας της χριστιανικής Εκκλησίας. Είναι το Πνεύμα που ήδη από την σωτηριώδη εποχή της Παλαιάς Διαθήκης υπέδειξε στην ανθρωπότητα, δια των υποσχέσεων Του, την επερχόμενη εκπλήρωση. Το ίδιο Πνεύμα προετοίμασε την οδό για την εκπλήρωση αυτή.

 
Το ερώτημα που μας θέτει η αρχαία παράδοση και κληρονομιά, είναι το κατά πόσον υπάρχουν όρια στο εγχείρημα αυτό της εξαντικειμενοποίησης. 

Το πιο σημαντικό παράδειγμα για το θέμα αυτό, μου φαίνεται πως είναι η εμπειρία του σώματος. Αυτό που ονομάζουμε «σώμα», είναι βέβαιο ότι δεν είναι η res extensa του καρτεσιανού Corpus. Ο τρόπος με τον οποίο το σώμα εμφανίζεται δεν είναι μια απλή μαθηματική έκταση. Ο ισχυρισμός αυτός δικαιολογείται, όταν ρωτήσουμε: πως συναντά η σωματικότητα τον άνθρωπο; Δεν τον συναντά ως πιθανή αντικειμενικότητα, μόνο όταν συνιστά διαταραγμένη λειτουργία; Δίνει το παρόν της ως απώλεια της ζωτικότητας, ως ασθένεια, ως δυσανεξία. Υπάρχει μια σύγκρουση μεταξύ της φυσικής εμπειρίας του σώματος, αυτής της μυστηριώδους κατάστασης κατά την οποία ευεξία και η υγεία παραμένουν απαρατήρητες, και της επίπονης προσπάθειας κυριαρχίας επί της δυσανεξίας, μέσω της εξαντικειμενοποίησης. Η σύγκρουση αυτή βιώνεται από κάποιον ο οποίος βλέπει τον εαυτό να έχει τοποθετηθεί στην κατάσταση του αντικειμένου, στην κατάσταση του ασθενούς τον οποίο θεραπεύουν τα μέσα της τεχνολογίας. Είναι πια αυτονόητο για την μοντέρνα μας ιατρική επιστήμη, να καθιστά τις διαταραχές με τις οποίες εξαντικειμενοποιείται η ατίθαση σωματικότητα, τέτοιες ώστε να μπορεί να κυριαρχήσει πάνω σε αυτές με τα μέσα της μοντέρνας επιστήμης.

ΣΗΜΕΡΑ Η ΠΙΣΤΗ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΓΕΜΑΤΗ ΜΕ ΠΡΩΤΑΚΟΥΣΤΑ. ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΚΡΥΒΟΥΝ ΜΕΓΑΛΕΣ ΠΑΓΙΔΕΣ ΔΙΑΣΤΡΟΦΗΣ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΜΑΣ ΣΤΗΝ ΣΩΤΗΡΙΑ. 
Ο ΖΗΖΙΟΥΛΑΣ ΕΠΑΝΕΦΕΡΕ ΤΟΝ ΑΡΕΙΑΝΙΣΜΟ ΚΑΙ Ο ΛΟΥΔΟΒΙΚΟΣ ΕΚΑΝΕ ΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ ΒΗΜΑ,  ΜΕ ΤΟΝ ΝΕΣΤΟΡΙΑΝΙΣΜΟ.

Δεν υπάρχουν σχόλια: