Ευεργετινός – Τόμος Τέταρτος

Μπορείτε να διαβάσετε ή να αποθηκεύσετε (download) το βιβλίο (σε μορφή .pdf) εδώ :

Ευεργετινός – Τόμος Τέταρτος

( * Το .pdf έχει μέγεθος 239 ΜΒ, να είστε υπομονετικοί, χρειάζεται κάποια λεπτά για να ανοίξει ή να αποθηκευθεί).

Ευεργετινός, ήτοι Συναγωγή των θεοφθόγγων ρημάτων και διδασκαλιών των Θεοφόρων και Αγίων Πατέρων. (Από πάσης Γραφής θεοπνεύστου συναθροισθείσα, οικείως τε και προσφόρως εκτεθείσα παρά Παύλου του Οσιωτάτου μοναχού, και κτήτορος Μονής της Υπεραγίας Θεοτόκου της Ευεργέτιδας, και Ευεργετινού επικαλουμένου. Ήτις ληφθείσα, εκ της Βιβλιοθήκης της εν Αγιωνύμω Όρει Ιεράς, Βασιλικής τε, και Πατριαρχικής Μονής του Κουτλουμούση επονομαζομένης. Νυν πρώτον τύποις εξεδόθη, Ενετίησι 1783. Εκδιδομένη το πρώτον μετά πλήρους ερμηνείας εις την απλήν Ελληνικήν των εμπεριεχομένων κειμένων. Εικονογραφημένη κατά την παράδοσιν. Πεπλουτισμένη δια πλείστων υπομνημάτων. Εκδίδεται αναλώμασι και επιμέλεια υπό του Επισκόπου Οινόης Ματθαίου Λαγγή, Έκδοσις Έκτη, Αθήναι 1985).

_____________________________________________________________________

Μπορείτε επίσης να διαβάσετε η να αποθηκεύσετε το βιβλίο στο scribd :

Α. Ευεργετινός – Τόμος Τέταρτος (Υπόθεσις Α΄- ΙΘ΄). Ενετίησι 1783, εκδ. έκτη 1985.

View this document on Scribd

Β. Ευεργετινός – Τόμος Τέταρτος (Υπόθεσις Κ΄- Ν΄). Ενετίησι 1783, εκδ. έκτη 1985.

View this document on Scribd

____________________________________________________________________________________

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

• Εξώφυλλο.
• Υπόθεσις Α΄- Ότι ο Μοναχός έχει υποσχεθή την ακτημοσύνην. Ποίον είναι το γνώρισμα του μη θέλοντος να έχη υλικά αγαθά, και πως κατώρθωσαν την ακτημοσύνην οι Πατέρες.
  • Α΄. Του Αγίου Παλλαδίου.
  • Β΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Γ΄. Εν τω βίω του Οσίου Μαρκιανού.
  • Δ΄. Εν τω βίω του Αγίου Αντωνίου.
  • Ε΄. Εν τω βίω του Αγίου Εφραίμ.
  • ς΄. Εν τω βίω της Αγίας Συγκλητικής.
  • Ζ΄. Εν τω βίω του Οσίου Ιλαρίωνος.
  • Η΄. Εν τω βίω της Αγίας Μελάνης.
  • Θ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Ι΄. Αντιόχου του Παντέκτου.
  • ΙΑ΄. Του Αββά Ησαίου.
  • ΙΒ΄. Του Αββά Μάρκου.
  • ΙΓ΄. Του Αββά Ισαάκ.
  • ΙΔ΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • ΙΕ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Ις΄. Του Αββά Νείλου.
  • ΙΖ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • ΙΗ΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις Β΄- Η σωματική ελεημοσύνη είναι αναγκαία διά τους κοσμικούς, επειδή ούτοι δεν είναι ακτήμονες, και επειδή απείρους ευεργεσίας απολαμβάνουν εξ αυτής. Αυτήν την ελεημοσύνην πρέπει και οι απλοί κοσμικοί να ασκούν με όλας τας δυνάμεις, προσφέροντες τα εκλεκτότερα εξ όσων έχουν.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Ισαάκ.
  • Γ΄. Του Αγίου Μαξίμου.
• Υπόθεσις Γ΄- Το πάθος της φιλαργυρίας είναι το καταστρεπτικώτερον από όλα τα άλλα πάθη.
  • Α΄. Αντιόχου του Παντέκτου.
  • Β΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις Δ΄- Από που αναπτύσσεται η προς Θεόν αγάπη, πως εκφράζεται και ποία τα έργα της.
  • Α΄. Του Αγίου Μάρκου.
  • Β΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Γ΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Δ΄. Του Αββά Ισαάκ.
  • Ε΄. Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις Ε΄- Μέγιστον κατόρθωμα μεταξύ των αρετών είναι η ησυχία, όταν ο ησυχάζων έχει πλήρη επίγνωσιν της σημασίας της. Έχει δε αύτη ανάγκην μεγάλων ψυχών διά να κατορθωθή. Ποιά είναι η μετ΄επιγνώσεως ησυχία και πως κατορθώνεται αύτη.
  • Α΄. Εν τω  βίω του Αγίου Αρσενίου.
  • Β΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Γ΄. Αντιόχου του Παντέκτου.
  • Δ΄. Του Αββά Ησαίου.
  • Ε΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • ς΄. Του Αγίου Ισαάκ.
• Υπόθεσις ς΄- Με ποίον τρόπον και από που αντλών δύναμιν νικά κανείς τους λογισμούς του και μέχρι ποίου σημείου δεν είμεθα υπεύθυνοι δια τους λογισμούς, οι οποίοι μας έρχονται.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Γ΄. Του Αγίου Ησαίου.
  • Δ΄. Του Αββά Μάρκου.
  • Ε΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • ς΄. Του Αγίου Κασσιανού.
  • Ζ΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Η΄. Του Αγίου Βαρσανουφίου.
  • Θ΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Ι΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις Ζ΄- Διά τον πιστόν είναι θάνατος η άσκοπος περιπλάνησις του νου και η λήθη. Όπως, αντιθέτως, η συνεχής ενθύμησις του Θεού και η διαρκής παρουσία του Θεού εν τη διανοία και καρδία είναι δι΄αυτόν ζωή και απαλλαγή από κάθε κακία.
  • Α΄. Παλλαδίου.
  • Β΄. Εν τω βίω του Οσίου Εφραίμ.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Δ΄. Του Αγίου Μάρκου.
  • Ε΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις Η΄- Πρέπει να προσευχώμεθα αδιαλείπτως. Τι είναι η αδιάλειπτος προσευχή και πως κατορθώνεται.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Αντιόχου του Παντέκτου.
  • Γ΄. Του Αββά Ησαίου.
  • Δ΄. Του Αββά Μάρκου.
  • Ε΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • ς΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Ζ΄. Του Αγίου Ησαίου.
  • Η΄. Του Αγίου Μάρκου.
  • Θ΄. Του Αγίου Ισαάκ.
  • Ι΄. Του Αγίου Μαξίμου.
• Υπόθεσις Θ΄- Εκείνος, ο οποίος περιφρουρείται πάντοτε από την προσευχήν, δεν κυριεύεται από τους νοητούς εχθρούς, δι΄αυτό πρέπει διαρκώς να φροντίζωμεν δια την προσευχήν.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Παχωμίου.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Γρηγορίου του θαυματουργού.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Δ΄. Του Αγίου Ησαίου.
  • Ε΄. Του Αγίου Μάρκου.
  • ς΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις Ι΄- Ποία είναι η δύναμις της προσευχής. Διά της προσευχής δίδεται εις τον άνθρωπον υπό του Θεού παν αγαθόν. Διά της προσευχής ενούται ο άνθρωπος μετά του Θεού.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος.
  • Β΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Γ΄. Αντιόχου του Παντέκτου.
  • Δ΄. Του Αββά Μάρκου.
• Υπόθεσις ΙΑ΄- Ότι πρέπει ο ζητών τι παρά του Θεού να μην ζητή εκείνο το οποίον αρέσκει εις αυτόν, αλλ΄ότι είναι συμφέρον εις αυτόν, κατά την κρίσιν του Θεού.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Ησαίου.
  • Γ΄. Του Αγίου Βαρσανουφίου.
• Υπόθεσις ΙΒ΄- Αυτός που ζητεί από τον Θεόν τα συμφέροντα εις την ψυχήν του, πρέπει ευχαρίστως να δέχεται και τα υπό της Θείας Προνοίας παραχωρούμενα, έστω και αν είναι αντίθετα προς την επιθυμίαν και το θέλημα του αιτούντος.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος.
  • Β΄. Εν τω βιώ του Αγίου Ουάρου.
• Υπόθεσις ΙΓ΄- Πρέπει η προσευχή να ενισχύεται από την εκτέλεσιν καλών έργων. Ποία πράγματα καθιστούν την προσευχήν απρόσδεκτον από τον Θεόν.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Βαρσανουφίου.
• Υπόθεσις ΙΔ΄- Η προσευχή μας δεν γίνεται δεκτή όταν έχωμεν έχθραν εναντίον άλλου, ή όταν άλλοι έχουν έχθραν εναντίον μας και δεν φροντίζωμεν να συμφιλιωθώμεν.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος.
  • Β΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Γ΄. Αντιόχου του Παντέκτου.
  • Δ΄. Του Αββά Ησαίου.
• Υπόθεσις ΙΕ΄- Διά τον πιστόν είναι αναγκαία η ανάγνωσις των Γραφών και μεγάλη η εξ αυτής ωφέλεια.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Γ΄. Του Αββά Μάρκου.
  • Δ΄. Του Αγίου Ισαάκ.
• Υπόθεσις Ις΄- Αυτά που διαβάζομεν πρέπει και να τα εκτελώμεν, διότι η σωτηρία επιτυγχάνεται με έργα και όχι με λόγους. Διά τούτο η απλή γνώσις δεν ωφελεί. Ο πνευματικός άνθρωπος δεν πρέπει να περιορίζεται εις το γράμμα του κειμένου, αλλά να αναζητή την υψηλοτέραν έννοιαν, το πνεύμα αυτού.
  • Α΄. Του Αββά Ησαίου.
  • Β΄. Του Αββά Μάρκου.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Δ΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Ε΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • ς΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Ζ΄. Του Αγίου Ισαάκ.
• Υπόθεσις ΙΖ΄- Δεν πρέπει κινούμενοι απο υπερηφάνειαν να πολυπραγμονώμεν περί τα υψηλά νοήματα της Γραφής και περί τα δογματικά και υπέρτερα της λογικής ή να προσπαθώμεν να εννοήσωμεν τα κρίματα του Θεού.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αββά Ησαίου.
• Υπόθεσις ΙΗ΄- Ο πιστός πρέπει να απέχη τελείως από την ψευδώνυμον γνώσιν και να μη συναναστρέφεται με αιρετικούς. Ποιά είναι η πραγματική κατά Θεόν σοφία. Μερικούς ανθρώπους τους ωφελεί να ζούν εν απλότητι μακράν των συζητήσεων αυτών.
  • Α΄. Του Αββά Ησαίου.
  • Β΄. Του Αββά Μάρκου.
  • Γ΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Δ΄. Του Αββά Ισαάκ.
  • Ε΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις ΙΘ΄- Τίποτε δεν ημπορούν να κάμουν οι δαίμονες εναντίον των πιστών. Δι΄αυτό πρέπει να τους καταφρονώμεν, να μη δειλιάζωμεν εξ αιτίας των, και να μη τους δίδωμεν καμμίαν σημασίαν, ότι και άν κάμουν. Πως πρέπει να διακρίνη ο άνθρωπος μιάν οπτασίαν, εάν δηλαδή προέρχεται από τους δαίμονας ή από τους Αγγέλους, διότι πολλάς φοράς οι δαίμονες δυκνείουν και φαντασίας διά να πλανήσουν τους απλούστερους και παρηγορούν την ψυχήν. Ποιά είναι η θεία και ποία η σατανική οπτασία.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Αντωνίου.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Παχωμίου.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Δ΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Ε΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις Κ΄- Κατά πολλούς τρόπους παρουσιάζονται τα όνειρα, διά τούτο ασφαλέστερον είναι να μη δίδωμεν πίστιν εις αυτά, και ότι ουδέν από τα μέλλοντα γνωρίζουν οι δαίμονες, έστω και αν προσποιούνται ότι γνωρίζουν μερικά και τα προλέγουν δήθεν από ιδικήν των γνώσιν.
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Β΄. Εν τω βίου του Μεγάλου Αντωνίου.
  • Γ΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Δ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Ε΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις ΚΑ΄- Οι δαίμονες καθόλου δεν γνωρίζουν τι έχει εις την καρδίαν του ο άνθρωπος, ούτε από ποία πάθη νικώμεθα. Τας διαθέσεις και τας αδυναμίας ημών πληροφορούνται μόνον από όσα λέγομεν ή πράττομεν.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αββά Κασσιανού.
• Υπόθεσις ΚΒ΄- Ποίον είναι το μέτρον της απαθείας, ποίαι αι ιδιότητές της και πως αποκτώνται από τον άνθρωπον.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αββά Ησαίου.
  • Γ΄. Του Αββά Μάρκου.
  • Δ΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Ε΄. Του Αββά Ισαάκ.
  • ς΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Ζ΄. Του Αββά Ισαάκ.
• Υπόθεσις ΚΓ΄- Πότε και πως πρέπει να εγγίζη κανείς προς την θεολογίαν. Ποίος είναι ο λόγος της πνευματικής σοφίας και ποίος ο λόγος της γνώσεως. Ποιά η μεταξύ των διαφορά και πως ο νούς γίνεται άξιος αυτών.
  • Α΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Β΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Γ΄. Αββά Ισαάκ.
• Υπόθεσις ΚΔ΄- Πως και από που ο νούς γίνεται μέτοχος της Χάριτος του Θεού και φέρεται εις το ύψος της θεωρίας και πως διατηρείται εις την κατάστασιν αυτήν της Χάριτος;
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αββά Ησαίου
  • Γ΄. του Αββά Μάρκου.
  • Δ΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Ε΄. Του Αββά Ισαάκ.
  • ς΄. Του Αγίου Μαξίμου.
• Υπόθεσις ΚΕ΄- Κατά πόσους τρόπους επέρχεται η θεία παραχώρησις και εγκατάλειψις, και τι πρέπει να  κάμνωμεν εις τας περιπτώσεις αυτάς, ώστε να επανέρχεται εις ημάς η θεία Χάρις.
  • Α΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Β΄. Του Αγίου Μαξίμου.
• Υπόθεσις Κς΄- Η θεωρία διεγείρει τον νούν και τον κάμνει να λησμονή όλα τα γήινα. Η Χάρις του Αγίου Πνεύματος γίνεται διά τους τελείους το παν και τροφή, και ποτόν και ένδυμα. Δι΄αυτόν τον λόγον και μερικοί εκ των Αγίων, ενδυναμούμενοι υπό της Θείας Χάριτος, ή ουδόλως εχρησιμοποίουν τα υλικά αυτά εφόδια, ή κατ΄ελάχιστον τα εχρησιμοποίουν, κατανικώντες τους όρους της φύσεως.
  • Α΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις ΚΖ΄- Το αξίωμα της ιερωσύνης είναι μέγα, διά αυτό δεν πρέπει να προσπαθή ο πιστός να το κατακτήση. Απ΄εναντίας πρέπει, από ευλάβειαν, να παραιτείται τελείως ο καλούμενος εις αυτό, εάν μάλιστα σχηματίση την γνώμην, ότι η κλήσις του εις την ιερωσύνην δεν οφείλεται εις το θέλημα του Θεού, αλλ΄ εις ανθρωπίνην ενέργειαν. Ομοίως πρέπει να ενεργή ο πιστός, οσάκις καλείται εις οιανδήποτε άλλην εξουσίαν ή εις το έργον της διδασκαλίας.
  • Α΄. Παλλαδίου.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Γρηγορίου του θαυματουργού.
  • Γ΄. Εν τω βίω του Αγίου Αμφιλοχίου.
  • Δ΄. Εν τω βίω του Αγίου Γρηγορίου Ακραγαντινών.
  • Ε΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις ΚΗ΄- Περί ιερωσύνης, ότι εκείνος που αναλαμβάνει αναξίως τα καθήκοντα του Ιερέως προετοιμάζει διά τον εαυτόν του αυστηροτάτην τιμωρίαν. Όπως αντιθέτως, και εκείνος που ιερατεύει μετά προσοχής και παραμένει άξιος του υπουργήματος, ωφελείται ψυχικώς πάρα πολύ.
  • Α΄. Παλλαδίου.
  • Β΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις ΚΘ΄- Η καθημερινή Λειτουργία προξενεί μεγίστην ωφέλειαν, δι΄αυτό και οι Πατέρες καθ΄εκάστην ιερούργουν. Κατά την Θείαν Λειτουργίαν ενώνονται τα ουράνια με τα επίγεια.
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Ευθυμίου.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις Λ΄- Όχι μόνον εις τους ζώντας, αλλά και εις τους αποθανόντας μεγάλην βοήθειαν παρέχει η υπέρ αυτών τελουμένη προσφορά .
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Ιωάννου του Ελεήμονος.
• Υπόθεσις ΛΑ΄- Μετά θάνατον δεν υπάρχει συγχώρησις, εκτός των πάρα πολύ ελαφρών αμαρτημάτων, αλλά και τούτων μετά μεγίστης δυσκολίας. Αυτός, τον οποίον αι πράξεις του κατέστησαν άξιον της κολάσεως, είναι αδύνατον να εξέλθη ποτέ εξ αυτής.
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Β΄. Του Αγίου Διαδόχου.
  • Γ΄. Του Αγίου Μαξίμου.
• Υπόθεσις ΛΒ΄- Ποία η αιτία των αγιασμάτων (του Μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας), ποία η δύναμις και διά ποίον σκοπόν πρέπει να προσερχώμεθα εις αυτά.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Αρσενίου.
  • Β΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις ΛΓ΄- Πως και πότε πρέπει να προσερχώμεθα εις την μετάληψιν των θείων Δώρων και πως πρέπει να είναι η συνείδησίς μας.
  • Α΄. Παλλαδίου.
  • Β΄. Του αυτού.
  • Γ΄. Εκ του Διαλόγου.
  • Δ΄. Εν τω βίω του Αγίου Ευθυμίου.
  • Ε΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • ς΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Ζ΄. Του Αββά Ησαίου.
  • Η΄. Του Αββά Βαρσανουφίου.
• Υπόθεσις ΛΔ΄- Η τακτική θεία Μετάληψις είναι πάρα πολύ ωφέλιμος. Εξ αντιθέτου δε, η μη συχνή Μετάληψις είναι βλαβερά καί επικίνδυνος.
  • Α΄. Παλλαδίου.
  • Β΄. Του αυτού.
  • Γ΄. Εξ επιστολής του Αγίου Βασιλείου του Μεγάλου προς Καισαρίαν Πατρικίαν.
  • Δ΄. Εν τω βίω του Αγίου Ευθυμίου.
  • Ε΄. Παλλαδίου.
  • ς΄. Του Αββά Κασσιανού του Ρωμαίου.
• Υπόθεσις ΛΕ΄- Αυτός που ευρίσκεται υπό επιτίμιον και δεν μεταλαμβάνει, κατά την Θείαν Λειτουργίαν πρέπει να εξέρχεται εκ του Ναού μαζί με τους κατηχουμένους.
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Β΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις Λς΄- Ο ενταφιασμός ενός Χριστιανού εις την Εκκλησίαν, ωφελεί μεν τους ευσεβείς, προκαλεί όμως κόλασιν είς τους καταδικασθέντας εις το αιώνιον πυρ.
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
• Υπόθεσις ΛΖ΄- Και ο πολυτελής ενταφιασμός δεν είναι μικρή ζημία δια την ψυχήν. Δι΄αυτό και αυτοί που αγαπούν τον Θεόν, επιθυμούν πάρα πολύ τον άσημον και άδοξον ενταφιασμόν και τον προτιμούν.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Εφραίμ.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Ιωάννου του Καλυβίτου.
  • Γ΄. Εν τω βίω του Αγίου Παχωμίου.
  • Δ΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις ΛΗ΄- Δεν είναι ίδιον του οιουδήποτε η διδασκαλία, αλλά μόνον εκείνου ο οποίος προεβλήθη υπό της Θείας Προνοίας ως ικανός εις τούτο και εφαρμόζει εκείνα, τα οποία διδάσκει και ενίκησε τα πάθη του. Εκείνος δε που δεν έχει τα προς διδασκαλίαν προσόντα, πρεέπει να προσέχη τον εαυτόν του, μη τυχόν, θέλων να οικοδομήση τους άλλους, παραμελήση και ζημιώση τον εαυτόν του. Υπάρχουν μερικοί, καίτοι σπάνιοι, οι οποίοι ωδηγήθησαν ευθύς εξ αρχής υπό του Αγίου Πνεύματος και όχι μόνον δεν έλαβον ανάγκην από ανθρωπίνην συμβουλήν και οδηγίαν, αλλά και ηδυνήθησαν ύστερον να γίνουν πνευματικοί οδηγοί άλλων. Το φαινόμενον αυτών των ανθρώπων πρέπει να τα θαυμάζωμεν, αλλά να μη επιδιώκωμεν να το μιμηθώμεν, αποβλέποντες εις την αδυναμίαν μας.
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Β΄. Εν τω βίω της Οσίας Συγκλητικής.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Δ΄. του Αββά Μάρκου.
  • Ε΄. Του Αββά Ισαάκ.
  • ς΄. Του Αγίου Βαρσανουφίου.
  • Ζ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Η΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις ΛΘ΄- Εκείνος ο οποίος αποφασίζει κατα φωτισμόν του Αγίου Πνεύματος, και άν δεν είναι Ιερεύς, εις ότι και να αποφασίση έχει σύμφωνον τον Θεόν Το να διδάσκουν άλλους είναι επιτετραμμένον εκ Θεού, όχι μόνον εις τους Ιερείς, αλλά και εις άλλους, τους καθαρούς κατά την ψυχήν. Και ποία είναι η μυστική Ιερωσύνη. Και πως πρέπει να μεταλαμβάνουν των αχράντων Μυστηρίων οι ζώντες εις τας ερήμους, όταν δεν παρίσταται Ιερεύς.
  • Α΄. Γρηγορίου του Διαλόγου.
  • Β΄. Του Αγίου Μαξίμου.
  • Γ΄. Εν τω βίω του Αγίου Λουκά του Νέου.
• Υπόθεσις Μ΄- Ο Αληθινός Ποιμήν πρέπει μετά προθυμίας να υφίσταται κάθε κίνδυνον διά τα πρόβατά του και να φροντίζη ολοψύχως δι΄αυτά.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Πέτρου Αλεξανδρείας.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Αβραμίου.
  • Γ΄. Εν τω υπομνήματι τω εις τον Άγιον Ιωάννην Ιωάννην τον θεολόγον.
  • Δ΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Ε΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • ς΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις ΜΑ΄- Εκείνοι που έλαβον εκ Θεού την Χάριν να διδάσκουν, όσον περισσότερον φροντίζουν να αυξάνουν τον κύκλον των διδάσκομένων, τόσον και περισσοτέραν Χάριν απολαμβάνουν. Διά τούτο πρέπει ούτοι να διδάσκουν ακούραστα. Εκείνοι δε που ακούουν με αδιαφορίαν την διδασκαλίαν, θα υποστούν ανυπόφορον τιμωρίαν. Ο Προεστώς πρέπει να παραμένη εις την Μονήν, και να έχη Δεύτερον, ο οποίος να τον βοηθή, εις την επιστασίαν των αδελφών.
  • Α΄. Εν τω βίω του Αγίου Παχωμίου.
  • Β΄. Εν τω βίω του Αγίου Εφραίμ.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
  • Δ΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Ε΄. Του Αββά Ησαίου.
  • ς΄. Του Αββά Μάρκου.
• Υπόθεσις ΜΒ΄- Δεν πρέπει κανείς να διδάσκη ή να ελέγχη εκείνους,οι οποίοι δεν υπάγονται εις την εξουσίαν του, έστω και εάν αμαρτάνωσιν, εκτός εάν ήθελε ζητηθή τούτο από αυτούς. Αλλ΄ούτε και να αναλαμβάνη την υπεράσπισιν των, όταν αδικούνται.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αββά Ησαίου.
  • Γ΄. Του Αββά Μάρκου.
• Υπόθεσις ΜΓ΄- Δεν πρέπει να φερώμεθα με αυταρχικότητα εις τους υποτακτικούς, ούτε να επιβάλλωμεν εις αυτούς έργα, τα οποία δεν αρμόζει. Παν ότι επιβάλλεται με ταπεινοφροσύνην και καθαράν συνείδησιν, το φέρει εις αίσιον πέρας η Χάρις του Θεού.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Γ΄. του Αββά Μάρκου.
• Υπόθεσις ΜΔ΄- Δεν πρέπει να απογοητεύωμεν αυτόν, που κάμνει κάποιο καλό, έστω και εάν είναι ατελής. Απ΄εναντίας πρέπει να ενισχύωμεν την προθυμίαν του, και σιγά – σιγά να τον ανυψώνωμεν προς την τελειότητα.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις ΜΕ΄- Ο Ηγούμενος πρέπει δια των δυνατωτέρων να εκπαιδεύη και τους ασθενεστέρους εκ των αδελφών εις την υπακοήν, την υπομονήν και την λοιπήν άσκησιν. Όσον δε ημπορεί να είναι επιεικής προς τους αρχαρίους.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις Μς΄- Δεν πρέπει να ζητώμεν από όλους την ιδίαν άσκησιν, αλλά αναλόγως προς την προηγούμενην ζωήν των και την σωματικήν των αντοχήν.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις ΜΖ΄- Πρέπει να φροντίζωμεν ιδιαιτέρως διά τους αδυνάτους και να είμεθα συγκαταβατικώτεροι με αυτούς, εις όσας περιπτώσεις δεν συμβαίνει παράβασις καποιας εντολής του Θεού, διά να μη σκανδαλίζωνται. Τα επιτεύγματα και τα αμαρτήματα ενός εκάστου κρίνονται ανάλογα με την δύναμιν και τας γνώσεις του.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
• Υπόθεσις ΜΗ΄- Εκείνον, ο οποίος περιέπεσεν εις κάποιο αμάρτημα και διά τούτο έχει περιέλθει εις απελπισίαν, δεν πρέπει να τον καταθλίβωμεν αμέσως με απότομον έλεγχον, αλλά να τον παρηγορώμεν με συμπάθειαν και να προσπαθώμεν με καλωσύνην να τον σηκώσωμεν από την πτώσιν του. Ομοίως και εκείνον, ο οποίος απεχωρίσθη από το Κοινόβιον και κατόπιν επέστρεψε, πρέπει να τον υποδεχώμεθα με καλόν τρόπον.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Γ΄. Εν τω Γεροντικώ.
• Υπόθεσις ΜΘ΄- Ο Ηγούμενος δεν πρέπει ποτέ να ησυχάζη και να αδιαφορή οσάκις αμαρτάνουσιν οι υποτακτικοί του, αλλά να τους ελέγχη, να τους επιτημά και με καθε τρόπον να τους διωρθώνη.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Γ΄. Του Αββά Μάρκου.
• Υπόθεσις Ν΄- Αυτόν, που παραμένει αδιόρθωτος εις την αμαρτίαν και ζημιώνει με την επιμονήν του αυτήν την αδελφότητα, αφου καταβληθή προς ωφέλειαν του η πρέπουσα φροντίς και δεν φέρη αποτέλεσμα, πρέπει να τον αποδιώκωμεν. εις την περίπτωσιν αυτήν ο Ηγούμενος δεν πρέπει, χρησιμοποιών υπέρ το μέτρον την συμπάθειαν, να ζημιώνη και τον εαυτόν του και τους υπολοίπους.
  • Α’. Εν τω Γεροντικώ.
  • Β΄. Του Αγίου Εφραίμ.
  • Γ΄. Του Αββά Μάρκου.
• Πίναξ Περιεχομένων