Λιγότερο ελληνικό Αιγαίο, με νέα ελληνοτουρκική συμφωνία

• Η κυβέρνηση Σαμαρά αρνείται να κατανοήσει πως οι εθνικές υποχωρήσεις θα επιφέρουν αποτελέσματα που οδηγούν στην σύγκρουση
• Ετοιμάζεται νέα ντροπιαστική συμφωνία με την Άγκυρα, για λόγους... οικονομικούς!
• Ολοένα και λιγότερο γίνεται το Ελληνικό Αιγαίο, το οποίο γκριζάρει με ευθύνες Σαμαρά

Μετά από τις συνεχείς τουρκικές προκλήσεις στο Αιγαίο, η κυβέρνηση Σαμαρά σκέφτεται να προχωρήσει σε νέα συμφωνία με την Τουρκία, η οποία θα καταλήξει στην δημιουργία ενός νέου σχεδίου που θα αφορά το Αιγαίο. 

Με ένα «περιτύλιγμα» αρκετά λογικοφανές, η κυβέρνηση αποτολμά (μέσω της εφημερίδας «Το Βήμα της Κυριακής» 15/6/2014,. σελ. 24) την πρώτη εμφάνιση της «ιδέας που σκέφτεται να αποδεχθεί το Μαξίμου», προκειμένου να υπάρξει «εκτόνωση» της έντασης στο Αιγαίο, για να μην ενοχληθεί ο τουρισμός και –φυσικά- τα έσοδα της χώρας. 

Αν και ο "πρωθυπουργός" κ. Σαμαράς (και τα παπαγαλάκια του) προφανώς δεν θέλει να θυμόμαστε πως οποιαδήποτε αρνητική εξέλιξη επί του Αιγαίου θα αποτελέσει καίριο πλήγμα στην τουρκική οικονομία (η οποία τον τελευταίο χρόνο παραπαίει), γίνεται σαφής προσπάθεια εκφοβισμού των ελλήνων αλλά και εμφάνισης μίας λογικοφανούς υποχώρησης – αποχώρησης της Ελλάδας από το Αιγαίο.

Δυστυχώς, η φοβικότητα (άραγε μόνο αυτή;) των κυβερνώντων στην Ελλάδα, η ύπαρξη άγνωστων συμφωνιών μεταξύ Αθήνας και Άγκυρας (που έχουν γίνει από το 1996 και μετά, με έμφαση την περίοδο πρωθυπουργίας του Γ. Παπανδρέου), οδηγούν σε έναν κεκαλυμμένο εθνικό εξευτελισμό, σε μία αναιτιολόγητη υποχώρηση της Ελλάδας από το Αιγαίο και σε μία σιωπηλή αποδοχή ανωτερότητας της Τουρκίας, η οποία μέσω της «πολιτικής των κανονιοφόρων» έχει κατορθώσει να επιβληθεί στην ελληνική κυβέρνηση και να κερδίσει έναν πόλεμο χωρίς να ρίξει ούτε μία σφαίρα…

Το ρεπορτάζ της εφημερίδας «Το Βήμα» που ακολουθεί, περιγράφει (με τον καλύτερο δυνατό για την κυβέρνηση τρόπο) την κατάντια ενός πρωθυπουργού, που επιμένει να αυτοπροσδιορίζεται ως… πατριώτης!

Νέο μορατόριουμ στο Αιγαίο ψάχνουν Αθήνα – Άγκυρα!
Σκέψεις και εκατέρωθεν προτάσεις των δύο πλευρών για να μειωθεί η «νέα ένταση»
Επιφυλακτικό το Μέγαρο Μαξίμου

Γράφει ο Άγγελος Αλ. Αθανασόπουλος

Ιδέες για την ανανέωση του μνημονίου Παπούλια – Γιλμάζ ώστε να κατευναστεί η αυξημένη τους τελευταίους μήνες ένταση στον εναέριο και θαλάσσιο χώρο του Αιγαίου, λόγω των κινήσεων της Τουρκίας, φέρεται να εξετάζουν η Αθήνα και η Άγκυρα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το ζήτημα απασχόλησε τους υπουργούς Άμυνας των δύο χωρών κ.κ. Δ. Αβραμόπουλο και Ισμέτ Γιλμάζ, κατά τη συνάντηση που είχαν στο περιθώριο της πρόσφατης Συνόδου των υπουργών Άμυνας του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.

Η σκέψη αυτή βρίσκεται βέβαια σε πρώιμο στάδιο καθώς πέραν της πολιτικής βούλησης απαιτεί και εκτεταμένη τεχνική προετοιμασία. Ενήμεροι επί του θέματος είναι τόσο ο πρωθυπουργός κ. Σαμαράς όσο και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Εξωτερικών κ. Βενιζέλος. Πηγές που είναι σε θέση να γνωρίζουν τον τρόπο σκέψης τόσο του Μεγάρου Μαξίμου όσο και του νεοκλασικού της Βασιλίσσης Σοφίας, σημείωναν ότι οι δύο αυτές πλευρές προσεγγίζουν την ιδέα με επιφυλακτικότητα.

Ο κ. Αβραμόπουλος, που θεωρείται «πατέρας» της εν λόγω ιδέας, φέρεται να την κοινοποίησε στον πρέσβη της Τουρκίας στην Αθήνα Κερίμ Ουράς, που με τη σειρά του ενημέρωσε την Άγκυρα. Με τον τρόπο αυτό οργανώθηκε η συνάντηση των δύο υπουργών Άμυνας. Στις δηλώσεις του μετά τις συνομιλίες στις Βρυξέλλες ο κ. Αβραμόπουλος αναγνώρισε ότι υπάρχουν δύσκολα διμερή θέματα, όπως η υφαλοκρηπίδα, που δεν θα λυθούν εύκολα.

«Αυτό που μπορούμε να κάνουμε όμως, είναι να διατηρήσουμε μία πολιτική ειρηνικών και καλών σχέσεων και βέβαια τα δύο αμυντικά συστήματα μπορούν να συμβάλουν σε αυτό αποφεύγοντας καταστάσεις που μπορούν να μας οδηγήσουν σε εκτροπή ή ακόμη και σε κλιμάκωση».

Αν και οι συζητήσεις βρίσκονται, όπως προαναφέρθηκε, σε αρχικό στάδιο, ορισμένα γενικά χαρακτηριστικά έχουν αρχίσει να διαφαίνονται. Κατ’ αρχάς υπάρχει η σκέψη για χρονική επέκταση του Μνημονίου Παπούλια – Γιλμάζ που είχε υπογράψει ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας –ως υπουργός Εξωτερικών τότε- στη Βουλιαγμένη με τον τότε ομόλογό του Μεσούτ Γιλμάζ τον Μάιο του 1998 ως απότοκο της συνάντησης Ανδρέα Παπανδρέου και Τουργκούτ Οζάλ στο Νταβός της Ελβετίας (που ακολούθησε το γνωστό mea culpa μέσα στην Ελληνική Βουλή από τον Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος αναγνώρισε το εγκληματικό του λάθος κατά των εθνικών συμφερόντων, αλλά προτίμησε να το εκφράσει στα… λατινικά!).

Η βασική πρόβλεψη του Μνημονίου ήταν η αποφυγή διεξαγωγής στρατιωτικών ασκήσεων στη διάρκεια της αιχμή της τουριστικής περιόδου και των κυριότερων εθνικών και θρησκευτικών εορτών, με την παράλληλη «απομόνωση ορισμένων περιοχών» και «δέσμευσης περιοχών ασκήσεων για μεγάλες χρονικές περιόδους».

Αν ως αιχμή της τουριστικής περιόδου θεωρούνται οι μήνες Ιούλιος και Αύγουστος, η σκέψη είναι η περίοδος να επεκταθεί από αρχές Μαΐου ως τα τέλη Σεπτεμβρίου. Το γεγονός μάλιστα ότι έχει αυξηθεί η στρατιωτική ένταση τη στιγμή που οι διμερείς (και όχι μόνο) τουριστικές ροές στο Αιγαίο έχουν αυξηθεί, συνηγορεί, με βάση τους υποστηρικτές της άποψης αυτής, στη χρονική επέκταση του Μνημονίου.

Η ελληνική πλευρά εμφανίζεται να επιθυμεί να μπει τέλος στην κλιμακούμενη τα τελευταία χρόνια πρακτική των αβλαβών διελεύσεων τουρκικών πλοίων από τα ελληνικά χωρικά ύδατα. Το ζήτημα δεν είναι η απαγόρευση των αβλαβών διελεύσεων, δικαίωμα που κατοχυρώνεται από τη Σύμβαση για το Δίκαιο της Θάλασσας, αλλά η συμμόρφωση της Άγκυρας με την υποχρέωση τα πολεμικά της πλοία να ακολουθούν τη συντομότερη οδό από την είσοδο ως την έξοδό τους από την ελληνική αιγιαλίτιδα ζώνη και όχι να επιδίδονται σε… κρουαζιέρες.

Όλα αυτά φυσικά, εφόσον υλοποιηθούν, θα πάρουν χρόνο. Θα πρέπει πριν από όλα να καταρτιστεί ένα non paper, με τη συμμετοχή επιτελών του ΓΕΕΘΑ και του ΓΕΑ, το οποίο θα συζητηθεί με την τουρκική πλευρά. Εφόσον όλα προχωρήσουν ομαλά, μία συμφωνία θα μπορούσε να υπογραφεί στη σχεδιαζόμενη επίσκεψη του κ. Γιλμάζ στην Αθήνα.

Γιατί η Τουρκία κλιμακώνει την ένταση

Διπλωματικοί κύκλοι που παρατηρούν όσα συμβαίνουν στο Αιγαίο το τελευταίο διάστημα καταγράφουν με ιδιαίτερη ανησυχία την τουρκική κινητικότητα σε αέρα και θάλασσα. Οι τουρκικές πρακτικές τους κάνουν να προβληματίζονται για το αν ένα νέο Μνημόνιο όπως αυτό που είχαν υπογράψει οι Παπούλιας και Γιλμάζ θα βελτίωνε την κατάσταση ή απλώς θα διευκόλυνε πιθανά τουρκικά σχέδια για ουδετεροποίηση της περιοχής.

Οι ίδιοι κύκλοι σημείωναν μάλιστα ότι η Άγκυρα τείνει να ερμηνεύει διμερείς συμφωνίες του παρελθόντος, όπως π.χ. το Πρακτικό της Βέρνης, με τέτοια ευρύτητα ώστε να «παγώνει» κινήσεις σε όλο το Αιγαίο.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εναέρια κινητικότητα των τούρκων. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του ΓΕΕΘΑ, το διάστημα Ιανουαρίου – Μαΐου 2014 έγιναν 1.107 παραβάσεις του εναέριου χώρου και 350 παραβάσεις του FIR Αθηνών από τουρκικά μαχητικά, όταν πέρσι οι αντίστοιχοι αριθμοί ήταν 636 και 577.

Σύμφωνα με πληροφορίες, η τουρκική πολεμική αεροπορία έχει αναβαθμίσει δύο αεροσκάφη CN-235 που φέρουν δυνατότητες ηλεκτρονικού πολέμου και μπορούν επίσης να μεταδίδουν εικόνα των πλοίων επιφανείας. Τα αεροσκάφη αυτά έχουν τη δυνατότητα να κινούνται επί μεγάλο χρονικό διάστημα στον εναέριο χώρο του Αιγαίο, από Βορρά προς Νότο.

Επιπλέον, οι Τούρκοι ακολουθούν επίμονη τακτική προβολής διεκδικήσεων σε θαλάσσιες περιοχές, τόσο στο Αιγαίο όσο και στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι τουρκικές προσπάθειες είναι ιδιαίτερα επιμελείς ακόμη και σε for a που περνούν συνήθως απαρατήρητα. Αυτό συνέβη πρόσφατα σε έκθεση της Επιτροπής Επιστήμης και Τεχνολογίας της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του ΝΑΤΟ. Τούρκος βουλευτής αποπειράθηκε να εισαγάγει στην έκθεση (με τίτλο «Ευρωπαϊκή Ενεργειακή Ασφάλεια: Ο νότιος διάδρομος αερίου») διατύπωση που επικαλείται τα νόμιμα δικαιώματα της Άγκυρας στην Ανατολική Μεσόγειο δυτικώς του 32ου Μεσημβρινού, αγνοώντας πλήρως τις ελληνικές θαλάσσιες ζώνες!

Στην έκθεση γίνεται αναφορά στην εκ μέρους της Τουρκίας κατάθεση ρηματικής διακοίνωσης στα Ηνωμένα Έθνη τον Μάρτιο του 2013 (ως απάντηση στην ελληνική διακοίνωση της 20ης Φεβρουαρίου 2013). Σε αυτήν επισημαίνει ότι έχει νόμιμα κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο. Η έκθεση προκάλεσε μίνι συναγερμό στο υπουργείο Εξωτερικών και δόθηκαν συγκεκριμένες εντολές σε έλληνες βουλευτές που συμμετέχουν στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση να επιδιώξουν τροποποιήσεις πριν από την έγκρισή της τον προσεχή Σεπτέμβριο.

 

Ας Μιλήσουμε Επιτέλους