Η τεχνολογία μας έχει κατακτήσει και υποτάξει τον κόσμο. Αλλά αυτό συνέβη επειδή μας δίδαξαν οι Μουσουλμάνοι, όπως ακριβώς τους δίδαξαν οι αρχαίοι Έλληνες.
Ισλάμ: η θρησκεία της οποίας το ιερό βιβλίο είναι το Κοράνι και η οποία είναι η τρίτη, μετά τον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό, που αναγνωρίζει έναν μόνο, παντοδύναμο Θεό ως δημιουργό - κάτι που, ομολογουμένως, δεν είναι καθόλου συνηθισμένο στην ιστορία των θρησκειών.
Σήμερα, το Ισλάμ, στα διάφορα δόγματά του, ακολουθείται από πάνω από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους παγκοσμίως. Αλλά οι μισοί από αυτούς ακολουθούν τη χριστιανική θρησκεία. Και μαζί αποτελούν το μισό του παγκόσμιου πληθυσμού.
Αν πάτε σε μια μεγάλη βιβλιοθήκη (οι βιβλιοθήκες είναι όλο και πιο σπάνιες στις μέρες μας και συνήθως δεν είναι πολύ καλά εφοδιασμένες) ή κάνετε αναζήτηση στις μηχανές αναζήτησης, θα κατακλυστείτε από μια θάλασσα πληροφοριών, αλλά αν δεν είστε ειδικός στο θέμα, δεν θα μπορείτε να πλοηγηθείτε σε αυτήν και να αποκτήσετε μια απλή, σαφή κατανόηση του θέματος. Οι εγκυκλοπαίδειες και τα σχολικά βιβλία (εκτός από τα αυστηρά εξειδικευμένα) σας παρέχουν γενικές, ελλιπείς ή υπερβολικά σχολαστικές πληροφορίες. Αν δεν είστε καλός άνθρωπος, η εκλαΐκευση δεν θα σας πείσει. Οι ιδέες που κυκλοφορούν πάνω στο θέμα σκιαγραφούν μια ανησυχητική εικόνα: τυραννικά καθεστώτα, τρομοκρατία, φανατισμός, υποδούλωση των γυναικών, σκληρές τελετουργίες όπως η αγγειοπλασία, τρομοκρατικές οργανώσεις. Και, στο παρελθόν, υπήρχαν οι ληστές, οι πειρατές, οι άγριοι πολεμιστές εναντίον των οποίων έπρεπε να οργανώνουμε σταυροφορίες και να αμυνόμαστε μέχρι σχεδόν τον δέκατο όγδοο αιώνα. Και σήμερα, υπάρχουν πολιτικοί δολοφόνοι και «κυνηγοί κεφαλών». Για να μην αναφέρουμε τους «εμίρηδες του πετρελαίου» με τα χαρέμια τους...
Τότε έρχεται ένας τύπος και σου προσφέρει ένα βιβλίο με τίτλο «Ευχαριστώ, Ισλάμ! Θεέ μου, τι να ευχαριστήσεις; Η σωστή και ήρεμη απάντηση είναι: πολλά. Και για διάφορους λόγους.
Καταρχάς, αν και η διάσημη ιστοριογραφική θεωρία του Henri Pirenne ότι «ο Μεσαίωνας ξεκίνησε με την επέκταση του Ισλάμ» δεν είναι καθόλου τόσο καταστροφική όσο φαίνεται, δεν ήταν μια «νέα βαρβαρική εισβολή» για τη Δύση: έστω και μόνο για τον πολύ καλό λόγο ότι εκείνη την εποχή, τον 7ο-8ο αιώνα, η Ευρώπη ήταν —όπως και στην ελληνορωμαϊκή εποχή— σαφώς λιγότερο ανεπτυγμένη και «πολιτισμένη» από την Ανατολή, από την οποία προέρχονταν οι Μουσουλμάνοι. Δεύτερον, επειδή ο νέος πολιτισμός, μαζί με το Βυζάντιο, αποκατέστησε γρήγορα τη Μεσόγειο στην αρχαία της ευημερία. Τέλος, επειδή οι Μουσουλμάνοι —σε αντίθεση με τους συγχρόνους τους Χριστιανούς— αναγνώρισαν το δικαίωμα των λαών που υπέταξαν να διατηρήσουν την πίστη και τα έθιμά τους, αν και με κάποιους περιορισμούς. Και τέλος, επειδή αυτοί, προερχόμενοι από την Ασιατική Ανατολή, πολύ πιο καλλιεργημένοι και πολιτισμένοι από τη Δύση μας (η «προσπέρασή» μας θα συνέβαινε σταδιακά μόνο από τον 16ο αιώνα), μας έδωσαν πίσω την ελληνορωμαϊκή επιστήμη μας μαζί με νέες περσικές, ινδικές και κινεζικές συνεισφορές: και εν ολίγοις, χάρη στις επαφές μας μαζί τους, μπορέσαμε να κάνουμε, από τον 10ο αιώνα περίπου και μετά, κολοσσιαία άλματα προς τα εμπρός στην επιστήμη, την τεχνολογία και την πολιτική και κοινωνικοοικονομική οργάνωση. Επειδή δεν πολεμήσαμε απλώς μαζί τους: αναπτύξαμε διπλωματικές σχέσεις και οικονομικές και πολιτιστικές ανταλλαγές κάθε είδους.
Θυμάστε τη μεγάλη Οριάνα Φαλάτσι; Αντιμουσουλμανική «χωρίς αν και αλλά», αγαπούσε να αντιτείνει ότι «οι Άραβες» δεν εφηύραν ποτέ τίποτα. Ούτε καν αριθμούς, τους οποίους ονομάζουμε «αραβικούς αριθμούς» ενώ στην πραγματικότητα είναι ινδικοί. Ακριβώς: και αυτό είναι το θέμα. Το γεγονός είναι ότι ο μουσουλμανικός κόσμος λειτούργησε εξαιρετικά καλά ως μεσολαβητής, ως «ιμάντας μετάδοσης».
Μερικά παραδείγματα; Το πρώτο πραγματικά σύγχρονο νοσοκομείο (με τμήματα φυσιολογίας, οφθαλμολογίας, χειρουργικής και ορθοπεδικής) ιδρύθηκε το 827 από τον Χαρούν αλ-Ρασίντ, Χαλίφη της Βαγδάτης, αυτό από τις Χίλιες και Μία Νύχτες. Εμείς οι Ευρωπαίοι αντιγράψαμε το πανεπιστημιακό σύστημα από την αρχή ξεκινώντας από τον 12ο αιώνα, εμπνευσμένοι από ένα μουσουλμανικό ίδρυμα, το Μπάιτ αλ-Χίχμα («Οίκος της Επιστήμης»). Για να μην αναφέρουμε όλα όσα σχετίζονται με τα μαθηματικά, την αστρονομία, την ιατρική, τη χειρουργική (ειδικά την οφθαλμολογία), τις υπολογιστικές και τραπεζικές μεθόδους... Έχετε ακούσει ποτέ για τον Πιζάνο έμπορο του 13ου αιώνα, Λεονάρντο Φιμπονάτσι, γνωστό σε εμάς ως τον «εφευρέτη των αραβικών αριθμών»; Από την άλγεβρα μέχρι τη διπλογραφική λογιστική, έμαθε τα πάντα από τους Άραβες-Μαγκρέμπ μελετητές της Βόρειας Αφρικής. Άλλωστε, ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄, ο βασιλιάς Αλφόνσος Ι΄ της Καστίλης και ο πολύμορφος Άγιος Θωμάς Ακινάτης - τα «αστέρια» του 13ου αιώνα - τα γνώριζαν πολύ καλά αυτά τα πράγματα. Και ο Δάντης, ο οποίος στέλνει επίσης τον Μωάμεθ στην Κόλαση, σώζει τους σοφούς Αβικέννα και Αβερρόη, καθώς και έναν Σύριο πρίγκιπα που είχε νικήσει τους Σταυροφόρους: τον Σαλαντίν.
Η λίστα με όλα όσα μας έχει δώσει το Ισλάμ θα ήταν μεγάλη. Ας περιοριστούμε σε δύο ονόματα, αυτά που αναφέρει ο Δάντης. Ο Τατζικ-Πέρσης Αβικέννας (Abu Ali al Husayn ibn Abdullah ibn Sina), που έζησε μεταξύ 980 και 1037, φιλόσοφος, αστρονόμος και γιατρός. Στη συνέχεια, ο Βερβερο-Ισπανός Abuū al Walid Muhammad ibn Ahmad Ibn Rushd (τον ονομάζουμε Αβερρόη), που γεννήθηκε στην Κόρδοβα το 1126 και πέθανε στο Μαρακές το 1198, ο οποίος έγραψε το Kitab al-Kulliyyat fiīal-Tibb ("Πραγματεία για τη Γενική Ιατρική"), ένα από τα πιο επιδραστικά κείμενα της ιατρικής παράδοσης για τους αιώνες που έρχονται. Ξεχάστε τον Ιπποκράτη και τον Γαληνό. Και στο "Ευχαριστώ, Ισλάμ!" θα βρείτε χίλια άλλα τέτοια παραδείγματα.
Φυσικά, οι καιροί έχουν αλλάξει: η μπάλα έχει επιστρέψει στο κέντρο και έχει περάσει στην άλλη πλευρά. Η τεχνολογία μας - τα κινητά πανιά που μας επέτρεψαν να πλοηγούμαστε στους ωκεανούς, τα κανόνια που καθυπέταξαν όλους τους άλλους πολιτισμούς, τον Γαλιλαίο και τον Νεύτωνα... - έχει κατακτήσει και υποτάξει τον κόσμο. Αλλά αυτό συνέβη επειδή είχαμε μάθει από τους Μουσουλμάνους, όπως ακριβώς είχαν μάθει κι αυτοί από τους αρχαίους Έλληνες. Έτσι λειτουργεί ο κόσμος. Σκεφτείτε, άνθρωποι, σκεφτείτε...
ΑΝ ΣΒΥΣΟΥΜΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟ ΛΕΓΟΜΕΝΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ ΕΧΕΙΣ ΔΙΚΙΟ ΦΙΛΕ. Η ΔΥΣΗ ΑΝΑΓΚΑΣΤΗΚΕ ΝΑ ΜΑΘΕΙ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΛΑΜ, ΟΣΑ ΕΜΑΘΕ, ΔΙΟΤΙ ΑΡΝΗΘΗΚΕ ΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΟ Ή ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΛΗΡΩΝΟΥΜΕ ΟΛΟΙ ΜΑΣ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου