Ελεύθερη, δωρεάν ζωή

 του Marcello Veneziani

Οι αναμνήσεις κοιμούνται δίπλα μας. Μερικές φορές είναι ωραίο να τίς ξυπνάς και να ξυπνάς μαζί τους. Ανοίγει ένας κόσμος που νόμιζες ότι δεν ήξερες, αλλά αντίθετα ζούσες σε αυτόν και μετά σου φαινόταν φυσικός, όπως το νερό που ρέει και ο αέρας που αναπνέεις. Η νοσταλγία δεν είναι ασθένεια αλλά δώρο, η μελαγχολία της είναι ένα κέλυφος που προστατεύει ένα χαρούμενο φρούτο.
Χρειαζόμαστε πραγματικά μια κλινική μνήμης, όπως γράφει ο Georgi Gosdopinov στο μυθιστόρημά του Chronorifuge («Χρονοκαταφύγιο»), όπου οι άνθρωποι πηγαίνουν για να ανακτήσουν αναμνήσεις που χάθηκαν στον καιρό ή στα κεφάλια των ανθρώπων. Αν έπρεπε να διαλέξω την αγαπημένη μου δεκαετία για να ξαναζήσω, όπως συμβαίνει με τους ανθρώπους στο μυθιστόρημα του Gosdopinov, θα επέλεγα χωρίς δισταγμό την πρώτη που έζησα. Γιατί η πιο παλιά, η πιο απομακρυσμένη που έζησα, η πιο διαφορετική από το σήμερα, τυλιγμένη στο μυθικό φωτοστέφανο της παιδικής ηλικίας όταν δεν ξέρεις πού τελειώνει η πραγματικότητα και πού αρχίζει το παραμύθι, μέσα από τη φαντασία. Χρονολογείται σε μια πρωτόγονη εποχή, χωρίς ακόμα τηλεόραση και οικιακές συσκευές, που χρησιμοποιήθηκαν από λίγο και από λίγους πρωτοπόρους. Το κλειδί για να ανοίξεις αυτό το υπέροχο συρτάρι, πέρα ​​από τη γοητεία της ζωής που βλέπεις με τα μαγικά μάτια της παιδικής ηλικίας - η αρχέγονη ανακάλυψη των πραγμάτων, η γοητεία της πρώτης φοράς των πάντων, η ευχαρίστηση να ανακαλύπτεις τον εαυτό σου στον κόσμο και να κατακτάς ένα κομμάτι κάθε ημέρα ζωής και γνώσης – είναι το άνοιξε σουσάμι εκείνης της μαγικής εποχής, εκείνου του τόπου, εκείνου του κόσμου που δεν υπάρχει πια: η ζωή δωρεάν.

Είναι η ζωή σε κοντινή απόσταση, σε εξωτερικούς χώρους, χωρίς τίμημα και χωρίς αξιώσεις, απλή και γενναιόδωρη, δωρεάν, όπου όλα είναι προσβάσιμα σε όλους: η ανάπαυση στις βρύσες, η ξεκούραση στά παγκάκια, ο δημόσιος κήπος, τα φρούτα που κρέμονται από τα δέντρα, οι χαρουπιές που προσφέρουν τα κλαδιά στους ταξιδιώτες, το ρυάκι στο οποίο λούζεσαι και πλένεις τα ρούχα σου, τα παιχνίδια που παίζονται με ό,τι έχεις στη διάθεσή σου, χωρίς εργαλεία, συν τη φαντασία ενός κανόνα ή ενός αντικειμένου που κατασκευάζεις εύκολα με τά δικά σου χέρια· και μετά η ελεύθερη θάλασσα, όπως το δάσος και η ύπαιθρος. Διψάς; Δεν πας στο μπαρ αλλά πίνεις από τη βρύση, ακόμα και στο σπίτι δεν αγοράζεις μεταλλικό νερό αλλά αντλείς από τις αντλίες και τα ρέματα. Οι βρύσες το καλοκαίρι ήταν πολυσύχναστα μέρη συνάντησης, άνθρωποι έπιναν, γέμιζαν κανάτες, έπλεναν τα πόδια τους, όπου τα παιδιά βιάζονταν στα παιχνίδια τους με τό νερό για να πιουν οι μεγάλοι. Πεινάς για ένα σνακ; Μαζεύεις έναν καρπό από το δέντρο και τον τρως. Όσο είναι καρπός μπορείς να το βγάλεις και από ένα δέντρο που ανήκει σε κάποιον, δεν το λεηλατείς, δεν είναι αμαρτία. Θα ήταν μάλιστα το αντίθετο, να μην δίνουμε νερό στους διψασμένους και φαγητό στους πεινασμένους, όπως μας δίδαξαν. Θές να ξεκουραστείς; Δεν χρειάζεται να παραγγείλεις κάτι σε ένα τραπέζι, κάθεσαι στο παγκάκι, όπως κάνουν ακόμα, ειδικά οι παλιοί του χωριού και περιμένεις, περιμένεις να περάσει η ώρα, η ζέστη, η κούραση. Ως γέροι, ο χρόνος είναι μακρύς και η ζωή μικρή. Το αντίθετο των νέων, για τους οποίους οι ώρες περνούν γρήγορα αλλά υπάρχουν πολλά χρόνια μπροστά.
Θές να κάνεις μπάνιο; Δεν υπάρχει χώρος παραλιακό συγκρότημα με ξαπλώστρες και ομπρέλες, με καμπίνες, θαλάσσια ποδήλατα ή φουσκωτά, αλλά μια ελεύθερη παραλία με δωρεάν κολύμπι, μερικές φορές χωρίς μαγιό ή με τα εσώρουχα του σπιτιού σου· και αν είσαι ζέστη, ξαναβουτάς μέσα ή βρίσκεις τη σκιά μιας σπηλιάς, την κοιλότητα ενός βράχου ή ενός δέντρου κοντά στην ακτή. Όλα φαίνονται πιο απλά. Και στην παραλία, αδύνατα κορμιά, όχι παχύσαρκα ή σε δίαιτα, όχι φτιαγμένα, ρετουσαρισμένα, σιλικονημένα, γυμνασμένα, χωρίς τατουάζ, κρέμες, φακούς, κινητά τηλέφωνα. Μετά το βράδυ περνούσε με τη βόλτα, η απόλαυση ήταν η συνάντηση, η ανταλλαγή λέξεων, το αστείο. Δεν χρειάζονται πολλά για να ζήσεις. Δωρεάν.
Παιδιά που παίζουν με το τίποτα στους δρόμους και στα ξέφωτα, ο περισσότερο που μπορούσες να πάρεις είναι μια μπάλα. Τα υπόλοιπα είναι απλά παιχνίδια φαντασίας: κουτσό, οι τέσσερις γωνίες, κρυφτό, μάγος ή ελεύθερος, η πυραμίδα, η γαϊδούρα, λουλούδια και φρούτα, συν μίμηση και αινίγματα· παιχνίδια εφευρετικότητας και δεξιότητας που δεν απαιτούν εργαλεία.

Αυτή ήταν η ελεύθερη δωρεάν ζωή, ειδικά σε χρήση στις επαρχίες, ιδιαίτερα στο νότο, αλλά τελικά όλος ο κόσμος είναι ένα χωριό. Και δεν ήταν πριν από έναν αιώνα. Θα μπορούσατε να ζήσετε χωρίς χρήματα και χωρίς όρια πρόσβασης, με λίγες απαιτήσεις. Ζούσε κανείς από τον αέρα, τη γη, το νερό, τη φιλία, τα τεχνάσματα και τη φαντασία. Τότε, είναι αλήθεια, υπήρχαν οι πλούσιοι και οι φτωχοί, οι ιδιωτικές περιουσίες, οι περιφραγμένοι τοίχοι, τα προνόμια, η αφθονία και η έλλειψη, τα ξυπόλητα παιδιά· οι ζητιάνοι ήταν ντόπιοι.
Η ελεύθερη ζωή ήταν ένας κόσμος που φαινόταν φρεσκοδημιουργημένος, φρεσκοψημένος από τη Μητέρα Φύση ή τον Αιώνιο Πατέρα· ακόμα νέος, λίγο παιδί, αθώος στις μικρές επιθυμίες του, εύκολες να ικανοποιηθούν.
Η δωρεάν ζωή ήταν όμορφη, και το λες με έναν αναστεναγμό, αλλά ποιος ξέρει αν το εννοείς πραγματικά. Ήταν μια φτωχή ζωή, ακόμα ωμή, δύσκολη στην ευκολία της, σκληρή στη γλύκα της. Μια ζωή που δεν θα μπορούσαμε πλέον να ζήσουμε, γιατί χρειαζόμαστε πάρα πολλά πράγματα που δεν είχαμε πριν και επομένως ήταν περιττά εκείνη την εποχή· αλλά τώρα δεν μπορούμε χωρίς αυτά. Η νοσταλγία είναι γλυκόπικρη γιατί ξέρεις ότι αυτός ο κόσμος δεν μπορεί να επιστρέψει και δεν έχει νόημα να παλεύεις να τον αποκαταστήσεις. Όλη της η ποίηση, η ομορφιά της, βρίσκεται σε αυτή την ανεπανόρθωτη απόσταση. Η μαγεία μιας απώλειας που δεν μπορεί να ανακτηθεί. Δεν γυρίζεις πίσω στο να είσαι παιδί, ωστόσο είναι ωραίο να ανακαλύπτεις ξανά το πνεύμα και το θαύμα της καταγωγής σου, παρά το γεγονός ότι γνωρίζεις ότι ο καιρός έχει περάσει και είναι αδύνατο να επιστρέψεις. Αλλά ο χρόνος, λέει επίσης ο Gosdopinov, φαίνεται ευθύγραμμος αλλά αντίθετα είναι κυκλικός· επιβραδύνεται στις στροφές, υπάρχουν φουρκέτες. Και η τέλεια ζωή ξέρει πώς να ξαναενώσει το τέλος με την αρχή. Άλλωστε δωρεάν σημαίνει κατά χάρη, και η αρχαία παροιμία πρόσθεσε et amore dei. Η ελεύθερη ζωή, η χάρη του να είσαι στον κόσμο...

 https://www.marcelloveneziani.com/articoli/la-vita-gratis/

ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ