Πρωτοπρεσβύτερος Θεμιστοκλής Μουρτζανός, Δρ. Θεολογίας
«Η απάθεια δεν είναι το να μην αισθάνεσαι τα πάθη, αλλά το να μην δέχεσαι τα πάθη» (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος).
Οι άνθρωποι, ιδιαίτερα στους καιρούς μας, συγχέουμε το νόημα των λέξεων «πάθος» και «πάθη». Το πάθος το θεωρούμε κάτι δυνατό, αφοσίωση σε πρόσωπο ή σκοπό μέχρι αυταπάρνησης. Τα δίνουμε όλα. Ως «πάθη» όμως θεωρούμε τα βάσανα, τις ταλαιπωρίες. Ελλείπει από το σημασιολογικό μας πεδίο η πνευματική θεώρηση τω παθών, ως καταστάσεων δηλαδή που λειτουργούν καταστροφικά για την ψυχή και την όλη ύπαρξη του ανθρώπου. Αυτό συμβαίνει διότι θα πρέπει να αντιπαραβάλουμε τα πάθη με τις αρετές. Και η αρετή σήμερα είναι ξεκάθαρα μια ξεχασμένη έννοια ή, ενίοτε, έχει να κάνει με την προσωπική μας ανάδειξη και όχι με την προσφορά στο σύνολο, ούτε με την ψυχική μας πορεία. Για τους πολλούς, άλλωστε, η ψυχή περιορίζεται στην εγκεφαλική λειτουργία και πεθαίνει μαζί με το σώμα του ανθρώπου. Δεν είναι χαρακτηριστικό του τρόπου του προσώπου ως εικόνας Θεού, όπως η Θεολογία μάς υποδεικνύει, διότι τότε ο σύγχρονος άνθρωπος θα καλούνταν να δει τη ζωή του πιο πέρα από την επιβίωση, την αυτάρκεια, την ευτυχία στον παρόντα αιώνα. Θα έπρεπε να νικήσει το ήθος του μηδενισμού, που διαπνέει τη ζωή. Απελευθερωθήκαμε από τις δεσμεύσεις της πίστης στον Θεό. «Γιατί να επανέλθουμε;», αναρωτιούνται, συνειδητά ή ασυνείδητα, οι πολλοί.
Ο ασκητικός λόγος όμως μας δίνει και μία μεγάλη παρηγοριά. Ο άνθρωπος που πιστεύει στον Θεό παλεύει να μην δέχεται τα πάθη. Να μην αφήνει τον εμπαθή λογισμό τους, ο οποίος ενσπείρεται αρχικά από τον διάβολο, τον εφευρέτη των παθών, να κυριαρχήσει. Ακόμη κι αν νικιέται από τα πάθη, δεν τα αποδέχεται ότι είναι η φυσική του κατάσταση. Δεν τα δικαιολογεί. Δεν τα ταυτίζει με το «είναι» του, αλλά τα θεωρεί καταστάσεις που καλείται να αγωνιστεί να τις υποτάξει και να τις οδηγήσει στο αγαθό. Αυτός είναι ο τρόπος της Εκκλησίας. Κι εδώ έρχεται η παρουσία του Χριστού, που δεν μας αφήνει μόνους, αλλά μας δίνει άπλετα τη χάρη Του.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου