Παρασκευή 16 Αυγούστου 2024

Τι σημαίνει να είσαι χριστιανός για τον Karl Rahner

 

του Φραντσέσκο Λαμεντόλα

Ο Karl Rahner (Freiburg im Breisgau, 5 Μαρτίου 1904-Ίνσμπρουκ, 30 Μαρτίου 1984) ήταν, ειδικά για τον ρόλο του ως «ειδικού», δηλαδή θεολογικού συμβούλου, στη Β' Σύνοδο του Βατικανού, μετά από πρόσκληση του Ιωάννη XXIII, μία από τίς πιο θανατηφόρες φιγούρες όλων των εποχών για το δόγμα και για την καθολική πίστη.

Έγραψε, μεταξύ άλλων, στο Nuovi Saggi (μετάφραση από τα γερμανικά E. Martinelli, Ρώμη, Edizioni Paoline, 1968, τ. Ι, σ. 760):

Ο χριστιανός έχει την πεποίθηση ότι ο άνθρωπος, για να πετύχει τη σωτηρία του, πρέπει να πιστεύει όχι μόνο σε έναν Θεό, αλλά και στον Χριστό. Είναι ακράδαντα πεπεισμένος ότι αυτή η πίστη δεν είναι απλώς μια θετική αρχή από την οποία μπορεί κανείς να εξαιρεθεί για οποιοδήποτε λόγο. Πιστεύει ότι το να ανήκεις στην αληθινή εκκλησία δεν περιλαμβάνει μόνο έναν εξωτερικό περιορισμό, ο οποίος δεν μπορεί να επιβληθεί σε κάποιον απλώς και μόνο επειδή δεν γνωρίζει τίποτα γι 'αυτό ή την αναγκαιότητά του. Αυτή η πίστη είναι αντίθετα απαραίτητη από μόνη της, και επομένως απαιτείται άνευ όρων: όχι μόνο ως προϋπόθεση, αλλά ως η μόνη βιώσιμη οδός. Ναι, γιατί η σωτηρία του ανθρώπου δεν είναι τίποτε άλλο από την πληρότητα, την ωριμότητα και το τελικό στάδιο ΑΥΤΗΣ της αρχής , που επομένως δεν μπορεί να αντικατασταθεί με τίποτα άλλο.

Υπό αυτή την έννοια, έξω από την Εκκλησία ουσιαστικά δεν υπάρχει σωτηρία, όπως έλεγε ο αρχαίος θεολογικός τύπος.

Ωστόσο, μπορεί ο Χριστιανός να πιστέψει, έστω και για μια στιγμή, ότι θα χαθεί ένα αναρίθμητο πλήθος των αδελφών του; Μπορεί ίσως να παραδεχτεί ότι το τεράστιο πλήθος των πλασμάτων, που όχι μόνο ζουσαν πριν από την έλευση του Χριστού από την πιο μακρινή αρχαιότητα (των οποίων οι ορίζοντες ωθούνται όλο και περισσότερο πίσω από την παλαιοντολογία), αλλά και που ζουν στο παρόν και προορίζονται να έρθουν στον κόσμο στο μέλλον, είναι κατ' αρχήν αναπόφευκτα αποκλεισμένος από την πληρότητα της ζωής και ανελέητα καταδικασμένος στον αιώνιο παραλογισμό;

Φυσικά και όχι. Πρέπει να απορρίψει μια τέτοια ιδέα. Και η δική του πίστη του αποδεικνύει ότι έχει δίκιο. Μάλιστα, στη Γραφή λέγεται ρητά: Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι (Α' Τιμ. 2.4). Η Διαθήκη ειρήνης που όρισε ο Θεός με τον Νώε μετά τον κατακλυσμό δεν έχει ποτέ ανακληθεί, πράγματι ο ίδιος ο Υιός του Θεού ήθελε να τη σφραγίσει με την αδιαμφισβήτητη εξουσία της αγάπης του που προσφέρεται σε θυσία, η οποία αγκαλιάζει τους πάντες.[ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΤΟΝ ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΟΥΝ]

Τώρα, εφόσον πρέπει να έχουμε υπόψη μας και τις δύο αρχές μαζί: την αναγκαιότητα της χριστιανικής πίστης και την καθολική σωτηριολογική θέληση της θείας αγάπης και παντοδυναμίας, μπορούμε να το κάνουμε μόνο με έναν τρόπο. Ο τρόπος είναι ο εξής: όλοι οι άνθρωποι πρέπει από κάποια άποψη να μπορούν να ανήκουν στην εκκλησία. Και αυτή τους η ικανότητα δεν μπορεί να κατανοηθεί με την έννοια μιας απλώς λογικής και αφηρημένης πιθανότητας, αλλά μάλλον μιας πραγματικής και ιστορικά συγκεκριμένης.

Με τη σειρά του, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν διαφορετικοί βαθμοί συμμετοχής στην εκκλησία. Πρέπει να υπάρχουν με μια ΑΝΩΔΙΚΗ έννοια , ξεκινώντας από το βάπτισμα, προχωρώντας στην πλήρη επαγγελία της χριστιανικής πίστης και στην αναγνώριση της ορατής κυβέρνησης της εκκλησίας, για να φτάσουν στη συνέχεια στην κοινωνία της ζωής στην Ευχαριστία, η οποία οδηγεί τελικά στην πραγματοποίηση τής  αγιότητος.

ΟΧΙ μονο. Πρέπει όμως να υπάρχουν και με τήν ΑΠΑΓΩΓΙΚΗ έννοια , ξεκινώντας πάλι από το ρητό γεγονός της βάπτισης, για να καταλήξουμε σε έναν μη επίσημο Χριστιανισμό, ακριβώς ανώνυμο, ο οποίος όμως παρά τα πάντα μπορεί ή θα έπρεπε ακόμη και να χαρακτηριστεί νόμιμα με το όνομα του Χριστιανισμού. ακόμα κι αν δεν μπορεί ή δεν θέλει να λέγεται έτσι.

Είναι γεγονός ότι ο άνθρωπος στον οποίο απευθύνεται η ιεραποστολική έμπνευση της εκκλησίας εξακολουθεί να είναι προηγουμένως, ή τουλάχιστον θα μπορούσε να είναι, ένας άνθρωπος που ήδη κινείται προς τη σωτηρία και σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως την έχει ήδη πετύχει ακόμη και χωρίς τόν ευαγγελισμό της εκκλησίας. Ταυτόχρονα όμως, είναι εξίσου καλά τεκμηριωμένο ότι η σωτηρία που πέτυχε είναι η σωτηρία που μας έφερε ο Χριστός, γιατί δεν υπάρχει άλλη σωτηρία. Τώρα, αν όλα αυτά είναι αλήθεια, πρέπει να είναι δυνατό να υπάρχει όχι μόνο ένας ανώνυμος «θεϊστής», αλλά και ένας ανώνυμος ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΣ . Και πρέπει να υπάρχει (δεδομένου ότι η εκκλησία του Χριστού δεν είναι μια απλή εσωτερική πραγματικότητα) όχι μόνο ως ένα μοναδικά εσωτερικό γεγονός, άπιαστο απ' έξω, αλλά μάλλον ως γεγονός που παρουσιάζει ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΔΕΙΚΤΗ ορατότητας και αντιληπτότητας σχέσεων.

Επομένως, ο Ράνερ, η καλοσύνη του, παραδέχεται ότι, για να επιτευχθεί η σωτηρία, δεν αρκεί η γενική πίστη σε οποιονδήποτε θεό, και ίσως στην Παχαμάμα, αλλά μάλλον ειδική πίστη στον Ιησού Χριστό, ο οποίος λέει για τον εαυτό του: Εγώ είμαι η οδός, αλήθεια και η ζωή . Στην πραγματικότητα, όμως, αυτή η απαιτητική και αποφασιστική δήλωση είναι εξαιρετικά αποδυναμωμένη, και θα λέγαμε εξουδετερωμένη, από τον πολύ προσωπικό ορισμό που δίνει για την έννοια της σωτηρίας: η σωτηρία του ανθρώπου δεν είναι τίποτα άλλο από την πληρότητα, την ωριμότητα και το τελικό στάδιο ακριβώς ΑΥΤΗΣ τής αρχής , δηλαδή η πίστη στον Ιησού Χριστό, έστω και ανεξάρτητα -το λέει ρητά- από την Εκκλησία που ίδρυσε Αυτός, και από την οποία ο μεμονωμένος «πιστός» μπορεί να μην γνωρίζει καν τίποτα, ούτε για την ύπαρξή της, ούτε για την αναγκαιότητά της. Μια περίεργη κατάσταση: ότι κάποιος, παρόλο που δεν γνώριζε ποτέ τίποτα για την Εκκλησία, θα μπορούσε να γνωρίσει τον Ιησού Χριστό και να καταλάβει ότι η σωτηρία περνάει μόνο από Αυτόν, αλλά ας παραδεχτούμε για μια στιγμή ότι αυτό είναι δυνατό, αν και εξαιρετικά απίθανο: μέ ποιά  διαίσθηση μπορείς να καταλάβεις κάτι τέτοιο; Σημειώνουμε, παρεμπιπτόντως, ότι εδώ υπάρχει ήδη η προτεσταντική ιδέα της καθολικής ιερωσύνης των πιστών: η Εκκλησία δεν είναι πλέον ο απαραίτητος ενδιάμεσος μεταξύ ανθρώπου και Θεού, αλλά είναι μόνο ένας παράγοντας διευκόλυνσης, ένας επιπλέον εξοπλισμός της μηχανής.[ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ. ΔΕΝ ΕΧΕΙ ΔΙΑΜΕΣΟΛΑΒΗΣΗ Η ΟΔΟΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΠΑΡΕΚΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ ΜΑΣ]. Σε κάθε περίπτωση, η σωτηρία δεν συνίσταται πλέον, όπως πάντα δίδασκε η Εκκλησία, σε μια ευλογημένη καί μακάρια ζωή με τον Θεό μετά θάνατον. όχι!! Η σωτηρία είναι κάτι εντελώς έμφυτο(immanente) και συνίσταται στην «πληρότητα», στην ωριμότητα και στο «τελικό στάδιο» (αυτή η τελευταία έκφραση είναι ιδιαίτερα κρυπτική) της ίδιας της πίστης.[κ. Γιανναρά κάντε ένα βήμα μπρός] Είτε πρόκειται για ένα φαύλο κύκλωμα, είτε για λογοπαίγνιο: δεν μπορούμε να δούμε άλλο νόημα, όσο κι αν προσπαθούμε να το βρούμε. [ΞΕΧΑΣΑΜΕ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΟΡΘΟΔΟΞΟΙ ΤΟΝ ΕΞΟΡΚΙΣΜΟ ΠΡΙΝ ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ, ΣΑΝ ΑΠΟΛΥΤΗ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΗ, ΚΑΘΟΤΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΕΙΝΑΙ ΚΥΡΙΕΥΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΣΚΛΑΒΟΣ ΤΟΥ ΣΑΤΑΝΑ. ΞΕΧΑΣΑΜΕ ΤΟ ΕΝΔΥΜΑ ΦΩΤΟΣ ΜΕ ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΘΑ ΟΔΗΓΗΣΕΙ ΣΤΗΝ ΠΛΑΝΗ ΤΟΥΣ ΘΡΗΣΚΕΥΟΜΕΝΟΥΣ ΤΗΣ ΓΗΣ. ΞΕΧΑΣΑΜΕ ΤΟΝ ΑΟΡΑΤΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΩΝ ΛΟΓΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΞΕΓΕΛΙΟΜΑΣΤΕ ΜΕ ΜΕΣΑΖΟΝΤΕΣ. ΗΘΟΠΟΙΟΙ ΤΗΣ ΠΙΟ ΜΑΚΑΒΡΙΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ]

Επομένως, μπροστά σε μια τέτοια «σωτηρία», η επανάληψη ότι δεν υπάρχει άλλη, εκτός της Εκκλησίας (της οποίας η τελευταία μόλις δήλωσε το μη ουσιώδες) φαίνεται να είναι ένα είδος αστείου, ένας δόλος που αποσκοπεί να ρίχνουν καπνό στα μάτια των καλόπιστων αλλά αφελών Καθολικών. Ακόμη περισσότερο αφού, αμέσως μετά, ο Rahner προσπαθεί να προκαλέσει στους αναγνώστες του ένα ρίγος τρόμου στην ιδέα ότι ένα τεράστιο μέρος της ανθρωπότητας θα μπορούσε να παραμείνει αποκλεισμένο από την πληρότητα, δηλαδή, θέλαμε να πούμε, από τη σωτηρία: μπορεί ίσως ο χριστιανός να πιστέψει , έστω και για μια στιγμή, να χαθεί ένα αναρίθμητο πλήθος από τα αδέρφια του; Εν ολίγοις, η σωτηρία είναι για όλους και ο καθένας έχει το ιερό δικαίωμα να σώσει τον εαυτό του. ακόμα κι αν δεν πιστεύουν στην Εκκλησία (τα λόγια του) και ακόμα κι αν δεν πιστεύουν στον Ιησού Χριστό (γιατί ο Χριστιανός δεν μπορεί να δεχτεί ούτε για μια στιγμή την ιδέα ότι οι μη Χριστιανοί παραμένουν αποκλεισμένοι: και προφανώς αυτό που πιστεύουν οι πιστοί είναι νόμος για τον Κύριό μας, έτοιμος αποδέκτης και εκτελεστής των αποφάσεων της δημοκρατικής πλειοψηφίας). Τότε, όμως, πώς συμβιβάζετε τα δύο αξιώματα ότι μόνο μέσω της πίστης στον Ιησού Χριστό μπορεί κανείς να «σωθεί» και ότι όλοι οι άνθρωποι, χωρίς εξαίρεση, πρέπει να μπορούν να σωθούν, προφανώς ακόμα κι αν δεν θέλουν να το μάθουν; Απλό: επινοώντας το αθώο τέχνασμα σύμφωνα με το οποίο υπάρχουν διάφοροι τρόποι να ανήκει κανείς στην Εκκλησία (αναγκαιότητα που σε αυτό το σημείο μπαίνει στο παιχνίδι, ακόμα κι αν είχε αρνηθεί μερικές γραμμές παραπάνω), και υπάρχει τουλάχιστον ένας που επιτρέπει να σώσουμε και τις κατσίκες και τα λάχανα: Χριστιανοί ναι, αλλά και στην πραγματικότητα χωρίς να είμαστε ένα, ή τουλάχιστον χωρίς να γνωρίζουμε ότι είναι ένα: όλοι οι άνθρωποι πρέπει από μια άποψη να μπορούν να ανήκουν στην εκκλησία . Γιατί αν δεν συνέβαινε αυτό, δεν θα σώζονταν όλοι: και το σημαντικό δεν είναι να αποδείξουμε τι είναι αληθινό και τι είναι ψέμα, αλλά μάλλον να μην απογοητεύσουμε τις υποθέσεις του Karl Rahner και όλων των μοντερνιστών μεταμφιεσμένων σε καθολικούς, για τους οποίους είναι απαράδεκτο να παραμένει κάποιος αποκλεισμένος, κάτι που θα αντέβαινε στις πεποιθήσεις του όσον αφορά τον οικουμενισμό και τον διαθρησκειακό διάλογο.

Έτσι, με μια άψογη λογική, δεδομένων των υποθέσεων, παρατηρεί με συναίσθηση: αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υπάρχουν διάφοροι βαθμοί νά ανήκεις στην εκκλησία. Είναι σαφές; Η αναγκαιότητα ενός πράγματος δεν εξαρτάται από την εσωτερική λογική αυτού του πράγματος (δεν είναι γραμμένο πουθενά ότι ο καθένας πρέπει να σώσει τον εαυτό του) αλλά από την εσωτερική λογική της ευεργετικής και οικουμενιστικής ιδεολογίας του θεολόγου Karl Rahner: αυτός στον οποίο κάθε θέληση πρέπει να κάμπτεται, αυτές των συνοδικών πατέρων στο Βατικανό, όπως και η Πραγματικότητα του Θεού του, υπάκουη, λυγίζει στις επιθυμίες του: και εφόσον το επιθυμεί, έπεται ότι πρέπει να είναι έτσι, ότι πρέπει να υπάρχει. να είναι διαφόρων βαθμών νά ανήκεις στην Εκκλησία . Και αυτοί οι διαφορετικοί βαθμοί (πραγματικά μια πολύ νέα έννοια, για την οποία το Magisterium, στα σχεδόν δύο χιλιάδες χρόνια της ιστορίας της Εκκλησίας, δεν είχε ποτέ ξεστομίσει λέξη, ούτε έκανε τον πιο αόριστο υπαινιγμό) που λέει - να λασπώσουν λίγο τα νερά - ανερχόμενοι και απόγονοι , στην πράξη μπορούν απλώς να ονομαστούν συνειδητοί ή ανώνυμοι. Το νέο και καθοριστικό στοιχείο που εμφανίζεται σε αυτό το σημείο είναι στην πραγματικότητα η έννοια του ανώνυμου Χριστιανισμού , ένα «λαμπρό» οξύμωρο που δημιουργήθηκε με στόχο να επαναφέρει από το παράθυρο ό,τι είχε βγει από την πόρτα. Είναι αξιοπερίεργο, στην πραγματικότητα, ότι τόσο για τους βαθμούς των «ανερχόμενων» όσο και για τους «απογόνους» ο Ιησουίτης μας καθιερώνει ένα φαινομενικά αντικειμενικό και αδιαμφισβήτητο σταθερό σημείο: το γεγονός ότι έλαβε το μυστήριο του Βαπτίσματος, ένα σαπάκι που δόθηκε στους βαρετούς «παραδοσιακούς». "; μόνο για να το αδειάσει από το νόημα, δηλώνοντας ότι ένας μη Χριστιανός ή ένας άθεος, «εκ φύσεως» με κλίση προς τη Χριστιανική Αλήθεια και επομένως χωρίς δόγμα ή Εκκλησία, είναι επίσης Χριστιανοί με τον τρόπο τους.

Μάλιστα, σε όλη τη συλλογιστική του αιωρείται η ιδέα, η οποία γίνεται σαφής σε άλλα κείμενά του , ότι για να είναι κανείς Χριστιανός αυτού του είδους, δηλαδή «ανώνυμοι Χριστιανοί», αρκεί μια φυσική κλίση προς τις αλήθειες του Ευαγγελίου (σαν αυτά νά ήταν φυσικά και όχι υπερφυσικά), ή κάτι παρόμοιο με την Αμβροσιακή έννοια (ευρέως αναθεωρημένη και διορθωμένη, για να μην πω παραποιημένη) του «βαπτίσματος της επιθυμίας», που σε εκείνο το σημείο θα αντικαθιστούσε επάξια το πραγματικό Βάπτισμα. Στην πραγματικότητα, όλοι οι άνθρωποι, σύμφωνα με τον Rahner, που εδώ δεν αναφέρεται σε κανέναν άλλον εκτός από τον Kant, τείνουν φυσικά προς τον Θεό και ζουν μια τέτοια υπερβατική εμπειρία (και εδώ ο δικός μας υιοθετεί και καντιανή ορολογία). Και κάπως έτσι καταφέρνει να ανατρέψει τη φόρμουλα του Αγίου Κυπριανού Extra Ecclesiam nulla salus στο ακριβώς αντίθετό της, αλλά χωρίς επίσημα ρήξη με το Magisterium και μάλιστα να αναφέρεται, απίστευτα , στη Σύνοδο του Τρεντ, στην οποία το δόγμα του Αγίου Αμβροσίου του Βαπτίσματος του πόθου είχε ανακληθεί. Αυτό, με τον τρόπο του, είναι ένα αριστούργημα - ένα αριστούργημα του διαβόλου, αν θέλετε: να δείξετε ότι ο καθένας μπορεί να αυτοαποκαλείται ή να θεωρείται Χριστιανός και επομένως έχει περισσότερα από επαρκή προσόντα για να επιδιώκει, ή μάλλον να απαιτεί τη σωτηρία, οτιδήποτε με αυτό γίνεται κατανοητό

Και για να μην υπάρχει αμφιβολία για την αληθινή θεολογική σκέψη του Karl Rahner, καλό θα ήταν να παραθέσουμε ένα άλλο απόσπασμα, βγαλμένο από τη διάσημη, ή μάλλον διαβόητη, συνέντευξη βιβλίου του, του οποίου ο τίτλος είναι ήδη ένα ολόκληρο πρόγραμμα, The Fatigue of Believing ( Ο Karl Rahner σε συνομιλία με τον Meinold Krauss, Edizioni Paoline, 1986, σελ.

Ανώνυμος Χριστιανισμός σημαίνει αυτό: όποιος ακολουθεί τη συνείδησή του, είτε πιστεύει ότι πρέπει να είναι Χριστιανός είτε μη Χριστιανός, είτε πιστεύει ότι πρέπει να είναι άθεος είτε πιστός, ένα τέτοιο άτομο γίνεται αποδεκτό και είναι αποδεκτό από τον Θεό και μπορεί να επιτύχει αυτήν την αιώνια ζωή που στη χριστιανική μας πίστη ομολογούμε ως στόχο όλων των ανθρώπων. Με άλλα λόγια: χάρη και δικαίωση, ένωση και κοινωνία με τον Θεό, δυνατότητα επίτευξης αιώνιας ζωής, όλα αυτά συναντούν εμπόδιο μόνο στην κακή συνείδηση ​​του ανθρώπου.

Τώρα, οποιοσδήποτε ποντίφικας ενώπιον της Β' Συνόδου του Βατικανού, οποιοσδήποτε επίσκοπος , οποιοσδήποτε ιερέας θα είχε χαρακτηρίσει αυτές τις δηλώσεις ως απερίσκεπτες, βαθύτατα εσφαλμένες, αιρετικές. κανένα εδάφιο της Γραφής, καμία συνοδική δήλωση (των είκοσι συνόδων πριν από το Βατικανό Β'), κανένας Πατέρας ή Γιατρός της Εκκλησίας δεν θα τα είχε υπογράψει ποτέ, ούτε μπορούν να τους προσφέρουν την παραμικρή δογματική υποστήριξη. Αυτή είναι μια ιδέα του Χριστιανισμού που δεν έχει καμία σχέση με αυτό που πάντα δίδασκε η Εκκλησία και που όλοι, εντός και εκτός της Εκκλησίας, πάντα θεωρούσαν τον παράγοντα διάκρισης στο να αποκαλείται κανείς Χριστιανός, μη Χριστιανός ή άθεος. Αλλά τώρα, χάρη σε αυτόν τον λαμπρό και αδίστακτο Ιησουίτη, ο οποίος προσδοκά περίπου τριάντα χρόνια αυτό που ο κ. Bergoglio δηλώνει ήρεμα στον κ. Scalfari, δηλαδή ότι αρκεί να ρωτήσει κανείς τη συνείδησή του για να μάθει τι πρέπει να γίνει και ότι ο Θεός είναι πλήρως ικανοποιημένος, μαθαίνουμε ότι το να είμαστε και να δηλώνουμε Καθολικοί ή Προτεστάντες, Εβραίοι ή Μουσουλμάνοι, άθεοι ή Βουδιστές, είναι λίγο πολύ το ίδιο πράγμα, εφόσον η υποκειμενική συνείδηση ​​δεν θέτει το εμπόδιο της «κακής θέλησης». . Διότι όλοι, τελικά, αποδεικνύονται χριστιανοί, άλλοι ρητά, άλλοι ανώνυμα: άρα κανείς δεν αποκλείεται από τα οφέλη της σωτηρίας και όλοι είναι ευτυχισμένοι και ευχαριστημένοι. Και ο διάβολος σε ευχαριστεί από καρδιάς.

 https://www.brigataperladifesadellovvio.com/blog/che-vuol-dire-essere-cristiano-per-karl-rahner

Δεν υπάρχουν σχόλια: