Η ΜΕΤΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΣ Ρομπέρτο ​​Πεκιόλι

  

Piccarda Donati fatta rapire dal convento di Santa Chiara dal fratello Corso
Raffaello Sorbi (Firenze1844-1931)

Η μετανεωτερικότητα, στο ταξίδι της προς το υπερπέραν, απλώνεται «πέρα από τον άνθρωπο»: από τον άνθρωπο στον υπεράνθρωπο, ένα σχοινί τεντωμένο ανάμεσα στην ωμή ζωότητα και τον «επαυξημένο» άνθρωπο, συγχωνευμένο, ενσωματωμένο σε ένα «Τεχνοεπιστημονικό έργο» που προκαλεί "ανατριχίλα".

Trasumumanar significar per verba non si porìa. Το νόημα δεν μπορεί να εξηγηθεί με λόγια, υπερβαίνει την ανθρώπινη κατάσταση. Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο η Piccarda Donati (1) απαντά στον Δάντη στο τρίτο κάντο (Canto III) του Παραδείσου, όταν ρωτήθηκε για την πνευματική εμπειρία του μακαριωτικού οράματος του Θεού. O Μεσαίωνας κοίταζε και σκεφτόταν συνεχώς τον Θεό. Το κέντρο της περήφανης νεωτερικότητας ήταν ο άνθρωπος που είχε ενηλικιωθεί, αγωνιζόμενος προς την πρόοδο. Η μετανεωτερικότητα, στο ταξίδι της προς το υπερπέραν, προχωρά παραπέρα. Το να απλώνεις το χέρι πέρα ​​από το ανθρώπινο δεν σημαίνει πια, όπως για τον Δάντη, υπέρβαση, αλλά πέρασμα, τρέξιμο «μπροστά». Από τον άνθρωπο στον πέρα ​​από τον άνθρωπο, ένα τεντωμένο σκοινί ανάμεσα στην ωμή ζωότητα και τον «επαυξημένο», λιωμένο άνθρωπο, ενσωματωμένο σε ένα τεχνοεπιστημονικό έργο που προκαλεί ρίγη.

Ρούμπενς - Η εξόντωση του Προμηθέα 1618.

Βιώνουμε μια αποφασιστική μετάβαση στην οποία η απόλυτη νεωτερικότητα, ο διάδοχός της, ρίχνει τη μάσκα της και αποκαλύπτει το πρόσωπό της. Η παράλογη φυγή του σύγχρονου ανθρώπου που ο Paul Virilio (2) ονόμασε δρομοκρατία, κίνηση, ταχύτητα ως τέλος, ξεδιπλώνει όλη της τη δύναμη και φωτίζει ένα από καιρό προετοιμασμένο αποτέλεσμα. Είναι η υπεροχή του γίγνεσθαι έναντι της ύπαρξης, ο προμηθεϊκός αγώνας ενάντια στο πεπρωμένο και τη φύση. Βαθιά προσβεβλημένος που δεν είναι δημιουργός του εαυτού του, ο δυτικός άνθρωπος διατάσσει την τελική νίκη του Ηράκλειτου. Όλα κυλούν, "Τὰ πάντα ῥεῖ", το νερό του ποταμού δεν είναι ποτέ το ίδιο. Ωστόσο, είναι πάντα νερό, αλλά τα καθόλου τά αρνούνται πεισματικά. Μόνο αυτό που βλέπετε αξίζει, οι Έλληνες είχαν προβλέψει όλη την πορεία του πολιτισμού που ίδρυσαν.

Ο κυνικός Αντισθένης (3), πρόδρομος του πιο ασφυκτικού υλισμού, αρνήθηκε την αντικειμενικότητα των εννοιών, μειωμένων σε καθαρή υποκειμενικότητα. Η πλατωνική «ιδέα» χλευάστηκε: Βλέπω το άλογο, όχι την ιππασία. Η απάντηση του Πλάτωνα στο Συμπόσιο, με το στόμα του Σωκράτη, ήταν ωμή: έχεις μόνο τα μάτια του σώματος. Στην αρχή ήταν ο Λόγος, ο λόγος που φωτίζεται από την υπέρβαση που νικά το Χάος. Τότε ο Φάουστ (4) , ο πυρετώδης ερευνητής της γνώσης, εισέβαλε και η πρωτοκαθεδρία πέρασε στη Δράση, καθαρή πράξη. Im Anfang war die Tat , στην αρχή ήταν η Δράση. Ο Καρλ Μαρξ πρέπει να επηρεάστηκε από αυτήν, εγκαινιάζοντας τη φιλοσοφία της πράξης που αποσκοπούσε στην αλλαγή του κόσμου, με την εκρηκτική δύναμη της XI Θέσης για τον Φόιερμπαχ (5). Η τρομπέτα της νεωτερικότητας ακούγεται στη μουσική της επανάστασης: οι φιλόσοφοι μέχρι τώρα ερμήνευσαν τον κόσμο, τώρα είναι τό θέμα τής μεταμόρφωσής του, διέταξε ο άνθρωπος από την Τρίερ.

Ζώντας τρανς; Ας το συζητήσουμε επιτέλους. Δεν είναι μια αναπόφευκτη μοίρα, πόσο μάλλον η φυσική κατάληξη της «προοδευτικής» ιστορίας του είδους μας. Homo sum, humani nihil a me alienum puto, έγραψε ο Lucretius, ο μυστηριώδης συγγραφέας του De rerum natura, η φύση των πραγμάτων. Είμαι άνθρωπος, τίποτα ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο. Ανθρώπινο, ακριβώς, όχι υπεράνθρωπο.

Με την αποφασιστική υποστήριξη της επιστήμης και της τεχνολογίας, που έχουν περιθωριοποιήσει την ηθική και την αλήθεια, το ταξίδι ολοκληρώνεται. Δεν αναρωτιόμαστε πλέον αν κάτι είναι καλό ή κακό, σωστό ή λάθος, αλλά αν είναι «τεχνικά» εφικτό, εφικτό και κερδοφόρο. Η δράση του Φάουστ εγκαινίασε μια νέα αλχημεία, στην οποία η φιλοσοφική πέτρα δεν μετατρέπεται πλέον σε χρυσό, αλλά μεταμορφώνεται, τροποποιεί, διεισδύει, υπερβαίνει την ύλη για να την αναδημιουργήσει. Μεταμορφώνει, δηλαδή, επανασχεδιάζει, επαναπεξεργάζεται, σφυρηλατεί έναν συνεχώς μεταβαλλόμενο κόσμο, του οποίου η κούρσα μοιάζει με εκείνη ενός τρένου χωρίς οδηγό του οποίου η επιταχυνόμενη κίνηση προχωρά προς τον γκρεμό υπακούοντας σε έναν απρόσωπο και ακυβέρνητο αυτοματισμό.

Έχουμε χάσει το κέντρο, τη φόρμα. Η ιστορία αποσύρεται, τα πάντα κρίνονται, δαγκώνονται και χωνεύονται με τον παραμορφωτικό φακό των ειδήσεων ή μάλλον των πληροφοριών. Επομένως, δεν διακρίνουμε πλέον την ποιότητα, ούτε ξέρουμε πώς να δούμε αυτό που είναι απαραίτητο. Η φιλοσοφία, η αρχαία μητέρα κάθε γνώσης, υποβιβάζεται σε ένα μάταιο λογοπαίγνιο για μυημένους και υποχωρεί στην κοινωνιολογία, που δεν αξιολογεί, περιγράφει. Η ίδια διαφορά μεταξύ ψηφιακής φωτογραφίας ή photoshop και τέχνης. Η τελευταία παρακμάζει σε θαυμασμό, κατάπληξη, παραξενιά και απόδοση. Ό,τι είναι όμορφο δεν είναι όμορφο, αλλά αυτό που γίνεται ευχάριστο από τη βιομηχανία της συναίνεσης. Επικροτούμε το τεράστιο, το πρωτάκουστο, το μεγαλύτερο και το νεότερο. Αυτό που έχει σημασία, ειδικά στην αρχιτεκτονική, είναι η λειτουργικότητα: πρέπει να «υπηρετεί» κάτι. Δεν επιτρέπεται καμία διακόσμηση, μετά τον Adolf Loos (Αυστριακός αρχιτέκτονας, που θεωρείται ένας από τους πρωτοπόρους της σύγχρονης αρχιτεκτονικής), αλλά η αξία του συμβόλου έχει χαθεί. Η μουσική απορρίπτει την αρμονία και τονίζει τον ρυθμό, την παραφωνία, μερικές φορές υποβαθμίζοντας σε σειριακό θόρυβο.

Μηχανικοί εξοπλισμένοι με μαθηματικό λογισμικό σχεδιάζουν τέλεια εναλλάξιμα κτίρια για εταιρείες, νοσοκομεία ή δικαστικά μέγαρα. Είναι το βασίλειο της ποσότητας και της λογιστικής. Θα χρειαζόταν μια δυνατή και περιεκτική σκέψη για να ξεπεράσει, να «μεταανθρωπίσει» μια στείρα, ασφυκτική εποχή, τον εχθρό των συμβόλων. Ένας μη τετριμμένος διανοούμενος, ο Marcello Veneziani, το κατάλαβε αυτό στο Nostalgia degli dei (Νοσταλγία για τους θεούς). Ας παραθέσουμε ένα σημαντικό απόσπασμα. «Βιώνουμε, στο ασυνείδητο της σκέψης, μια ριζική επανάσταση που αλλάζει το νόημα και το πεπρωμένο της ανθρωπότητας. Είναι η επανάσταση που βαδίζει προς την εξουδετέρωση των αυθεντικών ταυτοτήτων και διαφορών, την κατάργηση της φύσης. Ο μηδενισμός των δομών, των ρόλων και των σχέσεων στις οποίες βασίστηκε μέχρι τώρα η ανθρωπότητα: οικογένεια, φύλα, τεκνοποίηση. Προχωράμε προς μια κοινωνία unisex, όπου η ενοποίηση των φύλων αποτελεί προοίμιο της απόλυτης παροδικότητας τους. Εστιάζουμε στις επιφανειακές συγκρούσεις μεταξύ ομοφοβίας και ομοφιλίας, αλλά η συνεχιζόμενη διαδικασία είναι πολύ μεγαλύτερη και περικλείεται στη λέξη-κλειδί transgender. Στη ρίζα υπάρχει αυτό που θα μπορούσαμε να ονομάσουμε horror fati , δηλαδή η απόρριψη της πραγματικότητας, η φρίκη και η απόρριψη αυτού που είμαστε κατά φύση».

Αυτή είναι η ουσία της εποχής μας, ο πόλεμος ενάντια στο πεπρωμένο, στο τι είμαστε από καταγωγή και ρίζα. Διεκδικούμε ότι δημιουργούμε τον εαυτό μας και προχωράμε προς το τεχνητό, το οποίο έχει χάσει την αρνητική του σημασία και αντίθετα προκαλεί αυτό που βελτιώνει και πολλαπλασιάζει την απόδοση. Η τεχνητή νοημοσύνη είναι το τελευταίο σύνορο. Η φύση και ο άνθρωπος δεν είναι πλέον απαρχαιωμένοι - ορισμός του Gunther Anders (6) - αλλά περιττοί, τα ανδρείκελα που πρέπει να αναζωογονηθούν με τεχνικές προθέσεις. Όλα συνωμοτούν ενάντια στη φύση και το πεπρωμένο. Αυτό που απομένει, αναποδογυρισμένο σε τεχνική επιταγή, είναι η βιβλική εντολή που ανέθεσε στον άνθρωπο την πρωτοκαθεδρία έναντι της φύσης και της δημιουργίας. Η γνώση, που διακρίνει το ανθρώπινο ζώο από τα άλλα ζωντανά ζώα, μετατρέπεται σε εμμονή. Η τεχνική ξεφεύγει από το εύρος των δυνατοτήτων και γίνεται μια μηχανή που δεν μπορεί να ξεφύγει. Τα μέσα αποκτούν την ιδιότητα του σκοπού και αντικαθιστούν το ηθικό κριτήριο.

Η απόρριψη της ιστορίας είναι τόσο ριζοσπαστική που αφήνει κάποιον δύσπιστο, όπως η απόρριψη κάθε μορφής σύνδεσης ή ανοίγματος προς το υπερφυσικό. Ο πόλεμος ενάντια στα σύμβολα παραπέμπει σε έναν κόσμο ομίχλης, μονόδρομο, σε συνεχή πόλεμο με το «πριν» στο όνομα του παρόντος και μιας προόδου που δεν ορίζεται πλέον καν. Είναι αξίωμα, αναπόσπαστο στοιχείο, η διαφωνία δεν επιτρέπεται παρά μόνο ως ψυχικό ελάττωμα, μια όψιμη καθυστερημένη σκέψη. Το πιο γνωστό παιδικό βιβλίο του 20ου αιώνα είναι ο Μικρός Πρίγκιπας. Περιμένοντας να κριθεί  από το δικαστήριο φύλου, σεξισμού και πολιτικής ορθότητας, ίσως να απαγορευθεί όπως η Κοκκινοσκουφίτσα, θυμόμαστε ένα επεισόδιο. Ο Μικρός Πρίγκιπας ρωτά έναν έμπορο χαπιών που προορίζονται να ξεδιψάσουν γιατί πουλάει αυτά τα πράγματα. Η απάντηση είναι μια τέλεια τομή του σημερινού πνεύματος: είναι μια μεγάλη εξοικονόμηση χρόνου. Με το να μην χρειάζεται πλέον να πίνετε, εξοικονομείτε πενήντα τρία λεπτά την εβδομάδα. Το συμπέρασμα του μικρού πρίγκιπα, το ηθικό δίδαγμα της ιστορίας, είναι κοφτερό σαν λεπίδα που βυθίζεται σε ζωντανή σάρκα. «Αν είχα πενήντα τρία λεπτά να περάσω, θα περπατούσα αργά προς ένα σιντριβάνι».

Το Trasumumanar significar per verba  non si porìa. Το νόημα της υπέρβασης της ανθρώπινης κατάστασης δεν μπορεί να εξηγηθεί με λόγια. Έτσι απαντά η Piccarda Donati στον Δάντη στο τρίτο κάντο του Παραδείσου, όταν ρωτήθηκε για την πνευματική εμπειρία του μακαριωτικού οράματος του Θεού ! 

 Απαγορεύεται. Η υποχρέωση είναι να τρέχεις με ιλιγγιώδη ταχύτητα, τόσο γρήγορα που να μην αναγνωρίζεις πλέον το σιντριβάνι, αν η μεταμοντερνικότητα δεν το έχει ήδη αντικαταστήσει με αυτόματο διανομέα χαπιών. Έχουμε εγκαταλείψει κάθε ιδιοκτησία υπέρ της ταχύτητας, της καινοτομίας πάση θυσία, του ασυνήθιστου, που πλήττεται από έναν εσωτερικό νομαδισμό που γίνεται κίνηση ό,τι κι αν γίνει. Όποιος σταματήσει χάνεται, η μόνη κληρονομιά του Μουσολίνι. Το τραγικό βάθος του ταξιδιού βυθίζεται σε ποιητές όπως ο Ντίνο Καμπάνα, που κινείται ανάμεσα στις ομίχλες του Ατλαντικού χαζεύοντας το προφίλ μακρινών χωρών, ανέκφραστα όνειρα, σύμβολα ανησυχίας, απόδειξη της μικρότητάς μας μπροστά στην anima mundi. Ο Fernando Pessoa, ένας θαλάσσιος ταξιδιώτης (θαλασσοπόρος) στην εφηβεία του που πέρασε μεταξύ της πατρίδας του Πορτογαλίας και της Νότιας Αφρικής, εντόπισε την κατάσταση του σύγχρονου ανθρώπου στη μεταφορά της προσωρινής κοινότητας ταξιδιωτών σε ένα υπερωκεάνιο: παροδικοί πατριώτες μιας αβέβαιης πατρίδας που αιώνια κινείται στην απεραντοσύνη των νερών. Ένα υγρό ανήκειν, που ολοκληρώνεται με την αποβίβαση.

Δεν είμαστε πια δεμένοι με έναν τόπο, αλλά με έναν χρόνο που ξεθωριάζει στο παρόν, το  σήμερα που υψώνεται σε αξία, βασίλισσα ad horas ("σε μια στιγμή"). Το σύγχρονο, το μοντέρνο είναι το νικητήριο επίθετο, που απορρίπτει ό,τι ξεφεύγει από το παρόν: με τον τρόπο του σήμερα, δηλαδή ανώτερο από το παρελθόν με αδιαμφισβήτητο αξίωμα (ή δεισιδαιμονία;). Η πίσω πλευρά της αφήγησης παραμένει ανομολόγητη, μια υπόσχεση παρόμοια με αυτή των ερωτευμένων, περισσότερο από χθες, λιγότερο από αύριο. Ο αγώνας ενάντια στη μοίρα δεν λυπάται κανέναν: γυναίκα ή άντρας γίνεται κανείς, η επιλογή είναι υποκειμενική, ανακλητή. Αν είσαι τυχερός, είσαι Ιταλός το πρωί, κοσμοπολίτης στο μεσημεριανό γεύμα και Αμερικανός το βράδυ. Για τον σεξουαλικό προσανατολισμό, ένα ευρύ φάσμα επιλογών, υπάρχουν τρία ή τριάντα τρία φύλα και μπορούμε να πειραματιστούμε με αυτά κατά βούληση, διέλευση, skate  (πατινάζ)  μεταξύ των δύο φύλων.

Heinrich Heine, 1831 Πορτρέτο του Moritz Daniel Oppenheim.

Οι κοινότητες μετατρέπονται σε εικονικές κοινότητες στο Διαδίκτυο, φίλοι είναι αυτοί που σκέφτονται κάτι σαν εμάς. Δεν τους γνωρίζουμε, αλλά είμαστε «φίλοι στο Facebook» όσων μοιράζονται ένα αθλητικό πάθος, μια τάση για χορό, μια προτίμηση για ένα φαγητό. Ο κόσμος, τα έργα τέχνης, οι συμβολικοί τόποι της ιστορίας και του πολιτισμού γίνονται τοποθεσίες. Φωτογραφίζουμε τον εαυτό μας με φόντο τις Πυραμίδες ή τη Μόνα Λίζα. Ήμουν εκεί, μια φευγαλέα στιγμή αποκρυσταλλωμένη σε μια λήψη προς όφελος ή φθόνο κάποιου, περιμένοντας το κλικ στο εικονίδιο μπράβο. Μου αρέσει, αλλά μόνο τώρα και για μια στιγμή. Όλα είναι ανακλητά, μεταμορφωμένα, σαν τον Πρωτέα των Ελλήνων. Η γνώμη υπερισχύει της πίστης, ο ρομαντικός Χάινε (7) είπε ότι για να χτιστούν οι καθεδρικοί ναοί χρειαζόταν κάτι περισσότερο από μια γνώμη για τον Θεό. Το συναίσθημα για την Παναγία των Παρισίων στις φλόγες μειώνεται ενόψει των μεταγενέστερων έκτακτων ειδήσεων. Η μετανεωτερικότητα, στο ταξίδι της προς το υπερπέραν, απλώνεται «πέρα από το ανθρώπινο»: από τον άνθρωπο στον υπεράνθρωπο, ένα σχοινί τεντωμένο ανάμεσα στην ωμή ζωϊκότητα και τον «αυξημένο» άνθρωπο, συγχωνευμένο, ενσωματωμένο σε ένα «Project technoscientific» που προκαλεί «ρίγη»!

Η επιθυμία υπερισχύει της πραγματικότητας,  "τὰ πάντα ῥεῖ", αλλά χωρίς μορφή, όπως το νερό. Δημιουργούμε τον εαυτό μας, αλλά δεν είμαστε σιδηρουργοί του εαυτού μας, αλλά πελάτες της τεχνικής, τρανς σε όλη τη ζωή, σύμφωνα με τη μόδα και τις προτιμήσεις. Περιττοί άνθρωποι, υπάρξεις χωρίς ιστορία λόγω υπερβολής, συσσώρευσης. Ο Anton Chekhov περιέγραψε σε μια ιστορία, τους περιττούς χαρακτήρες, τον δικαστή Zaikin και τον άντρα με το κοκκινωπό παντελόνι, που είναι άχρηστοι,  όχι επειδή είναι κοινωνικά αποτυχημένοι, αλλά λόγω της αδυναμίας τους να κατέχουν προσωπικότητα. Η προσωπικότητα ανήκει στη διάσταση της συνέχειας, είναι ο καρπός αυτού που θέλει να είναι κανείς στη ζωή, είναι συμπαγής, όχι υγρός, πάνω από όλα δεν είναι «τρανς». Αυτό που είναι κάποιος, είναι έτσι μια για πάντα, από τη γέννηση, την αποστολή, την αποδοχή του εαυτού, την προσκόλληση ή την απόρριψη των προτύπων, το bildung ή τη συνειδητή διαμόρφωση.

Το πεπρωμένο αντικαθίσταται από την πρόοδο. Κατέληξε επίσης απογοητευτικό, μια αγωνιώδης προσδοκία που αναβλήθηκε στο μέλλον. Καλύτερη είναι η στιγμή, η συνεχής αλλαγή, το θραύσμα, το παγκόσμιο ερμαφρόδιτο μοντέλο που μετα-μορφώνεται, μετα-φέρει και μετα-βαίνει. Όλα κυλούν διαμετακομιστικά, δεν γίνεσαι αυτό που είσαι (Νίτσε) αλλά διασχίζεις, μεταμφιεσμένος και μεταβαλλόμενος, ένας αυτοκινητόδρομος αιώνια υπό κατασκευή, κάθε μέτρο μια έξοδος και μια παράκαμψη, το ουσιαστικό είναι να πληρώσεις τα διόδια. Μόνο το ταξίδι μετράει, η καταγωγή μας θυμώνει γιατί δεν τήν επιλέξαμε «ελεύθερα», η προσγείωση είναι τρομακτική, πρέπει να αναβληθεί, να αντικατασταθεί με άπειρα στάδια, πάντα νέες ζωές, συνεχής μυθοπλασία ή μυθιστόρημα. Ισχύει μόνο ο παρών χρόνος, στον οποίο δεν υπάρχει χώρος για σκέψη (Χέγκελ).

Η προέλευση θυμίζει τις αρχές, αφαιρούνται καθώς συνδέονται με το χθες και με τον κόσμο των σκοπών, αρκούμαστε σε «αξίες». Αλλά και αυτές υποχωρούν. Δεν υπάρχουν άλλες αξίες, αγαπητέ κύριε, αναστενάζουν οι περιστασιακοί συνταξιδιώτες. Με το ζόρι, είναι η πρακτική συγκεκριμενοποίηση των αρχών, αντιστέκονται στις τιμές, στην εξαγοράσιμη μετάφραση των αξιών. Ο ορισμός του πολιτισμού μας ως Δύσης είναι συγκλονιστικός. Δεν είναι μια γεωγραφική ένδειξη, αλλά μάλλον ο τόπος επιλογής της νεωτερικότητας, της αλλαγής, της τρανς (μετάβασης) που γίνεται έργο. Εμείς οι Δυτικοί δεν είμαστε συμπατριώτες, αλλά σύγχρονοι, προσωρινοί επιβάτες του Πεσσόα που έγιναν νομάδες σε αέναη διέλευση ακόμα και χωρίς κίνηση, πλέοντας στον εικονικό ωκεανό του Διαδικτύου, όπου μπορούμε να είμαστε ένας, κανένας και εκατό χιλιάδες, τέλειοι μεταλλαγμένοι και τρανς. Διακρατικοί, υπερεθνικοί, τρανσέξουαλ, τρανς άνθρωποι. Ένα καλλιτεχνικό κίνημα του τέλους του εικοστού αιώνα αποκαλούσε τον εαυτό του transavantgarde. Πρόδρομος του μεταμοντερνισμού, είχε ως στόχο να διασταυρώσει την εννοιολογική τέχνη, την υπεροχή των ιδεών και των εννοιών έναντι της ικανότητας έκφρασης: το αντίθετο της τέχνης. Η προσωρινή, άλυτη αδιευκρίνιστη αρχή της έννοιας του τρανς είναι εκπληκτική: αυτό που περνάει. Το να διασχίζεις σημαίνει να ταξιδεύεις, να περνάς από τη μια πλευρά στην άλλη, είναι από τη φύση της μια ενδιάμεση, στιγμιαία συνθήκη, όχι τέλος ή προορισμός. Αλλά η φύση είναι ο εχθρός που πρέπει να νικηθεί, με τον υπηρέτη της το πεπρωμένο.

Είναι αυτό το τέλος της ανθρωπότητας όπως το κατάλαβαν όλες οι προηγούμενες γενιές;

Πομπέο Τζιρόλαμο Μπατόνι – Ο Αινείας και ο Αγχίσης φεύγουν από την φλεγόμενη Τροία – 1748.  

Και μετά την ήττα της Τροίας, πέρασε τη θάλασσα, ήταν μετανάστης, σήμερα πρόσφυγας πολέμου θα λέγαμε. Δεν ήταν διέλευση, όσες ατυχίες κι αν είχε να αντιμετωπίσει. Είχε στόχο, δεν ήταν νομάδας ή επιβάτης. Ήθελε να ξανακτήσει την κατεστραμμένη πόλη του αλλού, έφερε μαζί του τους Πενάτες, τους θεούς του σπιτιού και της συνέχειας, κράτησε το χεράκι του γιου του Ασκάνιου στο χέρι του, έφερε στους ώμους του τον γέρο πατέρα του Αγχίση. Σύμφωνα με τον μύθο, αποβιβάστηκε στο Λάτσιο, ο γενάρχης εκείνων που ίδρυσαν τη Ρώμη. Η πλαστική και συγκινητική αίσθηση της διέλευσης του προς τον στόχο, την ένωση του παρελθόντος, του παρόντος και του μέλλοντος και το άνοιγμα στο υπερβατικό αναπαράγεται με έναν υπέροχο τρόπο από τη γλυπτική ομάδα του Gian Lorenzo Bernini, πιο ισχυρή, πιο απτή από τους αν και πολύτιμους πίνακες του Federico Barocci. και τού Καράτσι. Ο Αινείας πέρασε, ναι, αλλά δεν ήταν νομάς ή χάμστερ που κάνει κύκλους. Είχε θέσει έναν στόχο, είχε έναν τόπο στο μυαλό του, έναν προορισμό.
Το χαρακτηριστικό της ανυπέρβλητης προσωρινότητας και συνάμα της απόλυτης καινοτομίας αυτής της τρανς εποχής είναι αποθαρρυντικό και, όπως είπαμε στην αρχή, θα χρειαζόταν μια ισχυρή φιλοσοφική, πνευματική και υπαρξιακή διάψευση. Πας, διασχίζεις, εισχωρείς σε τοίχους, απομακρύνεις εμπόδια, δημιουργώντας ερείπια, γεμίζοντας μπάζα τον δρόμο, αλλά ο αγώνας είναι αυτοσκοπός. Ή μάλλον, ο σκοπός της υπερανθρώπινης, μελλοντικής ανθρωπότητας –συγχωρέστε την αναφορά– βρίσκεται στον δραματικό, ίσως διαβολικό υβριδισμό με το τεχνητό, τη μηχανή, το τεχνικό προϊόν, με σκοπό την κυριαρχία. Το λένε επαυξημένο άνθρωπο, το σύμβολο είναι ένας μη κλειστός κύκλος με h (homo) και σύμβολο + (συν).

Είναι το τέλος της ανθρωπότητας όπως το έχουν καταλάβει όλες οι προηγούμενες γενιές. Πρέπει να γίνει κατανοητό, γνωστό, να κριθεί, να αποδομηθεί με την ίδια πληρότητα που εφάρμοσε η καταστροφική πολιτισμική ταξινόμηση του περασμένου μισού αιώνα. Διασχίζοντας, ζώντας τρανς: ας μιλήσουμε γι' αυτό, επιτέλους. Δεν είναι μια αναπόφευκτη μοίρα, πόσο μάλλον η φυσική κατάληξη της «προοδευτικής» ιστορίας του είδους μας. Homo sum, humani nihil a me alienum puto, έγραψε ο Lucretius, ο μυστηριώδης συγγραφέας του De rerum natura, η Φύση των Πραγμάτων. Είμαι άνθρωπος, τίποτα ανθρώπινο δεν μου είναι ξένο

Άνθρωπος, ακριβώς, όχι υπεράνθρωπος.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

(1) Η Piccarda Donati (Φλωρεντία, μέσα 13ου αιώνα – Φλωρεντία, τέλη 13ου αιώνα) ήταν Ιταλίδα αρχόντισσα. Η Piccarda, απελευθερωμένη βίαια από το μοναστήρι του Τάγματος των Φτωχών Clares στο οποίο είχε επιλέξει να περιοριστεί, παίρνοντας τον Χριστό ως σύζυγό της, αναγκάστηκε από τον αδελφό της Corso Donati, μεταξύ 1283 και 1293, να παντρευτεί έναν πλούσιο γόνο, τον Rossellino della Tosa, ένας από τους πιο ενοχλητικούς μαύρους. Λέγεται ότι προνοητικά πέθανε από λέπρα πριν ολοκληρωθεί ο γάμος, αλλά είναι μόνο ένας θλιβερός, λεπτός μύθος.
(2) Paul Virilio (1932-2018). Ήταν Γάλλος φιλόσοφος, συγγραφέας, πολεοδόμος, θεωρητικός πολιτισμού και ειδικός στις νέες τεχνολογίες, γνωστός κυρίως για τα γραπτά του για την ανάπτυξη της τεχνολογίας σε σχέση με την ταχύτητα και την ισχύ, με διάφορες αναφορές στην αρχιτεκτονική, την τέχνη, τους δήμους και τις ένοπλες δυνάμεις. Η τεχνολογία δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς την πιθανότητα ατυχημάτων. Το ατύχημα είναι αυτό που είναι απροσδόκητο, αυτό που δεν προβλέπεται και προκύπτει με τη γέννηση της ίδιας της τεχνολογίας: όταν εφευρέθηκε το σκάφος, εφευρέθηκε και το ναυάγιο, όταν εφευρέθηκε το τρένο, η τεχνολογία για να κινηθεί πιο γρήγορα, συνέβη η σιδηροδρομική καταστροφή. Ο Virilio ορίζει τη δρομολογία ως «την επιστήμη (ή τη λογική) της ταχύτητας». Η δρομολογία είναι σημαντική όταν εξετάζουμε τη δομή της κοινωνίας σε σχέση με τον πόλεμο. «Όποιος ελέγχει την περιοχή την κατέχει. Η ιδιοκτησία γης δεν αφορά πρωτίστως νόμους και συμβάσεις, αλλά πρωτίστως για τη διαχείριση της κίνησης και της κυκλοφορίας».
(3) Ο Αντισθένης (Αθήνα, 444 π.Χ. – Αθήνα, 365 π.Χ.) από πατέρα Αθηναίο και μητέρα Θρακιά, ήταν μαθητής του Γοργία και, στη συνέχεια, μαθητής του Σωκράτη. Ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος. Μεταξύ των Σωκρατικών, ο Αντισθένης ξεχώριζε για την περήφανη επίδειξη της φτώχειας του και τη σφοδρή αντιπαράθεσή του εναντίον του Πλάτωνα. Στη συνέχεια ίδρυσε τη δική του σχολή, η οποία ονομάστηκε Κυνική σχολή, επειδή οι κυνικοί συνεδρίαζαν στο Κυνόσαργο, το αθηναϊκό γυμνάσιο όπου δέχονταν ακόμη και «ημιπολίτες» (ο Αντισθένης ήταν, στην πραγματικότητα, μέτοικος, λόγω της ξένης μητέρας του. Πιθανότατα ήταν δάσκαλος του Διογένη (Σινωπεύς), έστω και αν δεν υπάρχει σίγουρη απόδειξη γι' αυτό.
(4) Ο Φάουστ – πλήρως Doktor Faust ή Doctor Faustus, μερικές φορές ιταλικοποιημένος ως Fausto – είναι ο πρωταγωνιστής ενός γερμανικού λαϊκού παραμυθιού που έχει χρησιμοποιηθεί ως βάση για πολλά φανταστικά έργα. Η ιστορία αφορά τη μοίρα ενός αλχημιστή που ονομάζεται Φάουστ, ο οποίος, στη συνεχή του αναζήτηση για προχωρημένη ή απαγορευμένη γνώση των υλικών πραγμάτων, επικαλείται τον διάβολο (που εκπροσωπείται από τον Μεφιστοφέλη), ο οποίος προσφέρεται να τον υπηρετήσει για ένα χρονικό διάστημα, είκοσι τέσσερα χρόνια συνολικά, και με τίμημα της ψυχής του θα του επιτρέψει την απόλυτη γνώση.
(5) Οι Θέσεις για τον Φόιερμπαχ (Thesen über Feuerbach) είναι ένα σύντομο κείμενο του Καρλ Μαρξ, που συντάχθηκε τον Απρίλιο του 1845 και έφερε στο φως ο Φρίντριχ Ένγκελς μετά το θάνατο του συγγραφέα.
(6) Günther Anders, ψευδώνυμο του Günther Stern (1902-1992). Ήταν Γερμανός φιλόσοφος και συγγραφέας. Γιος του επιφανούς ψυχολόγου Wilhelm Stern, έλαβε μια στέρεη ανθρωπιστική εκπαίδευση. 

(7) Christian Johann Heinrich Heine (1797-1856). Ήταν Γερμανός ποιητής, ο κυριότερος της μεταβατικής περιόδου μεταξύ ρομαντισμού και ρεαλισμού.

THE TRANSHUMAN FUTURE Humanity - Inchiostronero (www-inchiostronero-it.translate.goog)