πρώτη δημοσίευση: frontpopulaire.fr
O ουγγρικής καταγωγής Αμερικανός δισεκατομμυριούχος δημιούργησε την περιουσία του κερδοσκοπώντας επί των νομισμάτων και των μετοχών, προκαλώντας μεταξύ άλλων μια σοβαρή νομισματική κρίση στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου στοιχημάτισε για την πτώση της στερλίνας το 1992. Αυτός ο αδίστακτος κερδοσκόπος είναι ταυτόχρονα ένας «φιλάνθρωπος» χρηματοδότης που επενδύει κολοσσιαία κεφάλαια προς υπεράσπιση των πολιτικών του ιδεών: ανοιχτά σύνορα προς όλες τις κατευθύνσεις, απελευθέρωση των ηθών, υπεροχή των ατομικών δικαιωμάτων έναντι των συλλογικών δεσμεύσεων κ.λπ.
Είτε πρόκειται για τον Βίκτωρ Όρμπαν, τον Ντόναλντ Τραμπ, τον Βλαντιμίρ Πούτιν ή τον Σι Τζίνπινγκ, όλοι αντιμετωπίζουν τον Τζορτζ Σόρος ως απειλή για την ασφάλεια της χώρας τους. Ποιος είναι αυτός ο «αρχηγός κράτους δίχως κράτος», όπως του αρέσει να αυτοαποκαλείται, ο οποίος προκαλεί ανησυχία σε μερικούς από τους πιο ισχυρούς ηγέτες του κόσμου;
Μερικοί σχολιαστές υποβαθμίζουν τη δραστηριότητά του στις αμιγώς κερδοσκοπικές και αποδοτικές επιχειρήσεις του· άλλοι τον θεωρούν έναν καλοπροαίρετο φιλάνθρωπο, έναν «ριζοσπάστη προοδευτικό» που, χάρη στην τεράστια περιουσία του, χρηματοδοτεί ευγενείς σκοπούς.
Η πραγματικότητα είναι πιο αμφιλεγόμενη. Ο Τζορτζ Σόρος είναι ένας πραγματιστής που θέτει την περιουσία του στην υπηρεσία ενός ιδανικού, την ίδια στιγμή που πλουτίζει μέσα από τις αντιφάσεις μεταξύ των ιδεών και των πράξεών του.
Όνειρό του: μια παγκόσμια κοινωνία που θα διέπεται από τις αρχές της Open Society, της «ανοικτής κοινωνίας», μιας έννοιας που αναπτύχθηκε από τον φιλόσοφο Καρλ Πόπερ και την οποία εγκολπώθηκε ο Σόρος, και επαγγέλλεται την εγκαθίδρυση μιας μη αυταρχικής κοινωνίας, θεμελιωμένης πάνω στην ελευθερία και τα δικαιώματα του ανθρώπου, με διαφανείς πολιτικούς μηχανισμούς και στην οποία η οικονομία της αγοράς θα μπορεί να αναπτυχθεί.
Στην πράξη, η εγκαθίδρυση της ανοικτής κοινωνίας αποτελεί την κατάληξη δύο μείζονων διαδικασιών που χρηματοδοτεί και ενθαρρύνει ο Τζορτζ Σόρος:
– Την αποδυνάμωση του έθνους-κράτους, από το οποίο στερεί σημαντικά τμήματα της κυριαρχίας του.
– Τη δημιουργία πολυπολιτισμικών και κοινοτιστικών κοινωνιών.
Για να επιτύχει τους στόχους του, ο δισεκατομμυριούχος έχει δημιουργήσει ένα από τα πιο ισχυρά και επίφοβα συστήματα επιρροής, του οποίου το ορατό κέντρο βάρους είναι η Open Society Foundations (OSF). Προκειμένου να προσανατολίσει τη κοινή γνώμη και το πολιτικό σύστημα προς μια κατεύθυνση σύμφωνη με τις απόψεις του και πιο ευνοϊκή για τα συμφέροντά του, χρησιμοποιεί τέσσερις κύριους μοχλούς: τα ΜΜΕ, ως φορείς γνώμης, τα κινήματα των πολιτών, ως μέσα στήριξης της δράσης του, τις ΜΚΟ, ως καταλύτες για την αλλαγή και τους υπερεθνικούς θεσμούς προκειμένου να ασκούν μία κανονιστική επιρροή στις κυβερνήσεις.
Μέσα ενημέρωσης για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης
Τα μέσα ενημέρωσης είναι ένας θεμελιώδης πυλώνας του οπλοστασίου που χρησιμοποιεί ο Σόρος, ο οποίος παρεμβαίνει σε πολλαπλά επίπεδα. Πρώτον, επιδοτεί οργανισμούς που υπερασπίζονται την «ελευθερία του Τύπου» (Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, International Freedom Expression Exchange [IFEX] ή ακόμη Africa Freedom Information Centre). Υποστηρίζει επίσης την επαγγελματικοποίηση των δημοσιογράφων με την υποστήριξη εξειδικευμένων ενώσεων, ενώ χρηματοδοτεί και μεγάλο αριθμό μέσων ενημέρωσης (ραδιόφωνο[1], τηλεόραση και έντυπα μέσα).
Με το πρόσχημα της υπεράσπισης της ελευθερίας του Τύπου, του επαγγελματισμού της δημοσιογραφίας και της υποστήριξης της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης, οι ενέργειες του Σόρος επιδιώκουν τη χρήση των διαύλων επικοινωνίας που δύνανται να απονομιμοποιούν τους αντιπάλους και να επηρεάζουν την κοινή γνώμη, μεταδίδοντας τα ιδανικά της ανοικτής κοινωνίας (προώθηση της πολυπολιτισμικότητας και της μετανάστευσης, απάλειψη των συνόρων, καταπολέμηση του προστατευτισμού και της εθνικής κυριαρχίας, προώθηση μίας μορφής παγκόσμιας διακυβέρνησης και, γενικά, καταπολέμηση κάθε συντηρητικής πολιτικής).
Οι επενδύσεις του Media Development Investment Fund (MDIF), ενός ταμείου που χρηματοδοτείται από τον Σόρος και παρεμβαίνει ήδη σε 120 ΜΜΕ, σε περισσότερες από σαράντα χώρες, αντικατοπτρίζουν άψογα την αμφισημία του σοροσιανού αφηγήματος. Την ίδια στιγμή που ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει την «ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης», το MDIF επιδοτεί στην πράξη οργανισμούς των οποίων οι κατευθύνσεις είναι απολύτως ελεγχόμενες. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, το Eurozet και το Agora αντιστρατεύονται τη συντηρητική κυβέρνηση PIS και την επιρροή της καθολικής Εκκλησίας.
Ο Τζορτζ Σόρος χρηματοδοτεί επίσης πολλές δημοσιογραφικές και ερευνητικές πλατφόρμες όπως το ProPublica και το Center for Public Integrity. Και εδώ, η υποστήριξή του σε αυτούς τους οργανισμούς δεν είναι ανιδιοτελής. Κυρίως, αποσκοπεί στη διάθεση ερευνητικών εργαλείων, ικανών να στοχοποιούν τους αντιπάλους του Open Society. Ορισμένοι σχολιαστές έμειναν έκπληκτοι με τη μεροληψία των ερευνών και των αποκαλύψεων των Panama Papers και των Paradise Papers, που στόχευαν προνομιακά κύκλους δηλωμένων αντιπάλων του Σόρος (Πούτιν, ορισμένους Αφρικανούς ηγέτες, τη Σαουδική Αραβία), αλλά αποσιωπούσαν τις φορολογικές απάτες ή το ξέπλυμα χρήματος μεγάλων δυτικών εταιρειών και αξιωματούχων. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το Organized Crime and Corruption and Reporting Project, καθώς και το International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), που βρίσκονται πίσω από τις έρευνες αυτές, χρηματοδοτούνται από τον Σόρος.
Παράλληλα με τα παραδοσιακά μέσα, ο Τζορτζ Σόρος ασχολείται όλο και περισσότερο με τις νέες τεχνολογίες και δείχνει έντονο ενδιαφέρον για πρωτοβουλίες ελέγχου των πληροφοριών. Το συμφέρον εδώ είναι διττό: η λογοκρισία όσων υπερασπίζονται μια συντηρητική και εθνική πολιτική γραμμή και η ταυτόχρονη προώθηση των «σοροσιανών» ιδανικών.
Ως εκ τούτου, το OSF στηρίζει οικονομικά πολλούς ιστότοπους επαλήθευσης πληροφοριών (fact checking), όπως ο ιστότοπος factcheck.eu, που ανέλαβε την επαλήθευση πληροφοριών κατά τις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές και χρηματοδοτήθηκε από το Open Society Initiative for Europe (OSIE) ή το International Fact Checking Network (IFCN) που χρηματοδοτείται από το OSF.
Χρηματοδοτεί επίσης τους οργανισμούς Fullfact και το Correctiv στη Γερμανία, που είναι γνωστοί για τη συνεργασία τους με το Facebook ως εταίροι της πρωτοβουλίας επαλήθευσης γεγονότων.
Ο έλεγχος των δημοσιεύσεων σε κοινωνικά δίκτυα, ειδικά στο Facebook, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τον Σόρος, όπως αποδεικνύεται από μια έρευνα του National Pulse[2], που αποκαλύπτει ότι μεγάλο μέρος των μελών του εποπτικού συμβουλίου που διορίστηκαν από το Facebook για να εποπτεύουν την απόσυρση δημοσιεύσεων βρίσκονταν κοντά στο «σοροσιανό κίνημα». Μέσα από τις ενέργειές του υπέρ των μέσων ενημέρωσης, ο Τζορτζ Σόρος καλλιεργεί έτσι το έδαφος που επιτρέπει σε «κινήσεις πολιτών» να ενισχυθούν.
Η στρατηγική χρήση των κοινωνικών κινημάτων
Σύμφωνα με τον Τζορτζ Σόρος, μία υπεύθυνη κοινωνία των πολιτών, που ενεργεί στην υπηρεσία της δημοκρατίας και των πολιτικών ελευθεριών, είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία της ανοιχτής κοινωνίας. Οφείλει να παρατηρεί, να ελέγχει και, εάν είναι απαραίτητο, να κατευθύνει τη δράση όσων κατέχουν την εξουσία.
Προκειμένου να κινητοποιήσει αυτή την κοινωνία των πολιτών, ο Σόρος ενεργεί στο πεδίο της ευαισθητοποίησης, της διάρθρωσης και της κατάρτισης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ). Έτσι, το OSF εκπαιδεύει και χρηματοδοτεί πολλές δομές ακτιβιστών που επιδιώκουν μαζική στρατολόγηση μέσα στη νεολαία, πιο δεκτική στα «προοδευτικά ιδανικά» που υπερασπίζεται ο Σόρος. Επιδοτεί επίσης, με μια διατομεακή λογική, οργανισμούς για την υπεράσπιση των γυναικών, των σεξουαλικών μειονοτήτων (ΛΟΑΤ), των μουσουλμάνων (ιδιαίτερα στην Ευρώπη) και ορισμένων εθνοτικών μειονοτήτων (Αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες, Ρομά στην Ευρώπη).
Στόχος να δημιουργηθούν και να είναι διαθέσιμοι, αν χρειαστεί, ιμάντες αναμετάδοσης κατ’ εξοχήν σε κοινοτιστική βάση, που θα προωθούν αιτήματα και θα υλοποιούν τοπικές δράσεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα υποστηρίζονται και θα διαδίδονται από τα ΜΜΕ και τις ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται από τον Σόρος.
Έτσι, οι πολύχρωμες επαναστάσεις στην Ανατολική Ευρώπη[3] ή τα κινήματα της Αραβικής Άνοιξης εκπορεύτηκαν ή επηρεάστηκαν έντονα από τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών που υποστήριζε ο Σόρος. Στην αφρικανική ήπειρο, τα κινήματα «Y’en a marre» (Σενεγάλη), «Balai Citoyen» (Μπουρκίνα Φάσο), «Filimbi et Lucha» (Κονγκό) επωφελήθηκαν επίσης από την υποστήριξη οργανώσεων «Σόρος», καθώς και οργανώσεων που βρίσκονται κοντά στην αμερικανική κυβέρνηση, όπως η «USAID» ή το National Endowment for Democracy (NED), με το οποίο ο Σόρος συνεργαζόταν τακτικά κατά την περίοδο των πολύχρωμων επαναστάσεων.
Δηλωμένος στόχος: η αποσταθεροποίηση και ενίοτε η ανατροπή του εκάστοτε καθεστώτος (όπως έγινε στη περίπτωση του προέδρου Κομπαορέ στην Μπουρκίνα Φάσο) ή έστω η αποδυνάμωσή του (όπως έγινε με τη κυβέρνηση Καμπιλά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) ή η υποχώρησή του σε ορισμένα ζητήματα (Σενεγάλη).
Πιο πρόσφατα, στο πλαίσιο του κινήματος Black Lives Matter, το Open Society Foundations ανακοίνωσε δωρεά 150 εκατομμυρίων δολαρίων εντός πέντε ετών σε οργανισμούς που εργάζονται για τη φυλετική ισότητα και θα διευθύνονται από μαύρους Αμερικανούς. 70 εκατομμύρια δολάρια θα διατεθούν επίσης σε πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη «φυλετική δικαιοσύνη». Η τοποθέτηση του συστήματος Σόρος σε αυτό το κίνημα πρέπει να αναλυθεί ιδίως υπό το φως της αμερικανικής πολιτικής ατζέντας. Οι προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν τον Νοέμβριο του 2020 και ο Σόρος, όπως δήλωσε πριν από μερικά χρόνια, έχει δεσμευτεί να «καταστρέψει τον πρόεδρο Τραμπ». Αυτό το κίνημα αποτελούσε μια εκπληκτική ευκαιρία για αποσταθεροποίηση σε μία συγκυρία όπου ο Ντόναλντ Τραμπ αποδυναμωνόταν ήδη από την υγειονομική και κοινωνικοοικονομική κρίση, καθώς και τη κρίση ασφάλειας που διέρχονται οι ΗΠΑ.
Οι ΜΚΟ ως καταλύτες της αλλαγής
Οι ΜΚΟ αποτελούν έναν θεμελιώδη κρίκο στο σύστημα επιρροής του Τζορτζ Σόρος. Του επιτρέπουν τόσο να προσανατολίζει την κοινή γνώμη, όσο και να ασκεί πίεση σε πολιτικούς ή οικονομικούς στόχους. Τα ιδρύματα του Open Society Foundations καθώς και οι άλλες δομές του συστήματος «Σόρος» επιχορηγούν τόσο μεγάλες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο, όσο και μικρότερες ΜΚΟ με τοπική ατζέντα. Αυτό προσφέρει στον επιχειρηματία μία σημαντική επιδραστικότητα χωρίς να εμφανίζεται στο προσκήνιο.
Μεταξύ των μεγάλων ΜΚΟ, ο Σόρος επιχορηγεί ειδικότερα το Human Rights Watch, το οποίο έλαβε το 2010 από το OSF δωρεά 100 εκατομμυρίων δολαρίων για δέκα χρόνια, τη Διεθνή Αμνηστία, τη Transparency International, το Global Witness, το International Crisis Group, το Ινστιτούτο Διακυβέρνησης Φυσικών Πόρων ή ακόμα την Oxfam. Όσο μεγάλη και αν είναι η οικονομική υποστήριξη, η σχέση γίνεται πιο ισχυρή χάρη σε πολλαπλούς και πολυσχιδείς συνδέσμους. Έτσι, για παράδειγμα, ο Τζορτζ Σόρος και ο γιος του Αλέξανδρος είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου του International Crisis Group. Το ίδιο ισχύει και για την Άγιο Όμπε, πρώην ηγέτιδα της Πρωτοβουλίας του Open Society για τη Δυτική Αφρική (OSIWA), καθώς και για τους Μαρκ Μάλλοκ Μπράουν και Μαρία Κατάουι, μέλη του διοικητικού συμβουλίου του OSF.
Αυτή η συνάρθρωση αναπαράγεται στις περισσότερες από τις μεγάλες ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται από τον Τζορτζ Σόρος, πράγμα που του επιτρέπει να ελέγχει τη δράση αυτών των κατά τα άλλα ανεξάρτητων οργανισμών και να την καθοδηγεί προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Κάθε ΜΚΟ έχει τον δικό της τομέα εξειδίκευσης: ανθρώπινα δικαιώματα (Διεθνής Αμνηστία, Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων), καταπολέμηση της λεηλασίας φυσικών πόρων (Global Witness), πρόληψη συγκρούσεων (International Crisis Group), καταπολέμηση της φτώχειας (Oxfam) ή ακόμα καταπολέμηση της διαφθοράς (Transparency International).
Αυτοί οι οργανισμοί μπορούν να ενεργοποιηθούν μεμονωμένα στο πλαίσιο επιχειρήσεων επιρροής ή αποσταθεροποίησης για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου τακτικού στόχου ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά, σε μία λογική περικύκλωσης του στόχου. Οι επιθέσεις ορισμένων ΜΚΟ συνέδραμαν στην αποσταθεροποίηση καθεστώτων τα οποία ο Σόρος αντιστρατευόταν ανοικτά (ανατροπή του προέδρου Κομπαορέ στην Μπουρκίνα Φάσο, ακτιβιστική δραστηριότητα κατά του Καμπιλά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό κ.λπ.). Επιπλέον, στην Ακτή του Ελεφαντοστού, η δράση του συστήματος επιρροής του Σόρος συνέβαλε πράγματι στην άνοδο στην εξουσία του Αλασάν Ουατταρά, το 2010[4].
Την ίδια στιγμή που οι ΜΚΟ της σφαίρας επιρροής του Σόρος μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης με στόχο την ανατροπή κυβερνήσεων, χρησιμοποιούνται επίσης και για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και την υιοθέτηση συγκεκριμένων νόμων σε εθνικό ή υπερεθνικό επίπεδο.
«Ριζοσπάστης προοδευτικός», ανήσυχος με την άνοδο των «εθνικισμών» στην Ευρώπη, ο Σόρος θέτει τον αγώνα κατά των διακρίσεων και του ρατσισμού στο επίκεντρο της δράσης του στη Γηραιά Ήπειρο. Το Open Society Foundations χρηματοδότησε έτσι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισμού (ENAR) και το βοήθησε να οικοδομήσει και να ενισχύσει την επιδραστικότητά του, μετατρέποντάς το με αυτόν τον τρόπο σε βασικό παράγοντα της ευρωπαϊκής αντιρατσιστικής δράσης. Το ENAR, το οποίο συγκεντρώνει περισσότερες από εκατό αντιρατσιστικές οργανώσεις από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, αγωνίζεται ενεργά κατά της ισλαμοφοβίας και υπέρ της προστασίας των μεταναστών[5].
Μεταξύ των γαλλικών οργανώσεων που είναι μέλη του ENAR, βρίσκουμε τη «Συλλογικότητα κατά της Ισλαμοφοβίας στη Γαλλία» (CCIF), μια ισλαμιστική οργάνωση που πρόσκειται ιδεολογικά στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία διεξάγει έναν επιδέξιο πόλεμο πληροφόρησης για να αποτρέψει οποιαδήποτε κριτική του ισλάμ και να περιορίσει την ελευθερία έκφρασης στη Γαλλία. Βρίσκουμε επίσης το Αντιπροσωπευτικό Συμβούλιο των Μαύρων Ενώσεων (CRAN), μια φυλετιστική οργάνωση με έντονη παρουσία κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων της επιτροπής «Adama», το 2020, στη Γαλλία, καθώς και την Επιτροπή Δικαιοσύνης και Ελευθεριών υπό την προεδρία του ισλαμιστή Γιασσέρ Λουατί, πρώην εκπροσώπου της CCIF.
Αυτοί οι διαφορετικοί οργανισμοί, που συνδέονται μεταξύ τους, αποτελούν σαφώς μέρος μιας υπονομευτικής λογικής που αποσκοπεί στην αποσταθεροποίηση των γαλλικών θεσμών. Εάν, από την πλευρά του, το ENAR προτάσσει σκοπούς που μπορεί να φαίνονται νόμιμοι και θεμιτοί (καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων), πολλές οργανώσεις που απαρτίζουν αυτό το δίκτυο έχουν στην πραγματικότητα στόχους που δεν συμβαδίζουν με τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες, τις οποίες θέλουν να αποδυναμώσουν.
Το ENAR συνεργάζεται στενά με τη διακομματική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση του ρατσισμού και υπέρ της διαφορετικότητας (ARDI), η οποία λαμβάνει επίσης επιχορηγήσεις από το OSF. Αυτή η συνεργασία δημιούργησε μια ισχυρή δυναμική γύρω από τον αντι-ρατσισμό και την καταπολέμηση των διακρίσεων εντός του Κοινοβουλίου. Στόχος αυτής της συνεργασίας είναι να προσανατολιστεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία προς την κατεύθυνση των ριζοσπαστικών προοδευτικών αξιών που υποστηρίζει ο Σόρος.
Το OSF υποστηρίζει ευθέως διάφορες ενώσεις σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γαλλία, το OSF χρηματοδότησε κυρίως το CCIF, έναν οργανισμό με ισλαμιστική ατζέντα όπως προαναφέρθηκε. Ομοίως, φαίνεται πως προσέφερε 80.000 δολάρια στον «Σύνδεσμο Πολιτών» (Alliance citoyenne), ένωση που διοργάνωσε την εκδήλωση γυναικών με μπουρκίνι σε ένα δημοτικό κολυμβητήριο της Γκρενόμπλ, τον Ιούνιο του 2019. Χρηματοδοτεί επίσης τακτικά την Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ligue des droits de l’homme), μια αντιρατσιστική οργάνωση που υπερασπίζεται ιδιαίτερα το ισλάμ και η οποία διατηρεί δεσμούς με την CCIF (κοινές συνεντεύξεις Τύπου, νομικές ενέργειες κ.λπ.) σε μία συμπληρωματική δραστηριότητα.
Το OSF είναι ο μεγαλύτερος ιδιωτικός χορηγός στον κόσμο για «ΜΚΟ και ενώσεις που εργάζονται για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας», με ετήσιο προϋπολογισμό άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων το 2018. Οι περισσότερες από αυτές τις ΜΚΟ έχουν μια αξιοσέβαστη εικόνα και μια ηθική στάση που τις καθιστά άτρωτες σε κοινωνίες που διέπονται από την «πολιτική ορθότητα».
Αποτελούν έναν δεινό φορέα επιρροής για τον Τζορτζ Σόρος, που, όταν έρθει η ώρα, τις χρησιμοποιεί για να διεκπεραιώσει τους πολιτικούς, οικονομικούς ή χρηματοοικονομικούς του στόχους.
Υπερεθνικοί οργανισμοί: εργαλεία καταναγκασμού και επιρροής
Εδώ και αρκετές δεκαετίες, ο Τζορτζ Σόρος προωθεί, με αρκετή επιτυχία, τη συγκρότηση υπερεθνικών φορέων που στοχεύουν να υποκαταστήσουν τους εθνικούς θεσμούς, επηρεάζοντας ή εξαναγκάζοντάς τους.
Έτσι, η δημιουργία το 2002 του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), του οποίου η αποστολή είναι να δικάσει άτομα που εμπλέκονται σε εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα γενοκτονίας, ήταν το αποτέλεσμα μιας εκστρατείας της Coalition for the International Criminal Court (CICC)[6], ενός οργανισμού που χρηματοδοτείται και ελέγχεται από το OSF. Το όργανο αυτό δέχεται επανειλημμένα κριτική για τη μεροληψία των αποφάσεών του. Οι αποδεδειγμένοι δεσμοί μεταξύ του συστήματος Σόρος και αρκετών προσωπικοτήτων του ΔΠΔ, ιδίως πρώην εισαγγελέων (Λουίς Μορένο Οκάμπο, Φατού Μπενσουντά) ή ακόμη και δικαστών, όπως η Σίλβια Αλεχάντρα Φερνάντες ντε Γκουρμεντί, έχουν καταγγελθεί δικαίως από τους επικριτές του Δικαστηρίου, αμφισβητώντας την πραγματική ανεξαρτησία του.
Αυτός ο εισοδισμός των οργανώσεων του συστήματος Σόρος στο ΔΠΔ αντικατοπτρίζει τις πρόσφατες αποκαλύψεις μιας έκθεσης (Φεβρουάριος 2020) του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τον Νόμο και τη Δικαιοσύνη (ECLJ) σχετικά με την επιρροή που ασκεί το σύστημα Σόρος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει ότι, μεταξύ των εκατό δικαστών που εργάστηκαν μεταξύ του 2009 και του 2019 στο ΕΔΔΑ, είκοσι δύο είχαν άμεση σχέση με τις ΜΚΟ του Σόρος, «είτε ως διευθυντές, είτε ως χρηματοδοτούμενοι, είτε ως τακτικοί συνεργάτες στις δραστηριότητές τους».
Αυτή η επιρροή του Σόρος στο ΕΔΔΑ του επέτρεψε να προωθήσει την υιοθέτηση «προοδευτικών» μεταρρυθμίσεων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες: γάμος ομοφυλοφίλων στην Αυστρία, την Ελλάδα και την Ιταλία, δικαίωμα έκτρωσης στην Πολωνία, κατάργηση ισόβιας κάθειρξης στην Ουγγαρία ή την υποχρέωση επίσημης έγκρισης αλλαγής φύλου στη Γαλλία. Μετά τις αποκαλύψεις αυτής της έκθεσης, το Δικαστήριο δεν αρνήθηκε τα γεγονότα, αλλά υποβάθμισε την επιρροή τους στις αποφάσεις που εκδόθηκαν. Το ενδιαφέρον του Σόρος γι’ αυτό το Δικαστήριο εξηγείται εν μέρει από την υποχρέωση των κρατών που έχουν υπογράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, να ενσωματώσουν τη νομολογία της ΕΔΔΑ στη νομοθεσία τους.
Είναι προφανής λοιπόν η σημασία της κανονιστικής επιρροής που διαθέτει το σύστημα Σόρος πάνω στις εθνικές κυβερνήσεις χάρη στους ιμάντες μεταβίβασης που τοποθετούνται κατάλληλα εντός του ΕΔΔΑ. Επιπλέον, για να διασφαλιστεί ότι τα κράτη ενσωματώνουν τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ στην εθνική τους νομοθεσία, το Open Society υποστήριξε τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δικτύου Εφαρμογής (European Implementation Network) που είναι επιφορτισμένο με την παρακολούθηση της διαδικασίας, και του οποίου αποτελεί έναν εκ των βασικών οικονομικών συντελεστών[7].
Γενικότερα, το OSF ασκεί έντονη δραστηριότητα πιέσεων στα ευρωπαϊκά όργα να μέσω των δομών του στις Βρυξέλλες: το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Πολιτικής της Ανοικτής Κοινωνίας, που ορίζει τη δραστηριότητά του ως «τον κλάδο του δικτύου Open Society Foundations που εργάζεται για τη πολιτική και την υπεράσπιση της ΕΕ, με έδρα τις Βρυξέλλες. Λειτουργεί για να επηρεάζει και να ενισχύει τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους νόμους, τις πολιτικές, τη χρηματοδότηση και την εξωτερική δράση της ΕΕ, ώστε να διατηρεί και να ενισχύει τις ανοικτές κοινωνίες στην Ευρώπη και πέραν αυτής».
Η κανονιστική επιρροή του OSF δεν σταματά εκεί, καθώς επιδιώκει επίσης να παρέμβει σε εθνικό επίπεδο, στο πλαίσιο του Open Society Justice Initiative (OSJI). Στη Γαλλία, με πρόσχημα την καταπολέμηση των διακρίσεων, οι ενέργειες που πραγματοποίησε το OSJI στοχεύουν κυρίως στην απαγόρευση του ελέγχου προσώπου, στην κατάργηση της απαγόρευσης της ισλαμικής μαντίλας, καθώς και στην ακύρωση ορισμένων μέτρων ασφαλείας που ελήφθησαν μετά τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου 2015. Το OSJI υποστήριξε έτσι την ένωση «Action droit des musulmans» (ADM) ως μέρος της εκστρατείας που διεξήχθη παράλληλα με τη Διεθνή Αμνηστία, το Human Rights Watch και το συνδικάτο των δικαστών.
Τελικώς, σε ηλικία ενενήντα δύο ετών, ο Τζορτζ Σόρος μόλις ανήγγειλε το «σημαντικότερο έργο της ζωής του». Όπως αποκάλυψε στις 23 Ιανουαρίου 2020, στο δείπνο που παραθέτει κάθε χρόνο στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, κρίνοντας την εκπαίδευση ως θεμελιώδη μοχλό επιρροής, αποφάσισε να δημιουργήσει το Open Society University Network (OSUN). Αυτή η πρωτοβουλία, την οποία θα επιδοτήσει με κεφάλαια ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, στοχεύει στην καταπολέμηση της ανάπτυξης του εθνικισμού και του οικονομικού προστατευτισμού και, γενικότερα, στην καταπολέμηση «σημερινών ή μελλοντικών δικτατόρων». Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, έθεσε στο στόχαστρό του ρητά τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τη Ρωσία.
Επιπλέον, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι μία από τις προτεραιότητες του έργου αυτού. Έτσι, το OSUN στοχεύει, σύμφωνα με τον Τζορτζ Σόρος, να προστατεύσει τις ανοιχτές κοινωνίες των οποίων η ίδια η επιβίωση, σύμφωνα με τον ίδιο, απειλείται.
[2] https://thenationalpulse.com/politics/facebook-oversightboard-anti-trump-foreign/
[3] Ο Σόρος υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι το ίδρυμά του διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα γεγονότα του Μαϊντάν στην Ουκρανία, το 2013-2014.
[4] Stéphanie Erbs, Vincent Barbé και Olivier Laurent «Les Réseaux Soros à la conquête de l’Afrique» (2 017 VA Press).
[5] Όσον αφορά αυτή τη θεματική, ο Σόρος υποστηρίζει επίσης το No Borders χρηματοδοτώντας το UNITED for Intercultural Action.
[6] Η Coalition for the International Criminal Court δημιουργήθηκε από τον Ρίτσαρντ Ντίκερ του Human Rights Watch. Πρόεδρός του υπήρξε ο Ουίλλιαμ Πέις, του Παγκόσμιου Φεντεραλιστικού Κινήματος που χρηματοδοτείται από τον Σόρος. Στην εκτελεστική του επιτροπή βρίσκονταν πολλά στελέχη ΜΚΟ του συστήματος Σόρος (Διεθνής Αμνηστία, Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Διεθνής Ομοσπονδία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [FIDH], No Peace Without Justice, Human Rights First …).
[7] http://www.einnetwork.org/.
O ουγγρικής καταγωγής Αμερικανός δισεκατομμυριούχος δημιούργησε την περιουσία του κερδοσκοπώντας επί των νομισμάτων και των μετοχών, προκαλώντας μεταξύ άλλων μια σοβαρή νομισματική κρίση στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου στοιχημάτισε για την πτώση της στερλίνας το 1992. Αυτός ο αδίστακτος κερδοσκόπος είναι ταυτόχρονα ένας «φιλάνθρωπος» χρηματοδότης που επενδύει κολοσσιαία κεφάλαια προς υπεράσπιση των πολιτικών του ιδεών: ανοιχτά σύνορα προς όλες τις κατευθύνσεις, απελευθέρωση των ηθών, υπεροχή των ατομικών δικαιωμάτων έναντι των συλλογικών δεσμεύσεων κ.λπ.
Είτε πρόκειται για τον Βίκτωρ Όρμπαν, τον Ντόναλντ Τραμπ, τον Βλαντιμίρ Πούτιν ή τον Σι Τζίνπινγκ, όλοι αντιμετωπίζουν τον Τζορτζ Σόρος ως απειλή για την ασφάλεια της χώρας τους. Ποιος είναι αυτός ο «αρχηγός κράτους δίχως κράτος», όπως του αρέσει να αυτοαποκαλείται, ο οποίος προκαλεί ανησυχία σε μερικούς από τους πιο ισχυρούς ηγέτες του κόσμου;
Μερικοί σχολιαστές υποβαθμίζουν τη δραστηριότητά του στις αμιγώς κερδοσκοπικές και αποδοτικές επιχειρήσεις του· άλλοι τον θεωρούν έναν καλοπροαίρετο φιλάνθρωπο, έναν «ριζοσπάστη προοδευτικό» που, χάρη στην τεράστια περιουσία του, χρηματοδοτεί ευγενείς σκοπούς.
Η πραγματικότητα είναι πιο αμφιλεγόμενη. Ο Τζορτζ Σόρος είναι ένας πραγματιστής που θέτει την περιουσία του στην υπηρεσία ενός ιδανικού, την ίδια στιγμή που πλουτίζει μέσα από τις αντιφάσεις μεταξύ των ιδεών και των πράξεών του.
Όνειρό του: μια παγκόσμια κοινωνία που θα διέπεται από τις αρχές της Open Society, της «ανοικτής κοινωνίας», μιας έννοιας που αναπτύχθηκε από τον φιλόσοφο Καρλ Πόπερ και την οποία εγκολπώθηκε ο Σόρος, και επαγγέλλεται την εγκαθίδρυση μιας μη αυταρχικής κοινωνίας, θεμελιωμένης πάνω στην ελευθερία και τα δικαιώματα του ανθρώπου, με διαφανείς πολιτικούς μηχανισμούς και στην οποία η οικονομία της αγοράς θα μπορεί να αναπτυχθεί.
Στην πράξη, η εγκαθίδρυση της ανοικτής κοινωνίας αποτελεί την κατάληξη δύο μείζονων διαδικασιών που χρηματοδοτεί και ενθαρρύνει ο Τζορτζ Σόρος:
– Την αποδυνάμωση του έθνους-κράτους, από το οποίο στερεί σημαντικά τμήματα της κυριαρχίας του.
– Τη δημιουργία πολυπολιτισμικών και κοινοτιστικών κοινωνιών.
Για να επιτύχει τους στόχους του, ο δισεκατομμυριούχος έχει δημιουργήσει ένα από τα πιο ισχυρά και επίφοβα συστήματα επιρροής, του οποίου το ορατό κέντρο βάρους είναι η Open Society Foundations (OSF). Προκειμένου να προσανατολίσει τη κοινή γνώμη και το πολιτικό σύστημα προς μια κατεύθυνση σύμφωνη με τις απόψεις του και πιο ευνοϊκή για τα συμφέροντά του, χρησιμοποιεί τέσσερις κύριους μοχλούς: τα ΜΜΕ, ως φορείς γνώμης, τα κινήματα των πολιτών, ως μέσα στήριξης της δράσης του, τις ΜΚΟ, ως καταλύτες για την αλλαγή και τους υπερεθνικούς θεσμούς προκειμένου να ασκούν μία κανονιστική επιρροή στις κυβερνήσεις.
Μέσα ενημέρωσης για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης
Τα μέσα ενημέρωσης είναι ένας θεμελιώδης πυλώνας του οπλοστασίου που χρησιμοποιεί ο Σόρος, ο οποίος παρεμβαίνει σε πολλαπλά επίπεδα. Πρώτον, επιδοτεί οργανισμούς που υπερασπίζονται την «ελευθερία του Τύπου» (Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα, International Freedom Expression Exchange [IFEX] ή ακόμη Africa Freedom Information Centre). Υποστηρίζει επίσης την επαγγελματικοποίηση των δημοσιογράφων με την υποστήριξη εξειδικευμένων ενώσεων, ενώ χρηματοδοτεί και μεγάλο αριθμό μέσων ενημέρωσης (ραδιόφωνο[1], τηλεόραση και έντυπα μέσα).
Με το πρόσχημα της υπεράσπισης της ελευθερίας του Τύπου, του επαγγελματισμού της δημοσιογραφίας και της υποστήριξης της ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης, οι ενέργειες του Σόρος επιδιώκουν τη χρήση των διαύλων επικοινωνίας που δύνανται να απονομιμοποιούν τους αντιπάλους και να επηρεάζουν την κοινή γνώμη, μεταδίδοντας τα ιδανικά της ανοικτής κοινωνίας (προώθηση της πολυπολιτισμικότητας και της μετανάστευσης, απάλειψη των συνόρων, καταπολέμηση του προστατευτισμού και της εθνικής κυριαρχίας, προώθηση μίας μορφής παγκόσμιας διακυβέρνησης και, γενικά, καταπολέμηση κάθε συντηρητικής πολιτικής).
Οι επενδύσεις του Media Development Investment Fund (MDIF), ενός ταμείου που χρηματοδοτείται από τον Σόρος και παρεμβαίνει ήδη σε 120 ΜΜΕ, σε περισσότερες από σαράντα χώρες, αντικατοπτρίζουν άψογα την αμφισημία του σοροσιανού αφηγήματος. Την ίδια στιγμή που ισχυρίζεται ότι υποστηρίζει την «ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης», το MDIF επιδοτεί στην πράξη οργανισμούς των οποίων οι κατευθύνσεις είναι απολύτως ελεγχόμενες. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, το Eurozet και το Agora αντιστρατεύονται τη συντηρητική κυβέρνηση PIS και την επιρροή της καθολικής Εκκλησίας.
Ο Τζορτζ Σόρος χρηματοδοτεί επίσης πολλές δημοσιογραφικές και ερευνητικές πλατφόρμες όπως το ProPublica και το Center for Public Integrity. Και εδώ, η υποστήριξή του σε αυτούς τους οργανισμούς δεν είναι ανιδιοτελής. Κυρίως, αποσκοπεί στη διάθεση ερευνητικών εργαλείων, ικανών να στοχοποιούν τους αντιπάλους του Open Society. Ορισμένοι σχολιαστές έμειναν έκπληκτοι με τη μεροληψία των ερευνών και των αποκαλύψεων των Panama Papers και των Paradise Papers, που στόχευαν προνομιακά κύκλους δηλωμένων αντιπάλων του Σόρος (Πούτιν, ορισμένους Αφρικανούς ηγέτες, τη Σαουδική Αραβία), αλλά αποσιωπούσαν τις φορολογικές απάτες ή το ξέπλυμα χρήματος μεγάλων δυτικών εταιρειών και αξιωματούχων. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το Organized Crime and Corruption and Reporting Project, καθώς και το International Consortium of Investigative Journalists (ICIJ), που βρίσκονται πίσω από τις έρευνες αυτές, χρηματοδοτούνται από τον Σόρος.
Παράλληλα με τα παραδοσιακά μέσα, ο Τζορτζ Σόρος ασχολείται όλο και περισσότερο με τις νέες τεχνολογίες και δείχνει έντονο ενδιαφέρον για πρωτοβουλίες ελέγχου των πληροφοριών. Το συμφέρον εδώ είναι διττό: η λογοκρισία όσων υπερασπίζονται μια συντηρητική και εθνική πολιτική γραμμή και η ταυτόχρονη προώθηση των «σοροσιανών» ιδανικών.
Ως εκ τούτου, το OSF στηρίζει οικονομικά πολλούς ιστότοπους επαλήθευσης πληροφοριών (fact checking), όπως ο ιστότοπος factcheck.eu, που ανέλαβε την επαλήθευση πληροφοριών κατά τις τελευταίες ευρωπαϊκές εκλογές και χρηματοδοτήθηκε από το Open Society Initiative for Europe (OSIE) ή το International Fact Checking Network (IFCN) που χρηματοδοτείται από το OSF.
Χρηματοδοτεί επίσης τους οργανισμούς Fullfact και το Correctiv στη Γερμανία, που είναι γνωστοί για τη συνεργασία τους με το Facebook ως εταίροι της πρωτοβουλίας επαλήθευσης γεγονότων.
Ο έλεγχος των δημοσιεύσεων σε κοινωνικά δίκτυα, ειδικά στο Facebook, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τον Σόρος, όπως αποδεικνύεται από μια έρευνα του National Pulse[2], που αποκαλύπτει ότι μεγάλο μέρος των μελών του εποπτικού συμβουλίου που διορίστηκαν από το Facebook για να εποπτεύουν την απόσυρση δημοσιεύσεων βρίσκονταν κοντά στο «σοροσιανό κίνημα». Μέσα από τις ενέργειές του υπέρ των μέσων ενημέρωσης, ο Τζορτζ Σόρος καλλιεργεί έτσι το έδαφος που επιτρέπει σε «κινήσεις πολιτών» να ενισχυθούν.
Η στρατηγική χρήση των κοινωνικών κινημάτων
Σύμφωνα με τον Τζορτζ Σόρος, μία υπεύθυνη κοινωνία των πολιτών, που ενεργεί στην υπηρεσία της δημοκρατίας και των πολιτικών ελευθεριών, είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία της ανοιχτής κοινωνίας. Οφείλει να παρατηρεί, να ελέγχει και, εάν είναι απαραίτητο, να κατευθύνει τη δράση όσων κατέχουν την εξουσία.
Προκειμένου να κινητοποιήσει αυτή την κοινωνία των πολιτών, ο Σόρος ενεργεί στο πεδίο της ευαισθητοποίησης, της διάρθρωσης και της κατάρτισης των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών (ΟΚΠ). Έτσι, το OSF εκπαιδεύει και χρηματοδοτεί πολλές δομές ακτιβιστών που επιδιώκουν μαζική στρατολόγηση μέσα στη νεολαία, πιο δεκτική στα «προοδευτικά ιδανικά» που υπερασπίζεται ο Σόρος. Επιδοτεί επίσης, με μια διατομεακή λογική, οργανισμούς για την υπεράσπιση των γυναικών, των σεξουαλικών μειονοτήτων (ΛΟΑΤ), των μουσουλμάνων (ιδιαίτερα στην Ευρώπη) και ορισμένων εθνοτικών μειονοτήτων (Αφροαμερικανών στις Ηνωμένες Πολιτείες, Ρομά στην Ευρώπη).
Στόχος να δημιουργηθούν και να είναι διαθέσιμοι, αν χρειαστεί, ιμάντες αναμετάδοσης κατ’ εξοχήν σε κοινοτιστική βάση, που θα προωθούν αιτήματα και θα υλοποιούν τοπικές δράσεις, οι οποίες με τη σειρά τους θα υποστηρίζονται και θα διαδίδονται από τα ΜΜΕ και τις ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται από τον Σόρος.
Έτσι, οι πολύχρωμες επαναστάσεις στην Ανατολική Ευρώπη[3] ή τα κινήματα της Αραβικής Άνοιξης εκπορεύτηκαν ή επηρεάστηκαν έντονα από τις οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών που υποστήριζε ο Σόρος. Στην αφρικανική ήπειρο, τα κινήματα «Y’en a marre» (Σενεγάλη), «Balai Citoyen» (Μπουρκίνα Φάσο), «Filimbi et Lucha» (Κονγκό) επωφελήθηκαν επίσης από την υποστήριξη οργανώσεων «Σόρος», καθώς και οργανώσεων που βρίσκονται κοντά στην αμερικανική κυβέρνηση, όπως η «USAID» ή το National Endowment for Democracy (NED), με το οποίο ο Σόρος συνεργαζόταν τακτικά κατά την περίοδο των πολύχρωμων επαναστάσεων.
Δηλωμένος στόχος: η αποσταθεροποίηση και ενίοτε η ανατροπή του εκάστοτε καθεστώτος (όπως έγινε στη περίπτωση του προέδρου Κομπαορέ στην Μπουρκίνα Φάσο) ή έστω η αποδυνάμωσή του (όπως έγινε με τη κυβέρνηση Καμπιλά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό) ή η υποχώρησή του σε ορισμένα ζητήματα (Σενεγάλη).
Πιο πρόσφατα, στο πλαίσιο του κινήματος Black Lives Matter, το Open Society Foundations ανακοίνωσε δωρεά 150 εκατομμυρίων δολαρίων εντός πέντε ετών σε οργανισμούς που εργάζονται για τη φυλετική ισότητα και θα διευθύνονται από μαύρους Αμερικανούς. 70 εκατομμύρια δολάρια θα διατεθούν επίσης σε πρωτοβουλίες που σχετίζονται με τη «φυλετική δικαιοσύνη». Η τοποθέτηση του συστήματος Σόρος σε αυτό το κίνημα πρέπει να αναλυθεί ιδίως υπό το φως της αμερικανικής πολιτικής ατζέντας. Οι προεδρικές εκλογές διεξήχθησαν τον Νοέμβριο του 2020 και ο Σόρος, όπως δήλωσε πριν από μερικά χρόνια, έχει δεσμευτεί να «καταστρέψει τον πρόεδρο Τραμπ». Αυτό το κίνημα αποτελούσε μια εκπληκτική ευκαιρία για αποσταθεροποίηση σε μία συγκυρία όπου ο Ντόναλντ Τραμπ αποδυναμωνόταν ήδη από την υγειονομική και κοινωνικοοικονομική κρίση, καθώς και τη κρίση ασφάλειας που διέρχονται οι ΗΠΑ.
Οι ΜΚΟ ως καταλύτες της αλλαγής
Οι ΜΚΟ αποτελούν έναν θεμελιώδη κρίκο στο σύστημα επιρροής του Τζορτζ Σόρος. Του επιτρέπουν τόσο να προσανατολίζει την κοινή γνώμη, όσο και να ασκεί πίεση σε πολιτικούς ή οικονομικούς στόχους. Τα ιδρύματα του Open Society Foundations καθώς και οι άλλες δομές του συστήματος «Σόρος» επιχορηγούν τόσο μεγάλες ΜΚΟ που δραστηριοποιούνται σε διεθνές επίπεδο, όσο και μικρότερες ΜΚΟ με τοπική ατζέντα. Αυτό προσφέρει στον επιχειρηματία μία σημαντική επιδραστικότητα χωρίς να εμφανίζεται στο προσκήνιο.
Μεταξύ των μεγάλων ΜΚΟ, ο Σόρος επιχορηγεί ειδικότερα το Human Rights Watch, το οποίο έλαβε το 2010 από το OSF δωρεά 100 εκατομμυρίων δολαρίων για δέκα χρόνια, τη Διεθνή Αμνηστία, τη Transparency International, το Global Witness, το International Crisis Group, το Ινστιτούτο Διακυβέρνησης Φυσικών Πόρων ή ακόμα την Oxfam. Όσο μεγάλη και αν είναι η οικονομική υποστήριξη, η σχέση γίνεται πιο ισχυρή χάρη σε πολλαπλούς και πολυσχιδείς συνδέσμους. Έτσι, για παράδειγμα, ο Τζορτζ Σόρος και ο γιος του Αλέξανδρος είναι μέλη του διοικητικού συμβουλίου του International Crisis Group. Το ίδιο ισχύει και για την Άγιο Όμπε, πρώην ηγέτιδα της Πρωτοβουλίας του Open Society για τη Δυτική Αφρική (OSIWA), καθώς και για τους Μαρκ Μάλλοκ Μπράουν και Μαρία Κατάουι, μέλη του διοικητικού συμβουλίου του OSF.
Αυτή η συνάρθρωση αναπαράγεται στις περισσότερες από τις μεγάλες ΜΚΟ που χρηματοδοτούνται από τον Τζορτζ Σόρος, πράγμα που του επιτρέπει να ελέγχει τη δράση αυτών των κατά τα άλλα ανεξάρτητων οργανισμών και να την καθοδηγεί προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Κάθε ΜΚΟ έχει τον δικό της τομέα εξειδίκευσης: ανθρώπινα δικαιώματα (Διεθνής Αμνηστία, Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων), καταπολέμηση της λεηλασίας φυσικών πόρων (Global Witness), πρόληψη συγκρούσεων (International Crisis Group), καταπολέμηση της φτώχειας (Oxfam) ή ακόμα καταπολέμηση της διαφθοράς (Transparency International).
Αυτοί οι οργανισμοί μπορούν να ενεργοποιηθούν μεμονωμένα στο πλαίσιο επιχειρήσεων επιρροής ή αποσταθεροποίησης για την επίτευξη ενός συγκεκριμένου τακτικού στόχου ή μπορούν να χρησιμοποιηθούν συνδυαστικά, σε μία λογική περικύκλωσης του στόχου. Οι επιθέσεις ορισμένων ΜΚΟ συνέδραμαν στην αποσταθεροποίηση καθεστώτων τα οποία ο Σόρος αντιστρατευόταν ανοικτά (ανατροπή του προέδρου Κομπαορέ στην Μπουρκίνα Φάσο, ακτιβιστική δραστηριότητα κατά του Καμπιλά στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό κ.λπ.). Επιπλέον, στην Ακτή του Ελεφαντοστού, η δράση του συστήματος επιρροής του Σόρος συνέβαλε πράγματι στην άνοδο στην εξουσία του Αλασάν Ουατταρά, το 2010[4].
Την ίδια στιγμή που οι ΜΚΟ της σφαίρας επιρροής του Σόρος μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε επιχειρήσεις αποσταθεροποίησης με στόχο την ανατροπή κυβερνήσεων, χρησιμοποιούνται επίσης και για τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και την υιοθέτηση συγκεκριμένων νόμων σε εθνικό ή υπερεθνικό επίπεδο.
«Ριζοσπάστης προοδευτικός», ανήσυχος με την άνοδο των «εθνικισμών» στην Ευρώπη, ο Σόρος θέτει τον αγώνα κατά των διακρίσεων και του ρατσισμού στο επίκεντρο της δράσης του στη Γηραιά Ήπειρο. Το Open Society Foundations χρηματοδότησε έτσι το Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισμού (ENAR) και το βοήθησε να οικοδομήσει και να ενισχύσει την επιδραστικότητά του, μετατρέποντάς το με αυτόν τον τρόπο σε βασικό παράγοντα της ευρωπαϊκής αντιρατσιστικής δράσης. Το ENAR, το οποίο συγκεντρώνει περισσότερες από εκατό αντιρατσιστικές οργανώσεις από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, αγωνίζεται ενεργά κατά της ισλαμοφοβίας και υπέρ της προστασίας των μεταναστών[5].
Μεταξύ των γαλλικών οργανώσεων που είναι μέλη του ENAR, βρίσκουμε τη «Συλλογικότητα κατά της Ισλαμοφοβίας στη Γαλλία» (CCIF), μια ισλαμιστική οργάνωση που πρόσκειται ιδεολογικά στην Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία διεξάγει έναν επιδέξιο πόλεμο πληροφόρησης για να αποτρέψει οποιαδήποτε κριτική του ισλάμ και να περιορίσει την ελευθερία έκφρασης στη Γαλλία. Βρίσκουμε επίσης το Αντιπροσωπευτικό Συμβούλιο των Μαύρων Ενώσεων (CRAN), μια φυλετιστική οργάνωση με έντονη παρουσία κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων της επιτροπής «Adama», το 2020, στη Γαλλία, καθώς και την Επιτροπή Δικαιοσύνης και Ελευθεριών υπό την προεδρία του ισλαμιστή Γιασσέρ Λουατί, πρώην εκπροσώπου της CCIF.
Αυτοί οι διαφορετικοί οργανισμοί, που συνδέονται μεταξύ τους, αποτελούν σαφώς μέρος μιας υπονομευτικής λογικής που αποσκοπεί στην αποσταθεροποίηση των γαλλικών θεσμών. Εάν, από την πλευρά του, το ENAR προτάσσει σκοπούς που μπορεί να φαίνονται νόμιμοι και θεμιτοί (καταπολέμηση του ρατσισμού και των διακρίσεων), πολλές οργανώσεις που απαρτίζουν αυτό το δίκτυο έχουν στην πραγματικότητα στόχους που δεν συμβαδίζουν με τις ευρωπαϊκές δημοκρατικές αξίες, τις οποίες θέλουν να αποδυναμώσουν.
Το ENAR συνεργάζεται στενά με τη διακομματική ομάδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση του ρατσισμού και υπέρ της διαφορετικότητας (ARDI), η οποία λαμβάνει επίσης επιχορηγήσεις από το OSF. Αυτή η συνεργασία δημιούργησε μια ισχυρή δυναμική γύρω από τον αντι-ρατσισμό και την καταπολέμηση των διακρίσεων εντός του Κοινοβουλίου. Στόχος αυτής της συνεργασίας είναι να προσανατολιστεί η ευρωπαϊκή νομοθεσία προς την κατεύθυνση των ριζοσπαστικών προοδευτικών αξιών που υποστηρίζει ο Σόρος.
Το OSF υποστηρίζει ευθέως διάφορες ενώσεις σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες. Στη Γαλλία, το OSF χρηματοδότησε κυρίως το CCIF, έναν οργανισμό με ισλαμιστική ατζέντα όπως προαναφέρθηκε. Ομοίως, φαίνεται πως προσέφερε 80.000 δολάρια στον «Σύνδεσμο Πολιτών» (Alliance citoyenne), ένωση που διοργάνωσε την εκδήλωση γυναικών με μπουρκίνι σε ένα δημοτικό κολυμβητήριο της Γκρενόμπλ, τον Ιούνιο του 2019. Χρηματοδοτεί επίσης τακτικά την Ένωση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Ligue des droits de l’homme), μια αντιρατσιστική οργάνωση που υπερασπίζεται ιδιαίτερα το ισλάμ και η οποία διατηρεί δεσμούς με την CCIF (κοινές συνεντεύξεις Τύπου, νομικές ενέργειες κ.λπ.) σε μία συμπληρωματική δραστηριότητα.
Το OSF είναι ο μεγαλύτερος ιδιωτικός χορηγός στον κόσμο για «ΜΚΟ και ενώσεις που εργάζονται για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δικαιοσύνης και της δημοκρατίας», με ετήσιο προϋπολογισμό άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων το 2018. Οι περισσότερες από αυτές τις ΜΚΟ έχουν μια αξιοσέβαστη εικόνα και μια ηθική στάση που τις καθιστά άτρωτες σε κοινωνίες που διέπονται από την «πολιτική ορθότητα».
Αποτελούν έναν δεινό φορέα επιρροής για τον Τζορτζ Σόρος, που, όταν έρθει η ώρα, τις χρησιμοποιεί για να διεκπεραιώσει τους πολιτικούς, οικονομικούς ή χρηματοοικονομικούς του στόχους.
Υπερεθνικοί οργανισμοί: εργαλεία καταναγκασμού και επιρροής
Εδώ και αρκετές δεκαετίες, ο Τζορτζ Σόρος προωθεί, με αρκετή επιτυχία, τη συγκρότηση υπερεθνικών φορέων που στοχεύουν να υποκαταστήσουν τους εθνικούς θεσμούς, επηρεάζοντας ή εξαναγκάζοντάς τους.
Έτσι, η δημιουργία το 2002 του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου (ΔΠΔ), του οποίου η αποστολή είναι να δικάσει άτομα που εμπλέκονται σε εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και εγκλήματα γενοκτονίας, ήταν το αποτέλεσμα μιας εκστρατείας της Coalition for the International Criminal Court (CICC)[6], ενός οργανισμού που χρηματοδοτείται και ελέγχεται από το OSF. Το όργανο αυτό δέχεται επανειλημμένα κριτική για τη μεροληψία των αποφάσεών του. Οι αποδεδειγμένοι δεσμοί μεταξύ του συστήματος Σόρος και αρκετών προσωπικοτήτων του ΔΠΔ, ιδίως πρώην εισαγγελέων (Λουίς Μορένο Οκάμπο, Φατού Μπενσουντά) ή ακόμη και δικαστών, όπως η Σίλβια Αλεχάντρα Φερνάντες ντε Γκουρμεντί, έχουν καταγγελθεί δικαίως από τους επικριτές του Δικαστηρίου, αμφισβητώντας την πραγματική ανεξαρτησία του.
Αυτός ο εισοδισμός των οργανώσεων του συστήματος Σόρος στο ΔΠΔ αντικατοπτρίζει τις πρόσφατες αποκαλύψεις μιας έκθεσης (Φεβρουάριος 2020) του Ευρωπαϊκού Κέντρου για τον Νόμο και τη Δικαιοσύνη (ECLJ) σχετικά με την επιρροή που ασκεί το σύστημα Σόρος στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ). Η μελέτη αυτή επιβεβαιώνει ότι, μεταξύ των εκατό δικαστών που εργάστηκαν μεταξύ του 2009 και του 2019 στο ΕΔΔΑ, είκοσι δύο είχαν άμεση σχέση με τις ΜΚΟ του Σόρος, «είτε ως διευθυντές, είτε ως χρηματοδοτούμενοι, είτε ως τακτικοί συνεργάτες στις δραστηριότητές τους».
Αυτή η επιρροή του Σόρος στο ΕΔΔΑ του επέτρεψε να προωθήσει την υιοθέτηση «προοδευτικών» μεταρρυθμίσεων σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες: γάμος ομοφυλοφίλων στην Αυστρία, την Ελλάδα και την Ιταλία, δικαίωμα έκτρωσης στην Πολωνία, κατάργηση ισόβιας κάθειρξης στην Ουγγαρία ή την υποχρέωση επίσημης έγκρισης αλλαγής φύλου στη Γαλλία. Μετά τις αποκαλύψεις αυτής της έκθεσης, το Δικαστήριο δεν αρνήθηκε τα γεγονότα, αλλά υποβάθμισε την επιρροή τους στις αποφάσεις που εκδόθηκαν. Το ενδιαφέρον του Σόρος γι’ αυτό το Δικαστήριο εξηγείται εν μέρει από την υποχρέωση των κρατών που έχουν υπογράψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, να ενσωματώσουν τη νομολογία της ΕΔΔΑ στη νομοθεσία τους.
Είναι προφανής λοιπόν η σημασία της κανονιστικής επιρροής που διαθέτει το σύστημα Σόρος πάνω στις εθνικές κυβερνήσεις χάρη στους ιμάντες μεταβίβασης που τοποθετούνται κατάλληλα εντός του ΕΔΔΑ. Επιπλέον, για να διασφαλιστεί ότι τα κράτη ενσωματώνουν τις αποφάσεις του ΕΔΔΑ στην εθνική τους νομοθεσία, το Open Society υποστήριξε τη δημιουργία ενός Ευρωπαϊκού Δικτύου Εφαρμογής (European Implementation Network) που είναι επιφορτισμένο με την παρακολούθηση της διαδικασίας, και του οποίου αποτελεί έναν εκ των βασικών οικονομικών συντελεστών[7].
Γενικότερα, το OSF ασκεί έντονη δραστηριότητα πιέσεων στα ευρωπαϊκά όργα να μέσω των δομών του στις Βρυξέλλες: το Ινστιτούτο Ευρωπαϊκής Πολιτικής της Ανοικτής Κοινωνίας, που ορίζει τη δραστηριότητά του ως «τον κλάδο του δικτύου Open Society Foundations που εργάζεται για τη πολιτική και την υπεράσπιση της ΕΕ, με έδρα τις Βρυξέλλες. Λειτουργεί για να επηρεάζει και να ενισχύει τη λήψη αποφάσεων σχετικά με τους νόμους, τις πολιτικές, τη χρηματοδότηση και την εξωτερική δράση της ΕΕ, ώστε να διατηρεί και να ενισχύει τις ανοικτές κοινωνίες στην Ευρώπη και πέραν αυτής».
Η κανονιστική επιρροή του OSF δεν σταματά εκεί, καθώς επιδιώκει επίσης να παρέμβει σε εθνικό επίπεδο, στο πλαίσιο του Open Society Justice Initiative (OSJI). Στη Γαλλία, με πρόσχημα την καταπολέμηση των διακρίσεων, οι ενέργειες που πραγματοποίησε το OSJI στοχεύουν κυρίως στην απαγόρευση του ελέγχου προσώπου, στην κατάργηση της απαγόρευσης της ισλαμικής μαντίλας, καθώς και στην ακύρωση ορισμένων μέτρων ασφαλείας που ελήφθησαν μετά τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου 2015. Το OSJI υποστήριξε έτσι την ένωση «Action droit des musulmans» (ADM) ως μέρος της εκστρατείας που διεξήχθη παράλληλα με τη Διεθνή Αμνηστία, το Human Rights Watch και το συνδικάτο των δικαστών.
Τελικώς, σε ηλικία ενενήντα δύο ετών, ο Τζορτζ Σόρος μόλις ανήγγειλε το «σημαντικότερο έργο της ζωής του». Όπως αποκάλυψε στις 23 Ιανουαρίου 2020, στο δείπνο που παραθέτει κάθε χρόνο στο περιθώριο του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός, κρίνοντας την εκπαίδευση ως θεμελιώδη μοχλό επιρροής, αποφάσισε να δημιουργήσει το Open Society University Network (OSUN). Αυτή η πρωτοβουλία, την οποία θα επιδοτήσει με κεφάλαια ύψους ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων, στοχεύει στην καταπολέμηση της ανάπτυξης του εθνικισμού και του οικονομικού προστατευτισμού και, γενικότερα, στην καταπολέμηση «σημερινών ή μελλοντικών δικτατόρων». Κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, έθεσε στο στόχαστρό του ρητά τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τη Ρωσία.
Επιπλέον, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι μία από τις προτεραιότητες του έργου αυτού. Έτσι, το OSUN στοχεύει, σύμφωνα με τον Τζορτζ Σόρος, να προστατεύσει τις ανοιχτές κοινωνίες των οποίων η ίδια η επιβίωση, σύμφωνα με τον ίδιο, απειλείται.
------
[1] Ραδιόφωνο Okapi στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό ή West Africa Democracy Radio (WADR).[2] https://thenationalpulse.com/politics/facebook-oversightboard-anti-trump-foreign/
[3] Ο Σόρος υποστήριξε μεταξύ άλλων ότι το ίδρυμά του διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στα γεγονότα του Μαϊντάν στην Ουκρανία, το 2013-2014.
[4] Stéphanie Erbs, Vincent Barbé και Olivier Laurent «Les Réseaux Soros à la conquête de l’Afrique» (2 017 VA Press).
[5] Όσον αφορά αυτή τη θεματική, ο Σόρος υποστηρίζει επίσης το No Borders χρηματοδοτώντας το UNITED for Intercultural Action.
[6] Η Coalition for the International Criminal Court δημιουργήθηκε από τον Ρίτσαρντ Ντίκερ του Human Rights Watch. Πρόεδρός του υπήρξε ο Ουίλλιαμ Πέις, του Παγκόσμιου Φεντεραλιστικού Κινήματος που χρηματοδοτείται από τον Σόρος. Στην εκτελεστική του επιτροπή βρίσκονταν πολλά στελέχη ΜΚΟ του συστήματος Σόρος (Διεθνής Αμνηστία, Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Διεθνής Ομοσπονδία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων [FIDH], No Peace Without Justice, Human Rights First …).
[7] http://www.einnetwork.org/.
Δείτε επίσης: Οργανώσεις, Ινστιτούτα, ΜΚΟ και «ανεξάρτητα» μίντια που χρηματοδοτούνται από τον George Soros και το Open Society Institute
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου