Ξεκινώντας πάλι από την αγάπη, τη σωτηρία μας

του Marcello Veneziani

31 Ιανουαρίου 2024

Από πού προέρχεται το νέο μου δοκίμιο αφιερωμένο στην Αναγκαία Αγάπη, που κυκλοφορεί σήμερα από το Marsilio στα βιβλιοπωλεία; Πού πήγε ο κριτικός του παρόντος, ο πολεμιστής; Θα μπορούσα να απαντήσω ότι δεν έχω ασχοληθεί μόνο σήμερα με υπαρξιακά θέματα που διασταυρώνουν τη ζωή με τη σκέψη, τις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και το απέραντο πεδίο συναισθημάτων, μύθων και παθών. Και εδώ και αρκετό καιρό, όπως ίσως κάποιοι παρατήρησαν, υπάρχει αυξανόμενη αποστασιοποίηση και απογοήτευση προς τους τομείς της πολιτικής, της ιστορίας και του πολιτικού πολιτισμού, από την προώθηση/επέλαση των σκουπιδιών και της μικροπονηριάς τους.

Το δοκίμιο για την αγάπη κάθε άλλο παρά μια ιδιωτική απόδραση, μια υποχώρηση στην οικειότητα ή μια όψιμη μεταστροφή στον ζαχαρένιο ρομαντισμό. Γιατί η αγάπη νοείται ως η δύναμη που κινεί τον κόσμο, η πρωταρχική ενέργεια που ζωογονεί τη ζωή, υποστηρίζει δεσμούς και μας επεκτείνει πέρα ​​από τον εαυτό μας, πέρα ​​από  μάς. Επομένως η αγάπη μας ανοίγει στον κόσμο, γεννά κοινότητες, δεν μας κλείνει μέσα μας ή σε ένα οικιακό κλουβί για δύο.

Η μόνη αντίθεση στην παρούσα κοινωνία της έλλειψης αγάπης, που βασίζεται στο μίσος και την αδιαφορία, στον ναρκισσισμό και τον ωφελιμισμό, είναι να ξεκινήσουμε ξανά από την αγάπη, την αρχική δύναμη που μας ωθεί να ζήσουμε, να συνδεθούμε με τους άλλους, να γνωρίσουμε και να συνειδητοποιήσουμε, να αναζητήσουμε ίχνη και νά αφήσουμε αποτυπώματα. Χωρίς την ενέργεια της αγάπης δεν καθιερώνουμε τίποτα, δεν αφιερωνόμαστε σε τίποτα και σε κανέναν, ζούμε σε απάθεια ή αυτοματισμό. Το να προετοιμάζεσαι για την αγάπη (η προδιάθεση του εαυτού μας για αγάπη) είναι καθοριστικό για να είσαι στον κόσμο και να προσπαθείς να τον καταλάβεις, να τον τροποποιήσεις, να τον αγκαλιάσεις. Εάν ο κόσμος καταρρεύσει, αν η αλυσίδα τής χαμένης αγάπης μεγαλώσει, τότε είναι μια πρωταρχική ζωτική ανάγκη να ξεκινήσουμε ξανά από την αγάπη, να αναζητήσουμε μια αγαπητική επανίδρυση του κόσμου και των σχέσεών μας.

Στο βιβλίο Necessary Love (Η αναγκαία αγάπη) ασχολούμαι με τους εννέα βαθμούς αγάπης: από την αγάπη της ζωής, απαραίτητη για να ζήσεις και όχι απλά να τα βγάλεις πέρα, αυτή η αγάπη ως όρεξη για ζωή που εμποτίζει τη μέρα και μας παντρεύει με τον κόσμο, στην αγάπη ενός ζευγαριού, ή του αγαπημένου προσώπου, που παραμένει αγάπη εξ ορισμού αλλά είναι «μόνο» ένα βήμα στην ανάβαση της αγάπης. Από την αγάπη για την οικογένεια, το θεμέλιο της ζωής μας και κάθε κοινωνίας, το αρχικό μέρος όπου γεννιέται η πρώτη αγάπη που δεν τελειώνει, δηλαδή η μητρική αγάπη μέχρι την αγάπη για το αόρατο, το απόμακρο. Έπειτα, η αγάπη για την πατρίδα, βασισμένη στη φυσική αρχή της προτίμησης για τη δική μας γη, τη γλώσσα μας, τον πολιτισμό και την παράδοση, τους δικούς μας ανθρώπους. Να επεκταθούμε στη φιλοσοφική αγάπη, στα φτερά του Πλάτωνα και των μύθων του, στις διάφορες μορφές της αγάπης. Στη συνέχεια απευθύνουμε την αγάπη προς τον κόσμο: αφού η αγάπη, όπως λέει ο Δάντης στο τέλος της Θείας Κωμωδίας, «κινεί τον ήλιο και τα άλλα αστέρια». Και στα χρόνια μας ο Φράνκο Μπατιάτο τραγούδησε το «Ολόκληρο το σύμπαν υπακούει στην αγάπη». Η φυσική επιβεβαιώνει ότι η αρχή της αγάπης της έλξης διέπει το σύμπαν και το συνδέει σε όλα του τα μέρη. Και τέλος, οι υψηλότεροι βαθμοί αγάπης: η αγάπη του πεπρωμένου, της αλήθειας, της αγάπης του Θεού. Το να αγαπάς σημαίνει να υπερβαίνεις τον εαυτό σου και να μην καταλήγεις σε αυτόν. Η αγάπη είναι πάντα αγάπη για το είναι, η αγάπη για το τίποτα ή το μη είναι αδύνατη. Η αγάπη είναι απαραίτητη στη δουλειά, στις φιλίες και στην περιέργεια να γνωρίσεις τον κόσμο.

Με λίγα λόγια, ένα ταξίδι σε διάφορα επίπεδα, σε όλους τους σταθμούς της αγάπης: σαρκικό, ψυχικό, συναισθηματικό και κοινωνικό. Το νήμα της Αριάδνης είναι μια αντίληψη στον αντίποδα της ελεύθερης αγάπης ή της αγάπης ως απλή επιθυμία ή απλή υποκειμενική επιλογή. Η αγάπη θεωρείται απαραίτητη γιατί αφορά το να είσαι πριν από τη θέληση, είναι φυσική πριν νά είσαι ελεύθερος, περιλαμβάνει το πεπρωμένο και όχι μόνο την ευμετάβλητη επιθυμία της στιγμής. Η αγάπη για τα μέλη της οικογένειας, για παράδειγμα, είναι μια βιολογική, αυθεντική αγάπη, καθώς και συναισθηματική και πνευματική, που βασίζεται σε έναν φυσικό και ανεξίτηλο, αμετάκλητο δεσμό. Δεν επιλέγω τους γονείς μου, τα παιδιά μου και τα αδέρφια μου. Αλλά αυτό δεν κάνει αυτούς τους δεσμούς κατώτερους, ασταθείς ή φθαρμένους, αν κάτι τους ενισχύει, τους φορτώνει με την ανάγκη και το πεπρωμένο, δεσμούς που είναι για πάντα, μη ανακλητοί, αν περάσει η επιθυμία να είμαστε μαζί.

Η αγάπη είναι απαραίτητη ως εμπόδιο και απάντηση στην τεχνητή νοημοσύνη που επεκτείνεται σε όλο και πιο αχανείς περιοχές και μας απαλλοτριώνει τις ικανότητες και τα καθήκοντα. Αλλά δεν μπορεί να γεννήσει αγάπη και χρειάζεται μια πρωτότυπη ώθηση, μια παρόρμηση, μια αρχή, για να ξεκινήσει όλες τις δραστηριότητές της. Και αυτή η ορμή προέρχεται από την αγάπη.

Απαραίτητη αγάπη είναι η σύνδεση και η προτίμηση. Στην πραγματικότητα, δεν μπορούμε να αγαπήσουμε ολόκληρη την ανθρωπότητα με την ίδια αγάπη, ή τον άγνωστο ξένο σε σύγκριση με τους πιο κοντινούς μας ανθρώπους. Είναι φυσικό και υγιές να αγαπάς σύμφωνα με την αρχή της εγγύτητας, ξεκινώντας από αυτούς που είναι ή νιώθεις πιο κοντά. Αυτό ισχύει στην αγάπη ενός ζευγαριού, όπως και στην αγάπη για την οικογένεια, τους φίλους και τους συμπατριώτες. Όποιος μεταμορφώνει αυτές τις αγάπες σε μίσος ή βία από πείνα για κατοχή, προδίδει αυτές τις αγάπες. Αλλά η αλυσίδα της κατάχρησης δεν μπορεί να αρνηθεί τη θετική ουσία της αγάπης. Και δεν είναι τίμιο να αποδίδουμε στα φαντάσματα της προηγούμενης πατριαρχικής κοινωνίας τη βία που γεννήθηκε από την εκτεταμένη έλλειψη αγάπης στην παρούσα εγωιστική κοινωνία και την αποσύνθεση των κοινοτικών ιστών.

Ο αντίποδας της αγάπης δεν είναι το μίσος, που είναι ένα θλιβερό πάθος, μια αγάπη αναποδογυρισμένη και παραστρατημένη, αλλά η αδιαφορία που είναι η απουσία οποιουδήποτε κινήτρου. Αγαπάμε σε ομόκεντρους κύκλους, από το πιο κοντινό στο πιο μακρινό. Και εναντιώνεται σε αυτούς που εμποδίζουν, επιτίθενται και καταστρέφουν την αγάπη. Δεν μισεί, αν μη τι άλλο υπερασπίζεται τους έρωτες.

Με αυτό το νέο δοκίμιο για την απαραίτητη αγάπη, ολοκληρώνεται ένα ταξίδι στο οποίο είχα αφιερώσει τρία προηγούμενα στάδια: η απόγνωση ως αφετηρία και όχι ως σημείο άφιξης ήταν το κλειδί για το Despera bene, για να αξιοποιήσουμε στο έπακρο την ταλαιπωρία μας. Μετά ήρθε η Κουκούλα (la Cappa) που πλανάται πάνω από την κοινωνία μας και πνίγει την ελευθερία, τη διαφορετικότητα, την αξιοπρέπεια και την εξυπνάδα. Τότε το βλέμμα μετακινήθηκε από το πάνω ημισφαίριο στο κάτω ημισφαίριο, στο οποίο ζουν τα υποκείμενα κάτω από την Κουκούλα, δηλαδή οι Δυσαρεστημένοι, που δεν τους αρέσει αυτός ο κόσμος. Και που μερικές φορές καταλήγουν στο μίσος επειδή είναι δυσαρεστημένοι με τον εαυτό τους και τον κόσμο στον οποίο ζουν.

Μετά τη ριζοσπαστική κριτική του παρόντος, το ταξίδι φθάνει πλέον σε έναν θετικό και ενεργό ορίζοντα, για ένα ταξίδι σκέψης και ζωής στο όνομα της γέννησης και της αναγέννησης, της ανακάλυψης και της θεμελίωσης, της πράξης και της γνώσης. Εδώ προκύπτει η ιδέα της αναγκαίας αγάπης, της πηγής της ζωής και του έργου στο οποίο θα την αφιερώσουμε. Όταν εμφανίζεται ο πειρασμός της κριτικής και της δυσπιστίας, αναζητούμε θετικές δυνατότητες για να ξεπεράσουμε αυτήν την εποχή και τη δυσαρέσκεια που την διαπερνά. Ας μη σταματήσουμε να αποδοκιμάζουμε τα ερείπια και να μετράμε τις απώλειες. Η αγάπη είναι η μεγαλύτερη δύναμη του καλού και ο πρωταρχικός παράγοντας της γνώσης. Η αναγκαία αγάπη ζωντανεύει τη ζωή, συνδέεται με τον κόσμο, θεραπεύει την ύπαρξη και υπερβαίνει την αλλαγή.

Ξεκινώντας πάλι από την αγάπη, η σωτηρία μας - Marcello Veneziani (www-marcelloveneziani-com.translate.goog)